İngiltere’de düzenlenen 2023 Ukrayna’yı Kalkındırma Konferansı’nda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD’li mevkidaşı Antony Blinken görüştü. İki bakanın görüşmesinde Ukrayna’daki durum, NATO’nun büyümesi, tahıl anlaşması, Azerbaycan-Ermenistan normalleşmesi ve ikili ilişkiler görüşüldü. Blinken daha önce Fidan’ı arayarak bakanlık görevini tebrik etmiş olsa da Londra’daki bu görüşme ilk yüz yüze temas oldu.
2023 Ukrayna Kalkındırma Konferansı’nda, savaş sebebiyle yıkıma uğrayan Ukrayna’nın yeniden hayata döndürülmesi için savaş sonrası yeniden inşası ve ülkenin beşeri sermayesinin iyileştirilmesi ele alındı.
Toplantı öncesinde basına açıklamalarda bulunan Fidan, “Bildiğiniz üzere her konuda aynı fikirde olmayabiliriz ancak NATO ve diğer platformlardaki uzun süreli müttefikliğimiz bizi birlikte çalışmaya devam etmeye zorluyor” dedi. Türkiye ile ABD arasında şu andaki en büyük sorun Türkiye’nin satın aldığı F-16’ların, Rusya’dan alınan S-400’ler sebebiyle verilmemesi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın, İngiltere'nin başkenti Londra'da yaptıkları ikili görüşmede, Ukrayna'daki durum, NATO genişlemesi ve ikili ilişkiler ele alındı https://t.co/DVPycjaSv9 pic.twitter.com/LVBkPO8XQY
— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) June 21, 2023
F-16 ‘ların verilmesinde en büyük engellerden biri ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Bob Menendez. ABD’de diğer ülkelere silah tedarikinde senatörlerden izin çıkmazsa sevkiyat yapılamıyor. Menendez başta olmak üzere bazı senatörler, Türkiye’nin dış politikadaki tavrını eleştirerek F-16’nın sevkiyatına karşı çıkıyor.
Türkiye’nin şu anda en çok tartışılan dış politikası ise İsveç’in NATO üyeliğini onaylamaması. İsveç gelecek ay Vilnius’ta düzenlenecek NATO zirvesine kadar birliğe üye olmayı hedeflerken, Türkiye terörle mücadelede daha somut adımlar atılmasını söyleyerek söz konusu İskandinav ülkesinin üyeliğini ağırdan alıyor.
ABD açısından Fidan ve Blinken görüşmesinin belki de en önemli konusunu İsveç’in NATO üyeliği oluşturuyordu. İki bakan da toplantı sonrası basına konuşmadı ancak ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Bakan Blinken, Karadeniz Tahıl Girişimi konusundaki çalışmaları dahil Türkiye’nin Ukrayna’ya verdiği desteği memnuniyetle karşıladı. Blinken ayrıca böylesine kritik bir dönemde NATO’nun birliğinin önemini vurguladı ve Türkiye’yi İsveç’in NATO ittifakına şimdi katılması için destek vermeye çağırdı” denildi.
VOA Türkçe’nin edindiği bilgilere göre Erdoğan’ın kararı doğrultusunda 11-12 Temmuz’daki NATO Zirvesi öncesinde, TBMM’ye İsveç’in ittifaka üyeliğiyle ilgili yasa teklifi sunulması beklenmiyor. TBMM’nin yaz tatiline gireceği de göz önüne alındığında İsveç konusunda atılacak adımlar 1 Ekim sonrasına kalabilir.
İsveç Dışişleri Bakanı: Üyelikten ümitliyiz, B Planı yapmadık
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, ülkesinin NATO üyeliğine ilişkin Reuters’a konuştu ve Türkiye’yle yapılan anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirdiklerini söyledi.
Artık Türkiye Parlamentosu’nun İsveç’in NATO’ya üyelik teklifini onaylama zamanının geldiğini öne süren Billström, “Bizden bekleneni yerine getirdiğimiz kanısındayız, şimdi Türk Parlamentosu’nun onaylama sürecini başlatma zamanı geldi” ifadelerini kullandı.
Billström, İsveç’in Litvanya’da düzenlenecek NATO konferansından önce birliğe üye olacağı konusunda ümitli ve bu konuda bir ‘B Planı’ yapmadıklarını söyledi.
İsveç’in NATO üyesi olması için Türkiye’nin yanı sıra Macaristan’ın da bunu onaylaması gerekiyor.