16 Eylül 2022’de İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin polis tarafından gözaltındayken öldürülmesine tepki olarak başlayan protestolar tüm ülkeyi kasıp kavurmuştu. Protestolar bir anda ülke geneline yayılmış ve kısa süre içinde İran’ın dini lideri Ali Hamaney ve rejim karşıtı kitlesel protestolara dönüşmüştü. Gösteriler sırasında güvenlik güçleri tarafından birçok kişi öldürülmüş, yaralanmış veya gözaltına alınmıştı.
İranlı rapçi Tumac Salihi de şarkılarında “uygunsuz” bir başörtüsü taktığı iddiasıyla polis gözetiminde ölen genç kadının ölümü üzerine patlak veren protestoları desteklemişti. Salihi ilk olarak Ekim 2022’de protestoları destekleyen açıklamalar yaptıktan sonra tutuklanmış ve çok sayıda suçla itham edilmişti. Temmuz 2023’te altı yıl üç ay hapis cezasına çarptırılmış ve Yüksek Mahkeme’nin kararıyla idam cezasından kurtulmuştu.
Ancak Salihi’nin avukatlarından Amir Raesian ocak ayında İsfahan Devrim Mahkemesi’nin Salihi’yi daha önce beraat ettiği suçlamalara ek olarak yeni suçlamalarla itham ettiğini, yeniden idam cezasına çarptırdığını söyledi. Avukatı rapçinin idam cezasına karşı temyize başvuracağını bildirdi:
“İsfahan Devrim Mahkemesi’nin 1’inci Şubesi, benzeri görülmemiş bir adım atarak, Tumac Salihi hakkında Yüksek Mahkeme’nin hükmünü uygulamadı ve alt mahkemenin bağımsızlığını vurgulayarak Tumac Salihi’ye ‘yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak’ suçlamasıyla, dünyayı yozlaştırma suçlamasıyla en kötü ceza olan idama mahkum etti.”
İranlı yetkililer konuyla ilgili yorum yapmazken Sharq gazetesine konuşan Raesian devrim mahkemesinin Yüksek Mahkeme’nin af kararını görmezden geldiğini ve bunun yerine “en ağır cezayı” vermeden önce yeni suçlamalar yönelttiğini söyledi.
Yeniden idam cezasının çıktığı kararda Salihi’ye yolsuzluk, “baghi” (silahlı isyan), toplanma ve gizli anlaşma, iktidar aleyhine propaganda ve isyana teşvik gibi suçlamalar yöneltildi.
Öte yandan rapçinin karara yasal olarak itiraz etmesi için 20 günü var.
İranlı rap sanatçısı Tumac Salihi / Fotoğraf: YouTube
Konserleri yasaklanmıştı
2022 protestolarından önce tanınmış sanatçı Salihi zaten açık sözlü bir figürdü ve konserlerde sahne alması yasaklanmıştı, bunun yerine şarkılarını sosyal medyada yayınlıyordu. Şarkıları ve sözleri aracılığıyla İran yönetimini yolsuzlukları ve muhalefete yönelik baskıları nedeniyle cesurca eleştirdi.
2023 yılında altı yıl hapis cezasına çarptırılmasının ardından, aynı yılın Kasım ayında kefaletle serbest bırakıldı ancak birkaç gün sonra, İstihbarat Bakanlığı ajanları tarafından işkence ve baskı gördüğünü iddia ettiği bir video mesajına açıkça atıfta bulunan “kanıtsız yalan iddialar” paylaşmak suçlamasıyla yeniden tutuklandı.
Son zamanlarda İran polisi kadınlara yönelik İslami giyim kurallarını uygulamak için sokaklardaki varlığını yoğunlaştırdı.
İslami şeriatı (katı dini kurallar) uygulayan İran’ın devrim mahkemesi tarafından verilen karar, “rejimin gücünü ve her türlü muhalefeti bastırma kararlılığını” gösteren “ince bir şekilde ayarlanmış bir mesaj” olarak yorumlanıyor.
