Gazze’deki savaş tüm hızıyla devam ederken İsrail’in Lübnan’a saldırıları da sürüyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki (BMGK) oylamada ABD’nin vetosuyla yeni bir “insani ara” ve esir takası anlaşması hayal olurken ABD merkezli Washington Post gazetesi İsrail’i savaş suçlusu ilan edebilecek bir haberi manşetine taşımıştı.
Gazetenin haberine göre bölgedeki Washington Post muhabiri İsrail ordusunun 16 Ekim’de Dahayra beldesini hedef alan saldırılarda kullandığı 155 mm beyaz fosforlu top mermilerinin parçalarını buldu.
Exclusive: A Washington Post analysis of shell fragments shows Israel used U.S.-supplied white phosphorus in an attack that a rights group says should be investigated as a war crime. https://t.co/w1JuBjkgYe
— The Washington Post (@washingtonpost) December 11, 2023
Haberde beyaz fosforlu top mermilerinin kalıntıları üstünde bulunan üretim kodlarının ABD’nin ürettiği mühimmatı sınıflandırmak için kullanılan terminolojiyle örtüştüğü, bu mühimmatın 1989 ve 1992’de Louisiana ve Arkansas’taki mühimmat depolarında üretildiğinin ortaya çıktığı belirtildi. Silah uzmanları da kalıntılarına erişilen top mermilerinin açık yeşil rengiyle üstüne işlenmiş “WP” simgelerinin beyaz fosforlu top mermileriyle uyuştuğunu söylüyor.
İsrail güçleri 16 Ekim’de 2 bin nüfuslu Dahayra beldesini gece boyunca beyaz fosforlu mühimmatla bombalamış ve bölge sakinleri kaçmaya imkan bulamamıştı. Dahayra’da yaşayanlar İsrail bombardımanını “kara gece” olarak tanımlıyor. İsrail’in Dahayra’ya saldırısında yaralanan dokuz kişiden üçü hastaneye kaldırılmıştı.
ABD suskunluğunu bozdu: Endişeliyiz
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby ABD Başkanı Joe Biden’la Philadelphia’ya giderken uçaktan basın mensuplarına verdiği demeçte İsrail’in Lübnan’ın güneyinde düzenlediği ve dokuz kişinin yaralanmasına sebep olan saldırıda kullandığı ABD yapımı beyaz fosforlu top mermileriyle ilgili soruyu cevapladı.
““Obviously, anytime that we provide items like white phosphorus …, it is with the full expectation that it will be used in keeping with those legitimate purposes”
US ‘concerned’ about reports that Israel used white phosphorous, Kirby says https://t.co/ICikJMumW3 via @politico
— Ray Wilson (@RationalAdult) December 11, 2023
Süreci takip ettiklerini belirten Kirby “Haberleri gördük ve açıkçası bundan dolayı endişeliyiz. Konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için (İsrail tarafına) sorular soracağız” dedi ve ekledi:
“Başka ülke ordularına aydınlatma ve benzeri sınırlı amaçlarla beyaz fosforlu silahları temin ettik. İsrail ya da başka bir ülkenin beyaz fosforu sadece bu yasal çerçeve içinde kullanmasını bekliyorduk.”
Beyaz fosfor belirli bir alana gelişigüzel düşüyor ve yarattığı duman birliklerin hareketini örtmek için kullanılıyor. Ancak bu kimyasal madde cilde yapışarak potansiyel olarak ölümcül yanıklara ve solunum hasarına neden olabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre sivillere karşı silah olarak kullanılması halinde uluslararası hukukun ihlali sayılıyor.
Af Örgütü de beyaz fosfor bombası kullanıldığını kanıtlamıştı
Ekim ayındaki raporlar İsrail’in bölgede beyaz fosfor kullandığını kanıtlamış ve insan hakları grubu Uluslararası Af Örgütü konunun savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini söylemişti.
Lebanon: Evidence of Israel’s unlawful use of white phosphorus in southern Lebanon as cross-border hostilities escalate https://t.co/hd5Tg06rDy
— JAHMAICANN🇯🇲 (@jahmaicann) December 8, 2023
Af Örgütü Gazze’yi vuran İsrail askeri birliklerinin beyaz fosforlu top mermileriyle donatıldığını doğrulayarak şu açıklamayı yapmıştı:
“Beyaz fosfor korkunç acılara ve hayatı değiştiren yaralanmalara neden olur ve su ile söndürülemez. İşte bu yüzden beyaz fosfor sivil alanlarda asla kullanılmamalıdır.”
Bir başka doğrulama da İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (HRW) gelmişti. Kuruluştan yapılan açıklamada “İsrail Gazze ve Lübnan’daki askeri operasyonlarında beyaz fosfor kullanarak sivilleri ciddi ve uzun süreli yaralanma riskiyle karşı karşıya bıraktı” denmişti.
