İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne saldırıları sürerken Filistinlilerin tek sığınağı olan Mısır sınırındaki Refah’ta tehlike çanları çalıyor. İsrail Savaş Kabinesi üyesi Benny Gantz, Hamas’ın 10 Mart’a kadar Gazze’de tuttuğu tüm İsrailli esirleri serbest bırakmaması halinde Refah’a geniş kapsamlı saldırı başlatılacağı uyarısı yaptı.
Böylelikle İsrail, ordunun Gazze’nin aşırı kalabalık güney ucuna ne zaman girebileceğini ilk kez söylemiş oldu. İsrail’in işgal harekatı sonrasında bölgeye sığınan Filistinlilerle birlikte Refah’ın nüfusunun 1.5 milyonu aştığı tahmin ediliyor. Bu nüfusun güç bela barınabildiği Refah’a böyle bir saldırıya karşı küresel muhalefet ise giderek artıyor.
Israel Sets Ramadan Deadline For Assault On Gazan City Rafahhttps://t.co/Og1nTgps3Z pic.twitter.com/SFpqfFhD0g
— Channels Television (@channelstv) February 19, 2024
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’nin İsrail saldırısının ardından işlevini yitirdiğini açıklamıştı. Hatta kurumun bölgedeki temsilcileri durum değerlendirmesi için Refah’ın hemen kuzeyindeki hastaneye girişlere izin verilmediğini bildirmişti.
İsrail ordusu Hamas tarafından esir alınan İsraillilerin burada tutulduğuna dair istihbarat aldıklarını söyleyerek geçen perşembe günü hastaneye baskın düzenlemişti. Ordu Nasır’daki operasyonunu “hassas ve sınırlı” olarak tanımlamış ve Hamas’ı “hastaneleri dalga geçer gibi terör için kullanmakla” suçlamıştı.
Eski Savunma Bakanı Gantz ise hastane baskınının ardından şöyle dedi:
“Dünya ve Hamas liderleri de bilmeli ki, eğer Ramazan ayına kadar rehinelerimiz evlerine dönmezse Refah bölgesi de dahil olmak üzere her yerde çatışmalar devam edecektir.”
Mesajında Müslümanların kutsal ayı Ramazan’ın bu yıl başlayacağı tarihe atıf yapan Gantz “Sivil kayıplarını en aza indirmek için Amerikalı ve Mısırlı ortaklarımızla diyalog içinde ve koordineli bir şekilde hareket edeceğiz. Böylece sivillerin tahliyesini kolaylaştıracağız” diye ekledi.
Ramazan’ın başlamasına üç hafta kala Refah’tan gelen haberler ise birkaç bin kişinin batıya doğru yola çıktığı ancak çoğunun hâlâ ne yapacağını bilmeden beklediği yolunda.
Uluslararası toplumdan tepkiler yükseliyor
Uluslararası baskılara rağmen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ın silahlı militanlarını ortadan kaldırmak için Refah’a kara saldırısı düzenleme sözü vermişti.
Mısır ve diğer bazı Arap ülkeleri İsrail’in yapacağı saldırının çok sayıda Filistinliyi Mısır’a itme riski taşıdığı ve bunun kabul edilemez olduğu konusunda defalarca uyarıda bulundu. Suudi Arabistan Refah’a saldırı düzenlenmesinin “çok ciddi sonuçlar doğuracağını” söyledi.
Uluslararası alanda İsrail’e şimdiye kadar Filistinlilerin korkunç koşullarda yaşadığı Gazze’nin en güneyindeki bölgeye saldırı başlatmaması için pek çok uyarı yapıldı. İsrail’in en önemli müttefiki ABD düzgün planlama yapılmadan şehre operasyon başlatmanın “felaket” olacağını söyledi ve Netanyahu hükümetini bu konuda uyardı.
İsrail Savaş Kabinesi ülkenin en üst düzey güvenlik yetkililerinden oluşuyor. Kabine Hamas öncülüğündeki Filistinli örgütlerin 7 Ekim’de İsrail’e saldırarak 253 kişiyi rehin almasından birkaç gün sonra kurulmuştu. Tel Aviv yönetimi Hamas’ın Gazze’de hala 130’dan fazla İsrailliyi alıkoyduğuna inanıyor.
Mescid-i Aksa Ramazan ayında Müslümanlara yasak
İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in, Filistinlilerin ramazan ayında Mescid-i Aksa’ya girişlerinin yasaklanması yönündeki çağrısının ardından İsrail Başbakanı Netanyahu konuya ilgili görüşünü açıkladı.
İsrail Kanal 13 Televizyonunun haberinde İç Güvenlik Teşkilatı Şin Bet’in (Şabak), İsrail içindeki Filistinlilerle polis arasında çatışmalar yaşanacağı yönündeki uyarılarına rağmen Netanyahu’nun, Filistinlilerin ramazanda Mescid-i Aksa’ya girişlerinin kısıtlanmasına onay verdiği aktarıldı. Bu konuyla ilgili nihai kararın ilerleyen günlerde alınmasının beklendiği kaydedildi. Haberde, ramazan ayında Mescid-i Aksa’ya sınırlı sayıda Filistinlinin alınacağı aktarıldı.
Öte yandan, İsrail Savaş Kabinesi Üyesi Benny Gantz, X sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Ramazan’da, Mescid-i Aksa’yla ilgili kısıtlamalar getirilecek ancak bunların ne olduğu henüz netleşmedi” dedi.
7 Ekim sonrası yaşananlar
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları, “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail bu saldırılarda 1200 vatandaşının öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını duyurdu.
Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda ise en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 29 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 66 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 225’i karadan işgal sürecinde olmak üzere 560’tan fazla askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasadışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 381 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana sınırda devam eden çatışmalarda en az 40 Lübnanlı sivil ve 180’den fazla Hizbullah mensubu ile en az 6 İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri öldü.