ABD Yüksek Mahkemesi, Jack Daniel’s ile markasını ve logosunu tiye alarak para kazanan köpek oyuncağı şirketi VIP’yi karşı karşıya getiren ticari marka sorununu ele aldı. Oyuncak Jack Daniel’s viski şişesiyle aynı şekilde olsa da etiketinde Bad Spaniels yazıyor. Oyuncağın üzerinde de bir spaniel çizimi bulunuyor. İşin Jack Daniel’s için en rahatsız edici kısmı ise “Yüzde 40 alkol içerir” ibaresinin yerine, “Yüzde 43 kaka hem de yüzde 100 kokulu” ifadesinin yer alması. VIP aklı başında hiçbir insanın oyuncağı Jack Daniel’s ile karıştırmayacağını söylüyor. Buna ek olarak da ürünün mizahi ve “etkileyici” bir çalışma olduğunu ve bu nedenle telif ihlali suçlamasından muaf olduğunu ifade ediyor.
Jack Daniel’s markasının avukatı Lisa Blatt, Jack Daniel’s’ın ticari markasını ve sunum şeklini kopyalayarak, üstüne bir de köpek kakasıyla ilişkilendiren oyuncak şirketinin telif ihlali yaptığını, tüketicilerin kafasını karıştırdığını ve markanın itibarını zedelediğini iddia etti. Jack Daniel’s bu sebeplerden dolayı sözkonusu oyuncağın satışının durdurulmasını savunurken, oyuncağı piyasaya süren şirket herhangi bir ihlalde bulunmadığını, işin içinde sadece taklit olduğunu söylüyor.
Meselenin mahkemeye taşınması üzerine konuyu ele alan yargıçlar, ticari marka yasasının uygulandığı önceki kararları da göz önünde bulundurarak, ifade özgürlüğüne olası bir tehdit olarak görülen kararları karşılaştırdı. Jack Daniel’s, ticari markanın doğası gereği bazı söylemleri sınırlayan mülkiyet hakkına tabi olduğunu söylerken, VIP’nin avukatı Bennet Cooper ise tam tersini savunarak, ikonik markaların popüler kültürde bir çeşit ünlü gibi olduğunu, insanların da anayasal olarak ünlüler hakkında konuşma ve hatta onlarla dalga geçme hakkına sahip olduğunu belirtti.
Yargıçlardan kesin bir yanıt yok
Yargıçlar ise fikir özgürlüğünün marka yasalarıyla nasıl kesiştiğine dair sorgulamalarda bulundu. Yargıçlardan biri konuya, “Bir kişinin üzerinde siyasi parti logosu ile bariz bir şekilde sarhoş fil resminin olduğu, altında da ‘ABD’yi ayıltma zamanı’ yazdığı bir tişört ürettiğini ve bunu Amazon’da sattığını varsayalım. Bu Anayasa’mız tarafından korunmaz mı?” yaklaşımında bulundu.
Diğer yargıç da ticari markanın korunması ile Birinci Anayasa Değişikliği arasında bir çatışma yaşanması halinde ifade özgürlüğünün kazanacağı sonucuna vardı. Yargıç ayrıca hiçbir CEO’nun böyle bir köpek oyuncağı üretecek kadar aptal olamayacağını, dolayısıyla da hiçbir tüketicinin bu oyuncağı üretenin Jack Daniel’s olduğunu düşünmeyeceğini belirtti. Yargıçlar bu davada verilecek kararın açıklanmasını ileri bir tarihe attı.