Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı (Frontex), içinde 750 göçmenin olduğu tahmin edilen balıkçı teknesinin batmadan yaklaşık 13 saat önce bir gözetleme uçağından çekilen görüntülerini yayımladı.
#Frontex has released footage supposedly showing the fishing vessel some 13 hours before it sank near Pylos, #Greece, leaving 80 migrants and refugees confirmed dead and hundreds more missing. #shipwreck pic.twitter.com/h91Z4rOmJ8
— Greek City Times (@greekcitytimes) June 19, 2023
104 kişinin sağ kurtarıldığı, 81 kişinin hayatını kaybettiği ve yaklaşık 500 kişinin hâlâ kayıp olduğu tekne kazasında Yunan sahil güvenliğinin açıklamalarının gözlem verileriyle uyuşmadığı ortaya çıkmıştı ancak bu sefer yayımlanan görüntüler, göçmenlerin ölüme terk edildiğini kanlı canlı gösterdi.
Frontex, göçmen teknesini ilk olarak salı günü sabah sularında tespit ettiğini ve Yunan makamlarını bilgilendirdiğini açıkladı. Sahil güvenlik, aynı gün 15:00’ten 19:00’a kadar geçen sürede tekneyle telsiz, uydu telefonu ve helikopter aracılığıyla temas halinde olduğunu ve teknenin zor durumda olmadığını, İtalya’ya doğru ‘sabit bir rota ve hızla’ ilerlediğini söylemişti. Güvenliğin bir diğer açıklaması ise, teknedekilerin yardım istemediği ve sundukları yardım tekliflerini de kabul etmediği yönündeydi.
Halbuki hem teknedekilerle iletişim halinde olan aktivistler hem de hayatta kalanlar, tekne batmadan önce 15 saat boyunca yardım istediklerini söylüyor. Denizde başı derde giren göçmenler için kullanılan acil yardım hattı Alarm Phone da tekneden öğle saatlerinde deniz aracının tehlikede olduğuna dair çağrı aldıklarını belirtiyor.
Tekne batmadan önce de altı kişinin susuzluktan öldüğü söyleniyor. Bölgeden geçen gemilerin tekneye yiyecek ve içecek tedarik etmesinin, deniz aracındaki zorlu koşulları gözler önüne serdiğini belirten hukukçular, içindeki göçmenler ne derse desin acil kurtarma operasyonunun zorunlu olduğunu vurguluyor.
Üç ölü daha bulundu
Balıkçı teknesinin battığı yerin yakınlarında üç cesede daha ulaşıldı. Hepsi erkek olan cesetlerle birlikte arama kurtarma çalışmalarının altıncı gününde resmi ölü sayısı 81’e yükseldi. Cesetlerin günler sonra bulunması, Yunan yetkililerce ‘hem beklenmedik hem de cesaret verici’ olarak nitelendirildi.
Daha önce ortaya atılan iddialarda 100 çocuk ve kadının teknenin alt kısmına bırakıldığı ve tekne içerisinde bir kast sisteminin olduğu, bu kast sistemine göre Pakistanlıların da üst güverteye çıkarılmadığı belirtilmişti. Kurtarılan 104 kişinin de erkek olması iddiaları güçlendirmeye yetiyor.
Teknedekilerin yakınları ise sevdiklerinden haber alabilmek için çaresizce Yunanistan’a akın etti. Yunanistan’daki 30 bin kişilik Pakistan topluluğuna öncülük eden mülteci Şahid Navas, “Bizim kültürümüzde olabilecek en kötü senaryoda akrabalar, sevdiklerini gömebilmeyi ister. O teknede 400’den fazla Pakistanlı vardı ve hayatta kalanların sadece 12’sini oluşturuyorlar” dedi.
Sayıdan ibaret değiller, umut tacirlerinin kurbanı oldular
Muhammed Yusuf, oğlu Sacid Yusuf ile en son 8 Haziran’da konuştuğunda, oğlu Libya’da batacağından habersiz olduğu tekneye binmek için endişeli bir bekleyiş içindeydi. Yusuf gözyaşları içinde, “Gitmesini hiç istemedim. Ağabeyi de ona bu tehlikeli deniz yolculuğuna çıkmamasını tavsiye etti. Ateşin üzerinde yürüyorsun, seni yutar dedi. Birçok kez yapma etme dedik. Hatta Libya’dan gerisin geri dön bile dedik” diye anlatıyor.
Sacid Yusuf, Khuiratta’dan Libya’daki tekneye binen 25 kişiden biriydi. Sadece iki kişinin hayatta kaldığı biliniyor. Sacid, 12 yıl önce benzer şekilde tehlikeli tekne yolculuğuna çıkmış kardeşinin yaşadığı İtalya’ya ulaşmayı amaçlıyordu. Sacid’in dört yaşındaki oğluna eve bir bisiklet getirme sözü verdiği video Pakistan’da viral oldu.
İngiliz gazetesi The Guardian, Khuiratta’da oğlunu ve yeğenini o tekneye yollayan ailelerle konuştu. Hepsi de bir aracıya 2,2 milyon Pakistan rupisi ödemiş. Birçok aile masrafları karşılamak için yüklü miktarda kredi çekmiş.
Sacid’in 29 yaşındaki kuzeni Tuker Pervez’de teknedeydi. Arkasında hamile bir eş bırakan Tuker’in akıbeti belirsiz. Tuker’in tuğla fabrikasında işçi olarak çalışan babası, aracıya ödeme yapabilmek için 20 kadar arkadaşından ve akrabasından borç almış.
Babası Muhammed Pervez, “Onu bu tehlikeli yolculuktan vazgeçirmeye çalıştığımda bana Pakistan’da yaşayarak hayat standartlarımızın asla iyileşmeyeceğini söyledi. Geleceğimizi ve yaşam standartlarımızı değiştirmeye kararlıydı. Günlerdir ağlayan hamile eşini nasıl teselli edeceğimi bilemiyorum” dedi.
Tutuklanan dokuz Mısırlı hakim karşısına çıktı
İnsan kaçakçılığı, suç örgütüne üye olmak, tekne kazasına sebep olmak ve insanların hayatını tehlikeye atmak gibi suçlar yöneltilen 20 ila 40 yaşlarındaki dokuz Mısırlı kazazede, pazartesi günü mahkemeye çıkarıldı. Tutuklular masum olduklarını savunurken, içlerinden birinin avukatı müvekkilinin yolcu olduğunu söyledi.
Kalamata’daki mahkeme, hayatta kalan kişilerce kaçakçılık çetesinin üyeleri olarak tanımlanan bu şüphelilerin ifadelerini gözden geçirmeleri için duruşmayı erteledi. Pakistan’ın İslamabad kentindeki yetkililer, tekne kazasıyla ilgili olarak 14 şüpheliyi daha tutukladığını söyledi.
