Son günlerde Lübnan ile İsrail arasındaki sınırda gerilim giderek tırmanıyor. Hizbullah örgütüne bağlı militanlar ile İsrail ordusu arasında yaşanan çatışmalar, bölgede endişeleri artırıyor.
8 Ekim’de başlayan çatışmalar, Hizbullah militanlarının Lübnan’dan İsrail’in kontrolündeki Golan Tepeleri bölgesine geçiş yapmaya çalışmasıyla başladı. İsrail ordusu, bu hareketi “provokatif ve saldırgan bir eylem” olarak nitelendirerek karşılık verdi. Çıkan çatışmalarda her iki taraf da kayıplar verdi.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 300 Hizbullah mensubu ve 50’den fazla Lübnanlı sivil, 40’ı aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.
Uluslararası toplum ise tarafları şiddetten kaçınmaya ve çatışmaların daha da büyümesini engellemeye çağırıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, tarafları barışçıl yollarla çözüm bulmaya ve ateşkes ilan etmeye davet etti.
İran destekli Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah çatışmaları “İsrail’in işgalci politikalarına karşı direniş” olarak nitelendirerek desteklediklerini belirtti. İsrail ise sınırlarını korumak amacıyla gereken her türlü önlemi alacaklarını vurguladı.
Gelişmeler devam ederken bölgedeki insani durum da endişe verici boyutlara ulaşıyor. Sivil halkın güvenliği ve temel ihtiyaçlarının karşılanması için uluslararası yardımların artırılması gerektiği belirtiliyor. Öte yandan Lübnan hükümeti ve uluslararası aktörler, tarafları diplomatik çözüm yollarını aramaya ve çatışmaların daha da genişlemesini önlemeye çağırıyor.
Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gibi önemli aktörler, tarafları itidale ve çatışmaları sonlandırmaya çağırdı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Lübnan ve İsrail hükümetleriyle ayrı ayrı görüşmeler yaparak çatışmaların daha da tırmanmasının önüne geçmek için diplomatik çabalarını yoğunlaştırdı. Avrupa Birliği (AB) de bölgeye insani yardım gönderilmesi ve sivillerin korunması için girişimlerde bulundu.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah. / Fotoğraf: AA
Nasrallah konuşurken İsral savaş uçakları Beyrut’u sarstı
Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah, İsrail ordusunun 3 Temmuz’da düzenlediği hava saldırısında öldürülen örgütün üst düzey saha komutanı Muhammed Nime Nasır için düzenlenen anma programına video konferans yoluyla katıldı. Programda 8 Ekim 2023’ten bu yana devam eden sınır hattı çatışmalarına ve bölgedeki olası gelişmelere değinen Nasrallah çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Nasrallah, Gazze’de olası bir ateşkes anlaşmasının İsrail ve Hamas arasında gerçekleşmesi durumunda, sınır bölgelerindeki çatışmaların sona ermesinin beklenebileceğini belirtti. Ancak Hizbullah lideri aynı zamanda İsrail’in Gazze’deki ateşkesin ardından Lübnan’a yönelik saldırılarını sürdürme ihtimaline karşı da uyarılarda bulundu.
“Eğer İsrail, Gazze’de ateşkes sağlandıktan sonra Lübnan’ın güneyine saldırma kararı alırsa, Lübnan’ı savunacak ve işgalci politikalara karşı direnişimizi sürdüreceğiz” diyen Nasrallah, Hizbullah’ın bu tür bir duruma karşı kararlılığını vurguladı.
Nasrallah konuşurken İsrail ordusuna ait savaş uçakları Beyrut semalarında alçak uçuş gerçekleştirdi. Savaş uçaklarının ses duvarını aşması sonik patlamalara yol açtı.
Hizbullah 17 İsrail üssünün görüntülerini yayınlamıştı
Hizbullah iki gün önce yayınladığı yaklaşık 10 dakikalık videoda örgütün gözetleme uçakları tarafından toplandığını söylediği Golan Tepeleri’ndeki 17 askeri alanın görüntülerini servis etmişti.
Örgütün yayınladığı videoda, İsrail ordusuna ait işgal altındaki Golan Tepeleri ve kuzeydeki diğer noktalarda bulunan askeri üsler, radar, elektronik gözlem, erken uyarı hava savunma sistemleri ve stratejik askeri noktalar yer almıştı.
İsrail devlet televizyonu KAN’a konuşan askeri kaynaklar videonun yaklaşık iki ay önce kaydedildiğini değerlendirdiklerini aktarmıştı.
İran’a bağlı grup Haziran ayında da Hayfa havaalanı ve deniz limanları da dahil olmak üzere İsrail’in çeşitli yerlerini gözetlediğini söylediği dokuz dakikadan uzun bir video yayınlamıştı.
7 Ekim sonrası Gazze: Neler yaşandı?
Gazze’de savaş, Hamas öncülüğündeki Filistinli örgütlerin 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil binden fazla kişinin ölümü, 5 bin 132 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan saldırının ardından patlak verdi. Militanlar ayrıca yaklaşık 250 rehine ele geçirdi. İsrail’in tahminlerine göre bunlardan 128’i Gazze’de kaldı, 36’sı öldü.
Gazze’de Hamas’a bağlı Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail’in askeri misillemesi çoğu sivil ve birçoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 38 bin kişinin ölümüne neden olurken, İsrail kuşatması korkunç gıda kıtlığı ve kıtlık tehdidini de beraberinde getirdi. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te dört günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan ‘insani ara’da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.
