Afganistan’ın üçüncü büyük vilayeti Herat’ın 40 kilometre batısında cumartesi günü 6.3 büyüklüğünde meydana gelen depremde 2 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid ölü sayısını 2 bin 445 olarak duyururken, 2 bin 440 kişinin yaralandığını, 1983 evin ise bir kısmının tamamen, bir kısmının da kısmen yıkıldığını bildirdi. Ölü sayısının artmasından endişe ediliyor. Mücahid kurtarma ekiplerinin Herat vilayetine ulaştığını ve bölgeye gıda, su, ilaç ve giysi gönderildiğini belirtti. İlk deprem Herat’ın komşusu Badgis ve Farah vilayetlerinde de hissedilirken, ilk depremi çok sayıda artçı sarsıntı izledi.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bugüne kadar toplamda 4200 kişinin (600 aileye tekabül ediyor) etkilendiğini belirtti. BM’ye göre depremden en çok zarar gören köy ise en az 20 kişinin öldüğü Mahal Vadakah.
Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde binaların çökmesinin ardından oluşan devasa enkaz ve moloz yığınları görülüyor. Hayatta kalanlar ise güvenliklerinden endişe duydukları için evlerden uzak duruyor.
Earthquake in Afghanistan – most recent statistics
2,445 deaths, 2,440 injured, 1,983 homes destroyed.
Afghanistan is forgotten, no one cares! pic.twitter.com/7eYanOdi2J— Ashok Swain (@ashoswai) October 8, 2023
Herat sakini Firuz The Guardian’a yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Dün gece yeni bir deprem olacağı söylentisi yayılınca insanlar dehşete kapıldı. Ailemle ben sabah beşe kadar parkta kaldık. Dün gece binlerce insan geceyi dışarıda geçirdi. Mahallemizden sadece iki kişi eşyalarımızı korumak için orada kaldı. Diğer herkes parktaydı. Kabus gibi bir geceydi.”
Depremden ağır darbe alan Zindah Jan bölgesinde yaşayan Davud ise, “Düzinelerce köy dümdüz oldu. Yüzlerce insan enkaz altında kaldı. Dokuz akrabamın cesedini Herat’a götürdüm de geri dönüyorum. Köylere giden yollar hasar görmüş durumda. Bu gece çok sayıda insan enkaz altında can verecek. Size akrabalarımın köyünde sadece 50 kişinin hayatta kaldığını söyleyebilirim. Bu sabaha kadar 400’den fazla insan yaşıyordu. Burada felaket yaşanıyor” diye anlattı.
Türkiye ve İran’dan destek sözü
Taliban yetkilileri, “Hayatta kalanların bölgede hiçbir şeyleri kalmadı. Yiyecek, giyecek, çadır ve ilaca ihtiyaçları var. Deprem çok uzak ve yoksul bölgeleri vurdu. Birçoğu İran ve Pakistan’dan yeni gelmiş mülteciler. Kesinlikle uluslararası desteğe ihtiyacımız var” dedi.
Herat Valisi Nur Ahmed İslamcar, devlet kanalına verdiği demeçte yardım için bazı ülkelerle temasa geçtiklerini ancak şimdiye kadar sadece Türkiye’den ilaç ve çadır dolu uçak gönderileceği sözünü aldıklarını söyledi. İslamcar ayrıca İran’ın da yardım etmeye hazır olduğunu söyledi.
İran Kızılay Yardım ve Kurtarma Teşkilatı Başkanı Babek Mahmudi, Afganistan’a 10 kurtarma timi, 500 çadır, 1000 yatak, 4 bin battaniye, mutfak malzemeleri ve gıda yardımı gönderildiğini aktardı.
Yoksulluğun dibini görmüş ülke
Afganistan, zaten ekonomik krizle açlık sorunun arasında oradan oraya savrulduğu bir dönemde meydana gelen bu depremle büyük zarar gördü. Ülke uzun zamandır Asya’nın en yoksul ülkelerinden biri ve yıllardır da çatışmalarla harap olmuş halde. Taliban’ın 2021’de yönetimi ele geçirmesinin ardından devletin doğal afetleri müdahale etme becerisi de hasar gördü.
Zira şu anda Washington ve müttefikleri Afganistan’ın yaklaşık 7 milyar dolarlık rezervini dondurmuş halde. Ayrıca ülkenin uluslararası fonlarına ulaşmasının da önü kesildi. Bu durum, zaten yardıma muhtaç ekonomiyi iyice felç etti. Dünya Bankası geçen hafta Afgan ailelerinin üçte ikisinin ‘geçimini sürdürmede zorluk yaşadığını’ bildirdi.
Üstelik depremin zamanlaması da çok sıkıntılı. Fas’ta deprem meydana geldiğinde hiç olmazsa belli bir kamuoyu yaratılmış, insanlar depremzedelere destek için yardım etmeye gönüllü olmuştu. Libya’da sel felaketi yaşanana kadar Fas’taki depremi konuşmaya devam etmiştik.
Oysa Afganistan’daki deprem İsrail ve Hamas arasında kıyasıya bir savaşın çıktığı gün meydana geldi. Dolayısıyla bütün dünya yüzünü savaşa çevirdi, bu da Afganistan’daki depremin manşetlere taşınmasının önüne geçti ve çoğu kişinin yaşanan felaketten haberdar olmasına engel oldu.
