Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 12 yıl sonra yaptığı Irak ziyareti ve öncesindeki temaslar birçok açıdan ikili ilişkileri etkileyecek neticeler doğurdu. Irak 30 yıl sonra ilk kez Türkiye sınırına yakın Zaho’ya iki askeri üs birden kurarken mart ayındaki görüşmeler sonrasında da PKK için “yasaklı örgüt” tanımını kullanma kararı almıştı.
Bu kararı yeni bir gelişme izledi. Irak hükümeti resmi yazışmalarda PKK için “yasaklı örgüt” ifadesi kullanılması talimatı verdi. Yerel medyada çıkan haberlere göre Irak Meclisi’ne ulaşan resmi yazıda Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin PKK ile ilgili yeni talimatı yer aldı. Buna göre Başbakan Sudani resmi kurumlardaki yazışmalarda PKK için “yasaklı örgüt” denmesini istedi.
Irak hükümeti Mart ayındaki temasların ardından yayımlanan ortak bildiride PKK’yı “yasaklı örgüt” ilan etmişti.
Erdoğan: Yeterli değil, ama işbirliği memnuniyet verici
Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye-Avusturya maçını izlemek için gittiği Almanya dönüşünde uçakta Irak ile son gelişmeleri de aktarmıştı. “Yeterli değil” diyen Erdoğan gelişmelerin memnuniyet verici olduğunu da ifade etmişti. Cumhurbaşkanı “Irak ziyaretimizden sonra Irak yönetiminde ilk defa PKK ile mücadele konusunda sahada çok somut adımlar atıldığını gördük. Şimdi bunun sahadaki yansımalarını görüyoruz. O ziyaretten sonra güvenlik güçlerimiz ile Erbil yönetiminin işbirliği memnuniyet verici. Irak’ta hem Savunma Bakanlığıyla hem de istihbarat örgütleriyle de iyi bir ilişkimiz var. Bunun üzerine de Erbil yönetimi bunu teyit edici açıklamalar yaptı. Bunlar yakın dönemde PKK ile mücadelede ilk kez ortaya çıkan gelişmeler. Dolayısıyla bu durum bizim açımızdan yeterli değil ama memnuniyet verici” demişti.
Ortak bildiri
Türkiye-Irak yetkilileri arasında Mart ortasında gerçekleştirilen zirvenin ardından gece geç saatlerde Türkçe ve Arapça metinler üzerinde uzun saatler boyu çalışılan yedi maddelik ortak bir bildiri yayımlanmıştı. Bildirinin en önemli bölümü PKK’ya atıfta bulunulan beşinci maddesi olmuştu. Bu maddede her iki tarafın da “Irak’ın siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne” verdiği önemi vurgulayarak şöyle denmişti:
“Taraflar ayrıca, PKK’nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiğinin altını çizmişler ve söz konusu örgütün Irak topraklarında mevcudiyet göstermesinin Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiğini kayda geçirmişlerdir. Türkiye, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşılamıştır. Taraflar Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare etmişlerdir.”
Irak Ulusal Güvenlik Konseyi’nin PKK’yı yasaklı örgüt olarak ele alması “ilk” olduğu için kritik bir adımdı. Aralık ayında Ankara’da düzenlenen ortak zirvede de PKK “ortak tehdit” olarak tanımlanmıştı.
PKK Türkiye dışında Avrupa Birliği’nin pek çok ülkesi ve ABD tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor. Ancak Irak’ta resmen böyle tanımlanmıyor. Ankara da bu konudaki beklentisini sıklıkla dile getiriyor.
