ABD'nin 3 Ocak 2020'de Irak'ta suikast düzenlediği Devrim Muhafızları Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani'nin ölüm yıldönümü için düzenlenen törenin yakınlarında iki patlama meydana geldi. Ölü sayısı giderek artarken ülkede ulusal yas ilan edildi.

Filistinli örgütler ve İsrail arasındaki savaş son iki gündür yaşanan gelişmelerle bölgesel bir savaş endişesini tetiklemeyi sürdürüyor. İsrail’in dün akşam uzun zamandır büyük bir gerilim yaşadığı Lübnan’ın başkenti Beyrut’u hedef alması ardından bu kez de gözler İran’a çevrildi. 2020 yılında ABD’nin suikastıyla öldürülen İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin Kirman’daki mezarı yakınlarında iki patlama meydana geldi. Patlama, Süleymani’nin ölümünün 4’üncü yıl dönümü sebebiyle düzenlenen anma törenini hedef aldı. İran medyası, anma törenlerinin devam ettiği mezarlıkta yapılan saldırıda en az 103 kişinin öldüğünü yazdı. Öte yandan 200’ü aşkın kişinin de yaralandığı bildirildi. Ülkede ulusal yas ilan edildi.

Ölenler arasında 6 da çocuk var. Bölgeye çok sayıda ambulans gönderildi. Kirman eyaleti Kızılay Başkanı Rıza Fallah devlet televizyonuna, “Acil müdahale ekiplerimiz yaralıları tahliye ediyor… Ancak yolları tıkayan kalabalıklar nedeniyle zorluk yaşanıyor” dedi.

İran devlet medyasına konuşan bir yetkili, yüzlerce kişinin toplandığı anma töreni sırasında yaşanan Kirman’daki patlamayı “terör saldırısı” olarak gördüklerini söyledi. Kirman’ın vali yardımcısı Rahman Celali de yaşanan olayı “terör saldırısı” olarak nitelendirdi.

Saldırılarla sarsılan İran’dan peş peşe açıklamalar, dünyadan tepkiler

İran İçişleri Bakanı Ahmet Vahidi de yaptığı açıklamada, “Kirman’daki patlamaların failleri, İran’ın güvenlik ve istihbarat birimlerinden en kısa sürede ezici bir yanıt alacaktır. Her şey kontrol altında. Güçlerimiz tetikte ve düşmanların yüzlerine tokat indirmeye hazır” dedi.

Saldırının ardından gözler İsrail’e çevrildi. Henüz saldırıyı üstlenen olmazken The Times of Israel, “İran’ın, sürgünler, örgütler ve devlet aktörleri de dahil olmak üzere çok sayıda düşmanı var” diye yazdı.

Fotoğraf: Tesnim Haber Ajansı

‘Fail belli’

Öte yandan Nour News’de yer alan haberde, patlamanın olduğu yerde bulunan Kirman’da mezarlığın girişinde şüpheli valizlerin bulunduğu ve bu olayın faili veya faillerinin belli olduğu ifade edildi. Bombaların  uzaktan kumandayla 10 dakika arayla patlatıldığı da ifade edildi.

Ancak Iran International, bir Kirman vekilinin 2 değil, 4 patlama olduğunu iddia ettiğini yazdı.

İlk patlamanın Kasım Süleymani’nin mezarına 700 metre uzaklıkta gerçekleştiği, ikinci patlamanın ise türbeye bir kilometre uzaklıkta infilak ettiği aktarıldı.

İran Cumhurbaşkanı Reisi Türkiye ziyaretini erteledi

Aruri saldırısının hemen ardından

Patlamanın hem Süleymani’nin ölüm yıldönümünde hem de dün akşam Beyrut’taki Hamas ofisini hedef alan ve Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih El Aruri dahil 7 örgüt üyesinin öldürülmesinin hemen ardından gerçekleşmesi dikkat çekti. Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) yüksek tirajlı gazetelerinden Wall Street Journal da bu sabah, Beyrut’ta öldürülen Hamas lideri Aruri’nin İran ve Hizbullah ile ilişkilerde temel taşı olduğunu yazmıştı. Yazıda Aruri’nin, “Hizbullah’a ve İran Devrim Muhafızları’na en yakın Hamas yetkilisi” olduğu ifade edilmişti. Hatta Hamas’ın iç muhalefetine rağmen diğer gruplarla ilişkileri derinleştirmesi konusunda baskı yapan bir aktör olduğu da belirtilmişti.

İran’ın Aruri çıkışı: Terör makinesinin şeytani eylemleri

Süleymani’nin mezarına yönelik saldırının Beyrut’taki saldırının hemen ardından gelmesi ise akıllara İran’ın sert çıkışını getirdi.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, “Şüphesiz, Siyonist rejimin bu terör suçu, Siyonistlerin çaresizliğinin ve utanç verici başarısızlığının açık bir işaretidir” demişti.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, konuya ilişkin olarak sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Şeyh Salih El Aruri ve bazı arkadaşlarının şehadeti münasebetiyle Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye ve bu özgürlük hareketinin üyeleri ile kahraman Filistin halkına başsağlığı diliyorum” demişti. AA’nın aktardığına göre, açıklamasında saldırıyı “korkakça bir terör operasyonu” olarak nitelendiren Abdullahiyan, ABD’ye işaret ederek söz konusu saldırının “Beyaz Saray’ın doğrudan desteğine rağmen siyonist rejimin Gazze ve Batı Şeria’da haftalarca süren savaş suçları, soykırım ve yıkımdan sonra hedefine ulaşamadığını kanıtladığını” savunmuştu. İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, İsrail’in bu eylemlerini bölge ülkelerinin güvenliği için tehlike alarmı olduğunu belirterek “Bu rejimin (İsrail’in) terör makinesi şeytani eylemleri barış ve güvenliğe karşı gerçek bir tehdittir” ifadesini kullanmıştı.

İran Savunma Bakanı Tuğgeneral Muhammed Rıza Aştiyani de başkent Tahran’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “ABD’nin düşmanlığının tükenmeden devam” ettiğini belirtmiş, bunun ABD’nin zararına olduğunu savunmuştu. Aştiyani, ABD’nin “bölgesel dengeyi bozduğunu” belirterek, “Bölgenin dengesini bozmanın sonuçları kesin olarak kendilerine dönecektir. ABD politikalarına karşı güçlü bir tepki var ve devam edecek” demişti.

Reisi’nin ziyareti ziyareti iptal

Saldırıyla sarsılan İran’ın Cumhurbaşkanı Reisi’nin ise yarın Türkiye’ye gelmesi bekleniyordu. Ancak saldırıdan sonra ziyaret ertelendi. Reisi’nin 28-29 Kasım olarak planlanan bir önceki Ankara ziyareti başka bir tarihe ertelenmişti.

Saldırı ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada İran’da yaşanan saldırı nedeniyle başsağlığı dileklerini iletti. Erdoğan, “Dost ve kardeş İran halkına başsağlığı dileklerimi iletiyorum” dedi.

Süleymani suikastı

Kasım Süleymani 2020 yılında ABD tarafından Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir insansız hava aracı saldırısında öldürülmüştü. Süleymani, Suriye ordusunun iç savaşta IŞİD dahil silahlı gruplara karşı elde ettiği başarının mimarlarından biri olarak görülüyordu.

Savaş yayılıyor: İsrail Beyrut’u vurdu, Hamas yöneticisi öldürüldü