Gazze’de savaş, Hamas öncülüğündeki Filistinli örgütlerin 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil binden fazla kişinin ölümü, 5 bin 132 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan saldırının ardından patlak verdi. Militanlar yaklaşık 250 de rehine aldı; İsrail’in tahminlerine göre bunlardan 100’den fazlası Gazze’de kaldı, 30’dan fazlası öldü.
Gazze’de Hamas’a bağlı Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail’in askeri misillemesi çoğu sivil ve birçoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 42 bin kişinin ölümüne neden olurken, İsrail kuşatması korkunç gıda kıtlığı ve kıtlık tehdidini de beraberinde getirdi. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te dört günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan ‘insani ara’da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 500 Filistinli hayatını kaybetti.
‘Kurtarılandan çok daha fazlası öldü’
İsrailli rehinelerin durumu, saldırıların gidişatı ve ateşkes ihtimali gündemdeki sıcaklığını koruyor. İsrail tarafında da Hamas’ın elindeki rehinelerin ülkeye geri getirilmesi talepleri devam ediyor. Haaretz gazetesinde yayımlanan habere göre İsrail ordusunda görev yapan bu 130 asker Gazze Şeridi’nde Hamas’ın elinde tutulan esirlerin geri getirilmesi için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini vurgulayan bir mektup imzaladılar. Esir takası gerçekleşmezse, ordudaki görevlerinden çekileceklerini ilan ettiler.
Mektupta özellikle Gazze’ye düzenlenen saldırıların sadece esirlerin kurtarılmasını geciktirmekle kalmadığı, aynı zamanda onların hayatlarını da tehlikeye attığına dikkat çekildi. Askerler İsrail ordusunun esirleri kurtarma bahanesiyle düzenlediği operasyonlarda kurtarılanlardan çok daha fazla esirin hayatını kaybettiğini vurguladı. Bu durumun askerlerin vicdanlarında derin bir yara açtığı ve onları bu kararı almaya ittiği belirtildi.
‘Kırmızı çizgi aşıldı’
Askerler kendileri için ‘kırmızı çizginin aşıldığını’ ve Netanyahu hükümetinin bu konuda bir çözüm bulmazsa orduya olan bağlılıklarının sona ereceğini söylediler. İsrail ordusunun, askerlerin mektubuna nasıl yanıt vereceği ise merak konusu.
Gazze’deki çatışmaların ortasında Filistinli grupların elinde hâlâ 100’den fazla İsrailli esir bulunuyor. Bunların bir kısmının hayatını kaybetmiş olabileceği düşünülse de kesin bilgiler henüz ulaşmıyor. Bu durum İsrail’de esirlerin aileleri için tam anlamıyla bir kabus haline gelmiş durumda.
Başbakan Binyamin Netanyahu ise esir takası için yapılan çağrılara karşılık vermekte temkinli. Hamas ile yapılacak olası bir esir takasının sonuçlarından çekindiği için süreci tıkadığı iddiaları gündemde. Netanyahu’nun getirdiği bazı şartlar ve Gazze’ye yönelik saldırılar müzakereleri daha da zorlaştırıyor.
İsrail ordusundaki askerler Gazze’deki operasyonların bir çözümden çok daha fazla kaosa yol açtığını savunarak hükümetin acil bir şekilde Hamas ile müzakere masasına oturması gerektiğini düşünüyor. Askerlerin bu radikal adımı İsrail ordusunda ve toplumunda ciddi bir kırılma yaratabilir. Netanyahu’nun bu uyarıyı nasıl değerlendireceği ise büyük bir merak konusu.
