İsrail’in işgal harekatını sürdürdüğü Gazze Şeridi’nde ordu birliklerinin saldırıları aralıksız devam ediyor. İsrail Savunma Kuvvetleri’ne (IDF) bağlı güçler daha önce çok kez hedef aldıkları Gazze’deki Şifa Hastanesi’ne bu sefer de gece baskını düzenledi. Hastane ve çevresinde tank ve ağır silah sesleri duyuldu.
Bir IDF yetkilisi ordunun “sınırlı bölgelerde yüksek hassasiyetli bir operasyon” yürüttüğünü söyledi, “üst düzey Hamas yöneticilerinin hastane içinde yeniden toplandığını” ve hastaneyi “komuta merkezi” olarak kullandıklarını öne sürdü.
Görgü tanıkları Gazze Şehri’ndeki kompleksin içinde bir panik hali olduğunu anlattı. Hastanede bulunan birinin “Tanklar etrafımızı sardı. Çadırda saklanıyoruz. Yerleşke civarında tank ateşi duyuyoruz” dediği WhatsApp konuşması kaydı da sosyal medyada paylaşıldı. Paylaşılan teyitsiz birçok görüntüde de hastane çevresinde ağır silah sesleri duyuluyor.
Happening Now: In the middle of the night, of course, Al Shifa Hospital is being evacuated as many reports have come out that the hospital is under siege. pic.twitter.com/aA7w9FsnAE
— WearThePeace (@WearThePeaceCo) March 18, 2024
Hastane içinden gazetecilere gönderilen bir başka sesli mesajda Muhammed El Seyyid isimli kişi “Askerler burada. Hastane içinde ölü ve yaralılar var. Askerler bazı gençleri tutukladı. Buradaki durum felaket” diye konuştu.
El Cezire muhabiri dövülerek gözaltına alınmış
Baskından önce yerinden edilenlerin bazıları hastaneyi terk etmeyi başarırken İsrail güçlerinin hastaneyi hedef alması ve içeriye ateş açması yerinden edilmiş bazı kişilerin ölümüne ve yaralanmasına neden oldu. Saldırılar sabah saatlerinde de devam etti. İsrailli yetkililere göre askerlerin Şifa Hastanesi’ne baskını sırasında aralarında Hamas’ın iç güvenlik operasyonlarının başı olarak tanımladıkları Faik Mabhuh’un da bulunduğu 20 Hamas savaşçısı öldürüldü.
Baskında en az 80 kişi İsrail güçleri tarafından gözaltına alındı, bir asker de öldürüldü. Bu arada Katar merkezli El Cezire’nin muhabirlerinden biri de diğer gazetecilerle dövülerek gözaltına alınmış.
Sounds of gunfire and explosions are heard right now as Israeli tanks continue to besiege the Al Shifa Medical Complex in Gaza City. pic.twitter.com/m3sOwOyvdY
— Quds News Network (@QudsNen) March 18, 2024
IDF Şifa’ya yeni bir operasyon başlatmayı planladığına dair önceden kamuoyuna açık bir işaret vermemişti. Ordu sözcüsü Tuğgeneral Daniel Hagari erken saatlerde yayınladığı bir video mesajında İsrail ordusunun hastane baskınıyla “acil eylem gerektiren somut bir istihbarata yanıt verdiğini” söyledi.
🔴IDF troops are currently conducting a precise operation in the area of Shifa hospital—based on intelligence information indicating the use of the hospital by senior Hamas terrorists to conduct and promote terrorist activity.
Watch IDF Spokeperson RAdm. Daniel Hagari describe… pic.twitter.com/jKdUdNpY91
— Israel Defense Forces (@IDF) March 18, 2024
Baskın sırasında hastanenin çalışmaya devam edebileceğini söyleyen Hagari hastaların ve personelin tahliyesine gerek olmadığını savundu. Hastanede barınan yerinden edilmiş insanların bir tahliye rotasında kompleksten ayrılabileceğini söyleyen Hagari Hamas’a “derhal teslim olun” çağrısı yaptı.
İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee de sosyal medya hesabından İsrail askerleri ile iç istihbarat birimi Şabak (Şin Bet) güçlerinin Şifa Hastanesi’nde “terörist faaliyetleri engellemek ve saldırganları yakalamak için çalıştığını” savundu. Adraee “operasyon ve kuşatma sırasında ordu güçlerine Şifa Hastanesi’nin içinden ateş açıldığını, buna ateşle karşılık verildiğini ve saldırganların yaralandığını” iddia etti.
Hastanelerin savaştaki statüsü ve İsrail’in iddiaları
Hamas tarafından yönetilen Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada operasyon “uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali” olarak nitelendirildi. 7 Ekim’de başlayan savaşın daha başlarında İsrail güçleri tarafından basılan hastanede yüzlerce yerinden edilmiş Filistinli barınıyor.
Şifa Hastanesi çatışmalardan önce Gazze Şeridi’nin ana sağlık tesisiydi ancak aylar süren çatışmaların ardından faaliyetleri ciddi bir şekilde sekteye uğradı.
Hastaneler uluslararası insancıl hukuk uyarınca savaş zamanlarında korunma statüsüne sahip fakat “düşmana zararlı bir eylem” gerçekleştirmek için kullanılmaları hâlinde sınırlı koşullarda bu korumayı kaybedebilirler.
İsrail uzun zamandır Hamas’ı tıbbi tesisleri operasyonları için kılıf olarak kullanmakla suçluyor, İran destekli silahlı grup ise bunu reddediyor. Bunun yanında İsrail hastanelerin komuta merkezi olarak kullanıldığı iddialarına somut kanıt sunabilmiş değil. Bu sebepten ötürü IDF’in baskınları savaş suçu sayılabilir ve ileride Tel Aviv’in başını ciddi derecede yakabilir.
Netanyahu ve Biden bir ay sonra ilk kez görüştü
Bu arada ABD Başkanı Joe Biden, şubattan bu yana ilk kez İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefonda görüştü. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan görüşmeyi daha çok “iş görüşmesi”ne benzetti. Sullivan ayrıca Netanyahu’nun Refah’a yapılacak kara operasyonuna karşı çıkmanın Hamas’ın mutlak yenilgiye uğratılmasına karşı çıkmak anlamına geldiği yönündeki mantığına karşı çıktı.
ABD’nin Refah’a yapılacak kara operasyonu hata olarak gördüğünü tekrar belirterek, “Bu, daha fazla masum sivilin ölümüne yol açacak. Zaten vahim olan insani kriz daha da kötüleşecek. Gazze’deki anarşi derinleşecek. İsrail uluslararası arenada daha da yalnızlaşacak. Ortada insanların ne olacağına dair bir plan olmadan askeri plan başarıya ulaşamaz” vurgusu yaptı.
Netanyahu’ya göreyse iki lider İsrail’in savaş için belirlediği tüm hedeflere ulaşma kararlılığını ele aldı ki bu hedefler Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılması, tüm rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze’nin artık İsrail için tehdit oluşturmayacağının garanti altına alınması.
İki liderin görüşmesi önemli çünkü son dönemlerde Biden Netanyahu’ya soğuk davranıyor. Son olarak Demokratlardan Chuck Schumer’ın İsrail’de erken seçim çağrısı yapması Netanyahu’nun isyan etmesine neden oldu.
7 Ekim sonrası yaşananlar
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.
Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 29 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 70 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 240 Hizbullah mensubu ve 40’tan fazla Lübnanlı sivil, 30’u aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.