İsrail’in Gazze işgali sürerken bölgede tansiyon dinmiyor. Daha önce savaşın durumunu değiştiren kritik gelişmeler olmuştu. Önce üst düzey Hizbullah komutanı Fuad Şükür Lübnan’da suikasta uğradı. Hemen ardından Hamas’ın Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye İran’da öldürüldü. İntikam yeminleri eden İran’ın ve güdümündeki Hizbullah’ın yanıtı bekleniyordu. Pazar sabahı Hizbullah İsrail’i oldukça kontrollü şekilde vurdu, İran ise süren ateşkes görüşmeleri sebebiyle cevabını geciktiriyor. Wall Street Journal’ın haberine göre bu sakin bekleyiş tansiyonun düşüşünün habercisi olabilir.
Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu’nun ardından İsrail Gazze’yi işgal ederek savaş başlatmıştı. İşgalin başlamasından bu yana savaş denkleminin aktörleri gün güne arttı, dengeler sürekli değişti. Savaşın kritik isimlerinden bazılarının öldürülmesi de bölgede gerginliği artırdı. Ortadoğu’da İsrail’e karşı savaşan Şii grupların İran’ın güdümünde olduğunu biliyoruz, fakat Haniye suikastı İran’ı denklemin ortasına oturttu. Haniye suikastının ardından İran’ın yeni cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan “intikam yeminleri” ederek İsrail’e göz dağı verdi. Bütün bu silsile bölgede ipleri iyice gerince gözler ateşkes masasına çevrildi. Hem Hamas hem İsrail kendi talepleri konusunda ısrarcı olduğundan ateşkes görüşmeleri de çıkmaza girdi. Bölge hala İran’ın müdahalesini beklerken pazar sabahı Hizbullah ve İsrail arasında yoğun bir çatışma patladı. Hizbullah yüzlerce roket ve dronla İsrail’i vururken İsrail 100’e yakın sayıda savaş uçağıyla Lübnan’ı hedef aldı. Hizbullah ve İsrail karşılıklı “gövde gösterisi” yaptılar, fakat tansiyon erken dindi.
‘Şimdilik müdahalenin yeterli olduğunu düşünüyoruz’
Hizbullah pazar günü operasyonu o günlük bitirdiğini açıkladı. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah operasyonun İsrail’e bir “ön uyarı” olduğunu söyledi. Nasrallah “Eğer bu operasyonun yeterli olmadığını düşünürsek buna uygun davranırız. Şimdilik müdahalenin yeterli olduğunu düşünüyoruz” dedi. Bir Hizbullah yetkilisi üst düzey komutanın öldürülmesine verilen tepkinin siyasi nedenlerle geciktiğini söylemişti.
Misilleme için neden bu kadar beklediklerini de açıklayan Nasrallah “ABD ile İsrail’in teyakkuzda olduğu bir dönemde karşılık vermede acele etmek başarısızlık anlamına gelebilirdi. İstişare etmek için de vakte ihtiyacımız vardı. Direniş ekseni olarak tek tek mi yoksa birlikte hareket ederek mi karşılık verileceğinin belirlenmesi gerekiyordu. Yapılan istişare sonucu İsrail’e münferit bir şekilde karşılık vermeye karar verdik. Direniş eksenindeki diğer tarafların her biri ne zaman misillemede bulunacağına kendisi karar verecek” dedi.
Hamas ve Yemenli Husiler Hizbullah güçlerini saldırı dolayısıyla tebrik etti. Saldırının ardından konuşan İsrailli yetkililer savunma pozisyonunda kaldıklarını, ama gerektiği takdirde Lübnan’ın güneyini vurmaya devam edeceklerini söyledi.
İran ise İsrail’in güç kaybettiğini söyleyerek İsrail’in bölgedeki stratejik dengeyi lehinde tutmayı artık beceremediğini iddia etti. İran’a göre Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) desteğine rağmen müdahalenin nereden ve ne zaman geleceğini tahmin edemeyen İsrail de gerginliğin artmasından çekiniyor.
Bölgedeki bu sakinlik neye işaret ediyor?
Wall Street Journal Nasrallah’ın açıklamasının satır aralarında gerginliğin azalacağına dair ipuçları gördü. Hizbullah’ın erkenden kesilen saldırıları ve İsrail’in gerginliği düşürecek türden açıklamaları ABD’nin bölgede aylardır tarafları baskıladığı ateşkesin işaretleri olabilir.
İsrail ordusunun İran sorumlusu Danny Citrinowicz Hizbullah’ın daha büyük bir çatışmaya karşı çekingen davrandığını söylüyor. Citrinowicz “Bölgedeki durumu eşitlemeye uğraşıyor olabilirler ama daha büyük bir savaş istemedikleri açık” dedi. Saldırılar sonucu çok az insanın ölmesi de Hizbullah’ın niyetinin gerginliği yükseltmemek yönünde olduğunu gösteriyor.
