İngiltere’de siyasi dengeler perşembe günü yapılan seçimlerle değişti. İşçi Partisi, Keir Starmer liderliğinde tarihi bir zafer kazanarak hükümeti devraldı ve ülke yönetiminde yeni bir dönem başlattı. Starmer’ın liderliği ve stratejik hamleleri İşçi Partisi’ni uzun yıllar sonra tekrar iktidara taşıdı. Muhafazakâr Parti ise 190 yıllık tarihinde en düşük sandalye sayısıyla adeta bir hezimet yaşadı.
Keir Starmer seçim kampanyası süresince işçi sınıfının çıkarlarını koruma vaadiyle geniş bir halk desteği topladı. Sağlık, eğitim ve ekonomik eşitlik gibi konularda radikal reformlar yapma sözü veren Starmer, özellikle genç seçmenlerin ilgisini çekti. Seçim sonuçları açıklandığında, İşçi Partisi’nin büyük bir çoğunlukla kazandığı görüldü ve bu zafer, İngiltere siyasetinde yeni bir sayfanın açıldığını işaret etti.
Starmer’ın liderliğindeki İşçi Partisi, sosyal adalet ve eşitlik temelli politikalarla ülkeyi yeniden şekillendirmeyi hedefliyor. Bu dönemin İngiltere’nin ekonomik ve sosyal yapısında önemli değişikliklere yol açması bekleniyor. İşçi Partisi’nin iktidara gelişi, sadece iç politikada değil, uluslararası arenada da büyük yankı uyandırdı ve Starmer’ın liderliği altında İngiltere’nin geleceği merakla bekleniyor.
Yeni kabinedeki isimler belli olurken Starmer, seçmenlerin siyasete olan güvenini yeniden inşa etme ve bir “hizmet” hükümetine liderlik etme vaadiyle büyük bir çoğunluk kazandıktan sonra dün sabah saatlerinde kabinesini ilk kez topladı.
Starmer’ın ilk kabine toplantısından bir kare. / Fotoğraf: Shutterstock / EPA
Kabinede kilit isimler
Yeni başbakan, derin politika uzmanlığını hükümetinin merkezine taşıma kararlılığının bir işareti olarak bakanlık görevlerine çok sayıda önde gelen uzmanı atadı.
Bunlar arasında eski mahkumları rehabilite etmesiyle tanınan ve şu anda cezaevleri bakanı olan iş adamı James Timpson ve yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını sırasında hükümetin baş bilimsel danışmanı olarak görev yapan ve şu anda Bilim Bakanı olan Patrick Vallance yer aldı.
Starmer ayrıca eski gölge başsavcı Emily Thornberry’yi hükümette aynı görev için es geçerek yerine insan hakları avukatı Richard Harmer’ı atadı.
Starmer’ın hükümeti, 14 yıl sonra ilk İşçi Partisi yönetimi olarak doktorların ücret görüşmelerini çözmek gibi acil zorluklarla karşı karşıya. Yeni kabinenin çok ihtiyaç duyulan konut inşası patlamasını teşvik etmek amacıyla birkaç gün içinde planlama sisteminin revizyonunu ortaya koyması bekleniyor.
Starmer cuma günü Downing Street 10 Numaradaki Başbakanlık konutu ve ofisine girerken yaptığı ilk konuşmada halk ile siyasetçiler arasındaki güveni yeniden inşa etme sözü verdi. “Bu yara, bu güven eksikliği, ancak sözlerle değil eylemlerle iyileştirilebilir” diyen Starmer, ekonomik büyümeye öncelik vermeyi taahhüt etti.
İngiltere’nin yeni lideri Keir Starmer. / Fotoğraf: AA
Tebrikler ve Hazine’de Reeves’li değişim umudu
Başbakan ayrıca önümüzdeki hafta Joe Biden’ın da aralarında bulunduğu dünya liderleriyle bir araya geleceği NATO zirvesine hazırlanıyor.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre cuma günü ABD Başkanı, Starmer’ı arayarak seçim zaferini kutladı ve “iki ulus arasındaki özel ilişkiyi ve dünya çapında özgürlük ve demokrasiyi desteklemek için birlikte çalışmanın önemini” bir kez daha teyit etti.
Ayrıca cuma günü İrlanda Başbakanı Simon Harris ile görüşerek Hayırlı Cuma Anlaşması’na (Belfast Anlaşması) olan bağlılığının altını çizdi. Kuzey İrlanda’nın bugünkü devredilmiş hükûmet sistemi bu anlaşma üzerine dayalı.
Starmer görevdeki ilk atamalarında Rachel Reeves, David Lammy ve Yvette Cooper’ı sırasıyla Hazine Bakanı, dışişleri ve içişleri bakanı olarak atadı. Her üçü de muhalefetteyken İşçi Partisi’nin gölge kabinelerinde bu görevlerde bulunmuştu.
Reeves durgun büyüme, artan kamu borcu ve barış zamanının en yüksek vergi yükü karşısında göreve geldi. Cuma günü Hazine çalışanlarına İngiltere’nin en “büyüme yanlısı” finans departmanını yönetmeyi ve İşçi Partisi’nin durgun yatırımları destekleyeceğini umduğu sanayi stratejisini desteklemeyi planladığını söyledi. Reeves “Bu Hazine yeni bir sanayi stratejisi çağında üzerine düşen tüm rolü oynayacaktır” dedi.
İşçi Partisi bu yılki kampanyası boyunca hükümette gelir vergisi, ulusal sigorta veya KDV’yi artırmayacağını taahhüt etti ve bir dizi sıkı mali kurala bağlı kaldı. Ancak yine de büyüme sağlayamazsa diğer vergileri artırmak, borçlanmak ya da kamu hizmetlerinde kesintiye gitmek zorunda kalabilir.
İşçi Partisi lider yardımcısı Angela Rayner, yeni hükümet “Britanya’yı yeniden inşa etme” vaadinin bir parçası olarak önümüzdeki günlerde kalkınma yanlısı planlama reformlarını açıklamaya hazırlanırken başbakan yardımcısı ve konut bakanı olarak atandı.
11 kez greve giden doktorların talepleri karşılanacak mı?
Cuma günü Sağlık Bakanı olarak atanan Wes Streeting, son iki yılda İngiltere’de genç doktorların 11 kez greve gitmesine neden olan çıkmazı kırma umuduyla önümüzdeki hafta doktorların sendikası olan İngiliz Tabipler Birliği temsilcileriyle bir araya gelecek. Bu yılki seçim kampanyası sırasında BMA ile görüşmüştü.
Yetkililer yeni hükümetin doktorların yüzde 35’lik maaş artışı taleplerinin altında kalan bir anlaşmaya varabileceğine, örneğin maaşların birkaç yıl içinde artırılmasına yönelik bir anlaşmaya varabileceğine giderek daha fazla güveniyor.
Cuma günü konuşan Streeting şunları söyledi: “Kampanya sırasında acil olarak müzakerelere başlayacağımıza söz vermiştik ve şu anda da bunu yapıyoruz.”
