Hong Kong tarihinde bugüne kadarki en büyük ulusal güvenlik davası görüldü. Davada eski 47 milletvekili ve demokrasi yanlısı aktivistten 45’i yargılandı ve 50 ay ila 10 yıl arasında hapis cezası aldılar. Yargılama gerekçesi “bölücü faaliyette bulunmak”tı. Yargılananlar arasında medya patronu Jimmy Lai da vardı. Yargıçların verdiği toplam hapis cezası 240 yılı aştı. Sadece iki kişi beraat etti.
Bu aktivistlere 47 kişi olmalarının da etkisiyle “Hong Kong 47” deniyor. Neden yargılandıklarını anlamak için dört yıl öncesine gitmek gerekiyor. 2020 yılının haziran ayında Çin, Hong Kong’da yeni bir ulusal güvenlik yasasının geçirilmesi için baskılara başladı. Yasa “bölücülük, devleti yıkma, terörizm ve yabancı güçlerle işbirliği” gibi tanımları çok geniş tutulmuş bazı maddelere sahipti ve bu suçlara karışmış kişiler ağır cezalar alabilecekti.
Bu yasanın öne sürülmesinden iki ay sonra Yasama Konseyi seçimleri planlanıyordu. Demokrasi yanlısı siyasetçiler bir araya gelerek Temmuz 2020’de “gayriresmi ön seçim” düzenledi. Amaçları güçlü bir muhalefet oluşturarak mecliste daha fazla koltuk kazanmak ve Çin’in Hong Kong’daki etkisini sınırlandırmalarına yardımcı olacak şekilde adaylarını belirlemekti. Bu ön seçimlere 600 binden fazla kişi katıldı. Ne var ki bu ön seçimler de Çin’in dayattığı Ulusal Güvenlik Yasası’na aykırı bulundu, hükümeti yıkmaya yönelik bir girişim olarak değerlendirildi. Ön seçimlere katılan 47 demokrasi yanlısı siyasetçi ve aktivist işte bu şekilde tutuklandı. Çoğu üç yılı aşkın süredir hapiste. Dolayısıyla daha az hapis cezası alanların gelecek aylarda çıkarılabileceği düşünülüyor.
Cezaları belli oldu
Yargılananların davası bugün görüldü ve 50 ay ila 10 yıl arasında değişen hapis cezaları aldı. Ceza alanlar arasında eski öğrenci liderlerinden Joshua Wong da vardı. Wong’a verilen ceza dört yıl sekiz ay hapis oldu. Resmi olmayan ön seçimlerde kendi bölgesini temsil etme hakkı kazanmıştı ama “izinsiz bir toplantı düzenlemek için örgütlenmek” ve “bölücülük komploları kurmak” suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı. Cezası duyurulduktan sonra da “Hong Kong’u seviyorum” diye bağırdı.
Davayı takip etmeye gidenler. Fotoğraf: Daniel Ceng – Anadolu Ajansı
Yargılananlar arasında en uzun hapis cezasını 10 yıl ile hareketin “beyni” ve “baş suçlusu” olarak nitelendirilen hukukçu Benny Tai aldı. Bu ceza ayrıca Ulusal Güvenlik Yasası kapsamında şimdiye kadar verilen en ağır ceza oldu. Hem Wong hem de Tai uzun zamandır kamuoyu önünde değildi ve mahkeme için geldiklerinde verdikleri kilolar gözle görülür seviyedeydi. 2019’daki protestoları haberleştirmesiyle bilinen eski gazetesi Gwyneth Ho yedi yıl, eski milletvekili Leung Kwok Hung altı yıl dokuz ay ve hem eski gazeteci hem de milletvekili olan Claudia Mo ise dört yıl iki ay hapis cezası aldı.
Çin’in Hong Kong üstündeki baskıları 2019 yılındaki kitlesel protestolardan sonra iyice arttı. Bugün verilen cezalar da bu baskının bir göstergesi aslında. Mahkeme salonunun dışında pankart açmaya çalışan bir kadın gözaltına alındı. Kadının dört yıl hapis cezası alan sosyal hizmet görevlisi Hendrick Lui’nin annesi Elsa Wu olduğu öğrenildi. Bu arada durulmaya katılanların sayısı da fazlaydı, hava yağmurlu olmasına rağmen 300’den fazla kişi mahkeme salonunun dışında bekliyordu. Bu kalabalık sebebiyle polislerin sayısı da artırıldı.
Tepkiler art arda geldi
Cezaların açıklanmasının ardından tepkiler art arda geldi. Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu, Washington’un verilen cezaları kınadığını söyledi ve hem Çin hem de Hong Kong yönetimini “tüm siyasi tutukluları serbest bırakmaya” çağırdı.
Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, ceza alanlardan biri olan Avustralya vatandaşı Gordon Ng’ye (yedi yıl hapis cezası aldı) dikkat çekerek “ciddi endişe duyduğunu” söyledi. Wong Çinli yetkililere seslenerek “Hong Kong’da ifade, toplanma, medya ve sivil toplum özgürlükleri üstünde baskı kurmayı bırakmaya” çağırdı.
Çin Dışişleri Bakanlığı ise tüm bu tepkilere “Bazı Batı ülkeleri içişlerimize karışıyor, hukukun üstünlüğünü karalamaya ve baltalamaya çalışıyor” diye çıkıştı.
