İsmail Haniye öldüğünde Hamas’ın yeni siyasi büro şefi olan Yahya Sinvar son bir yıldır İsrail’in hedefinde. Sürpriz 7 Ekim saldırılarının mimarlarından olan Sinvar savaş çıktığından beri İsrail ordusuyla adeta saklambaç oynuyor. Ancak İsrail’e göre oyun son buldu. İsrail dün öğle saatlerinde yaptığı açıklamada Gazze Şeridi’nde üç Hamas savaşçısının hedef alındığı operasyonda Sinvar’ın da öldürülmüş olabileceği bildirdi. Aynı açıklamada Sinvar’ın ölüp ölmediğine dair ellerinde henüz net bilgi olmadığını söyledi.
Ancak akşam saatlerinde İsrail ordusundan yapılan başka bir açıklamada, DNA incelemesi sonrası ölenlerden birisinin Sinvar olduğunun doğrulandığı bildirildi. Sinvar’ın DNA örneği daha önceden İsrail hapishanelerinde tutulduğu yıllarda alınmıştı. İşin ilginç tarafı İsrail’in uzman ekipleri Gazze’nin altını üstüne getirse de bir türlü Sinvar’ı bulamamıştı. Ancak İsrail’in acemi birliğinden bir ekip şans eseri Sinvar ile karşılaşmıştı.
Düzenlenen operasyondan bir görüntü. Fotoğraf: İsrail ordusu
Son anlarında da direnmiş
Hamas henüz konuyla ilgili bir açıklama yapmadı. 60’lı yaşlarındaki Sinvar’ın daha önce de öldürüldüğü düşünülmüş, ama sonra bu varsayım doğru çıkmamıştı. Ordu Sinvar’ın öldüğünü teyit ettiğini açıkladıktan kısa süre sonra Hamas liderinin son anlarının dron görüntülerini de paylaştı. Bu görüntülerde Sinvar olduğu iddia edilen kişi koltukta oturuyor, elindeki sopayı da fark ettiği drona atıyor.
WATCH: Drone footage of Sinwar’s final moments pic.twitter.com/MMkV23LEvj
— i24NEWS English (@i24NEWS_EN) October 17, 2024
Ordu sözcüsü Daniel Hagari, “Sinvar uzun süredir kuvvetlerimizin kuşatması altındaki bir bölgede saklanıyordu. Orada olduğunu bilmesek de operasyonumuzu kararlılıkla sürdürdük” diye konuştu. Hagariye göre ordu bölgedeki evler arasında koşan üç Hamas savaşçısını tespit ettikten sonra böyle bir operasyon düzenlemeye karar verdiklerini söyledi.
Buna göre Sinvar binalardan birine tek başına girmişti. Ordu bölgeyi taramak için dronlarını kullanmıştı. İşte o dron görüntülerden biri de buydu. Hagari askerlerin önce binaya ateş açtığını, sonra da arama yapmak için içeri girdiğini söylüyor. Sinvar’ı bir yelek, bir tabanca ve 40 bin şekel ile bulmuşlar. Hagar,’ye göre Sinvar saldırıya uğramadan önce kuzeye kaçmaya çalışıyordu.
Netanyahu’nun hanesine bir zafer daha
Haniye öldüğünde Hamas ateşkes konusunda geri adım atmamış, kısa süre sonra yeni liderlerinin Sinvar olduğunu açıklamıştı. Ama şimdi üst düzey Hamas yetkililerinin büyük kısmı ölmüş durumda. 7 Ekim saldırılarının mimarlarından Muhammed Deyf’in de öldüğü iddia ediliyor ancak Hamas henüz bu ölümü doğrulamadı. Öte yandan Sinvar ölmüşse bile Hamas müzakere masasında zaten birçok taviz verdi. Anlaşmaya yanaşmayan esasında İsrail.
Yine de Sinvar’ın ölümü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun hanesine bir zafer daha eklendi. Bu savaş sırasında hem Hamas hem de Lübnan Hizbullahı’nın yönetici kadrosu büyük darbe aldı. Hizbullah, Hasan Nasrallah’ın ölümünden sonra yeni liderini güvenlik endişeleriyle açıklamaya yanaşmadı bile.
ABD Başkanı Joe Biden, Sinvar’ın öldürülmesiyle ilgili “Bu savaşın sona erme ve esirleri evine getirme zamanı geldi” dedi ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın İsrail’e gideceğini açıkladı. Biden’ın yardımcısı ve başkan adayı Kamala Harris ise “Gazze’de savaşın sona ermesinin zamanının geldiği” yorumunu yaptı. Pentagon sözcüsü Patrick Ryder ise ABD ordusunun Sinvar’ın ölümüyle herhangi bir bağlantısı olmadığını söyledi. Bunun tamamen İsrail’in operasyonu olduğunu vurgulayan Ryder, “ABD güçleri olaya doğrudan dahil olmadı” dedi.
Ordu yıl başında Sinvar’ı yakalamaya çok yaklaşmıştı
Aslında İsrail ordusu 31 Ocak’ta Sinvar’ın Gazze Şeridi’nin güneyindeki büyükçe bir tünelde olduğuna dair istihbarat alınca oraya baskın düzenlemişti. Sinvar gerçekten de o tünelde vakit geçirmişti ama yalnızca birkaç gün önce geriye bir milyon dolar İsrail şekeli bırakarak sığınaktan ayrılmıştı. O tünelden ayrıldıktan sonra nereye gideceğine dair hiç ipucu bırakmamıştı geriye. 7 Ekim’den beri bir hayalet gibi olan Sinvar, kimselerin gözüne görünmedi, destekçilerine nadiren mesaj iletti, bu mesajları da insan kuryelerle yolladı.
Sinvar kaldığı tünel keşfedilene kadar cep telefonu kullanmaya devam ediyor, zaman zaman Doha’daki Hamas yetkilileriyle konuşuyordu. Hem Amerika hem de İsrail’in istihbarat teşkilatları bu görüşmelerin bazılarının izini sürebildi ama yerini tam olarak tespit edemedi. Daha sonra da elektronik iletişimi tamamen kesen Sinvar, telefona göre daha basit düzeneğe sahip olan ve izlemesi zor çağrı cihazlarından bile kullanmadı.
Kasımda serbest bırakılan İsrailli rehinelerden biri Sinvar’ın 7 Ekim saldırısından kısa süre sonra kendileriyle konuştuğunu anlatmıştı. Rehineye göre İbranice konuşan Sinvar onlara bulundukları yerin güvenli olduğunu ve kendilerine hiçbir zarar gelmeyeceğini söylemişti.
Sinvar kim?
Sinvar 1980’lerde Hamas’a katıldı, örgütün kurucusu Şeyh Ahmed Yasin’e yakın bir isim olarak öne çıktı. 1988’de İsrailli yetkililere verdiği ifadeye göre Gazze’de şüpheli muhbirleri yakalayarak öldüren bir iç güvenlik polisi kurdu. Cinayet suçundan müebbet hapis cezası alan Sinvar, 2011 yılında İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında serbest bırakılan bin Filistinli arasında yer aldı. Ama o güne kadar 22 yıl hapis yattı. Şalit müzakerelerinde etkili olan Sinvar bombalı saldırılara karışan Filistinlilerin de serbest bırakılmasını istemişti. Sinvar 2017’de Hamas’ın Gazze’deki lideri oldu, görevinin başlarında Hamas’ı diğer Filistinli gruplarla uzlaştırma adımları atsa da söylemi sertti; yoluna çıkan herkesin “boynunu kıracağını” söylüyordu.
2018’de Gazze ile İsrail toprakları arasındaki çitlerin önünde düzenlenen protestolara Sinvar da destek vermişti. Çitlerin yıkılmasından korkan İsrail ordusu sınıra yaklaşan Filistinlilere ateş açmış, 46’sı çocuk 223 kişi öldürülürken 9204 kişi de yaralanmıştı. Sinvar o dönemde bir İtalyan gazeteciye verdiği demeçte “Sadece ölülerimizle manşet olabiliyoruz. Kan yoksa haber de yapılmıyor” demişti.
