İspanya’da Pedro Sanchez’in başında olduğu azınlık hükümeti tarafından getirilmesi gündemde olan “Katalan affı” ülkede karışıklığa neden oldu. Affa karşı çıkan sağcılar, ülke genelinde geniş katılımlı gösteriler düzenledi.
Ülkede 23 Temmuz’da yapılan erken genel seçimlerden birinci parti olarak çıkan ancak mecliste çoğunluğu olmadığından hükümet kuramayan sağ görüşlü Halk Partisi’nin (PP) çağrısıyla başkent Madrid başta olmak üzere 52 büyük kentte “Tüm İspanyolların eşitliğini savunmak için” başlığıyla protestolar organize edildi.
Tens of thousands protest across Spain at proposed Catalan amnesty https://t.co/URKGEuY2Fy pic.twitter.com/zH7mIEFI97
— Reuters World (@ReutersWorld) November 12, 2023
“Affa hayır, haksız önceliklere hayır, suçluları cezasız bırakmaya hayır” sloganıyla yapılan gösterilerde, yüz binlerce kişi meydanları doldurarak, Katalan siyasi partilerle af için anlaşan Sosyalist İşçi Partisi’ne (PSOE) tepki gösterdi.
Başkent Madrid’in merkezindeki Sol Meydanı’nı dolduran sağcılar, PSOE lideri ve Başbakan Pedro Sanchez’i hedef alarak, “Vatan haini Sanchez”, “Diktatör Sanchez” sloganları attı, “İspanyol demokrasisi riskte” yazılı pankart açtı.
Birçok göstericinin elinde İspanya ve AB bayraklarının yanı sıra “Anayasaya saygı gösterin” sloganlarının yer aldığı pankartlar görüldü.
Gösterilere katılan 64 yaşındaki Inmaculada Herranz Castro, “Sosyalistlere oy veren pek çok tanıdığım kesinlikle hayal kırıklığına uğramış durumda çünkü Sanchez affın kendi programının bir parçası olacağını hiçbir zaman söylemedi” dedi.
“Hain Sanchez” yazılı bir pankartla yürüyen 38 yaşındaki bankacı Tomas Perez ise “Sanchez birlikte yaşama ve demokrasiye ihanet etti. Yönetmeye devam edemez” ifadelerini kullandı.
Polisin aktardığına göre, Barselona’da 6 bin kişinin gösteriye katıldığı belirtilirken, Granada’da bu sayı 30 bine, Sevilla’da ise 50 bine ulaştı. Malaga, Palma ve Valensiya gibi şehirlerde de protesto gösterileri gerçekleşti.
‘Bugün tarihi bir gün’
PP lideri Alberto Nunez Feijoo, burada yaptığı konuşmada, “İspanyollar, adalet, eşitlik, demokrasi ve onur istiyor. Bunun ötesinde bir şey olamaz. Sandıkları bir kez daha halkın önüne getirene kadar sessiz kalmayacağız. Bugün tarihi bir gün. Milyonlarca İspanyol, bugün temel değerlerini savunmak için sokağa döküldü” ifadelerini kullandı.
“Sadece yüzde 6’lık bir oran, İspanyolların yüzde 100’ü adına karar verici olamaz” diyen Feijoo, Katalonya’daki siyasi partilerin oy oranlarının hiç olmadığı kadar düştüğünü, Sanchez’in sadece iktidarda kalabilmek için “halkına ihanet ederek, bağımsızlık yanlılarının önünü açmaya çalıştığını” ileri sürdü.
Vox partisi liderinden Sanchez’e ‘darbeci’ iması
Aşırı sağcı Vox partisi de bugünkü gösterilere destek verdi. Vox, son bir haftadır olduğu gibi sempatizanlarını, olayların çıktığı, yaralananların ve gözaltına alınanların olduğu PSOE’nin Madrid’deki merkez binası önünde topladı.
Parti lideri Santiago Abascal, bağımsızlık yanlısı Katalan partilerin dışarıdan desteğiyle kurulacak PSOE-Sumar sol koalisyon hükümetinin “meşruluğu olmadığını” savunarak, Sanchez’i “darbe yapmakla” suçladı.
Bağımsızlık yanlısı Katalanlar için af girişimi
İspanya’nın en önemli iç meselesi olan Katalonya sorunu, 23 Temmuz’da yapılan erken genel seçimlerin ardından kurulmak istenen azınlık sol koalisyon hükümetinin müzakereleriyle bir kez daha canlanmıştı.
Hükümet kurmak için en geç 27 Kasım’a kadar zamanı olan PSOE ve Sumar (sol görüşlü partilerin ittifakı), af yasası karşılığında Katalan siyasi partilerin desteğiyle gelecek hafta Meclisten güvenoyu almayı planlıyor.
Katalonya Cumhuriyetçi Solu’ndan (ERC) sonra Katalonya için Birlik (Junts) partisiyle de anlaşan PSOE, Katalonya sorununun çözümüne yönelik yeni bir dönemin başlayacağını savunuyor.
Planlanan af yasasıyla Katalonya’daki bağımsızlık yanlısı girişimler sırasında yasa dışı olarak yapılan 9 Kasım 2014’teki halk oylaması ve 1 Ekim 2017’deki referandum süreçlerinden sonra hüküm giyen ya da haklarındaki yargı süreci devam eden 400 kadar bağımsızlık yanlısı Katalan siyasetçi, sivil toplum kuruluşu temsilcisi ve sokaklarda kamu düzenini bozan, şiddet içerikli göstericilere karışan radikal grupların üyelerinin affedilmesi öngörülüyor.
Ayrıca Katalonya özerk yönetiminin kamu borçlarının bir kısmının da (yaklaşık 15 milyar euro’sunun) İspanyol hükümetince karşılanacağı iddia ediliyor.
Bask ve Katalanlar başta olmak üzere 6 siyasi partinin dışarıdan desteğini almak için anlaşmaya varan PSOE ve Sumar’ın, 17 Kasım Cuma günü 350 sandalyeli Mecliste yapılması öngörülen oylamada, 179 milletvekilinin desteğiyle ilk turda güvenoyu alması bekleniyor.
Junts’un yanı sıra Bask Milliyetçi Partisi’nin desteğinin, önümüzdeki günlerde yapılacak oylamada Sanchez’e alt mecliste mutlak çoğunluk sağlayacağı tahmin ediliyor.