BRICS uzun zamandır Ankara’nın gündeminde. ABD liderliğindeki tek kutuplu düzene tepki duyan Küresel Güney ülkeleri de Rusya ve Çin öncülüğündeki BRICS’e yönelmeleriyle dikkat çekiyor. Yani BRICS özellikle son bir yıldır yaşadığı genişlemeyle gündemdeydi. Ankara da üyeliğine sıcak baktığını ifade etmişti. Bunu dile getiren isim Dışişleri Bakanı Hakan Fidan oldu.
BRICS tartışmaları devam ederken ABD merkezli haber sitesi Bloomberg Türkiye’nin BRICS’e katılmak için üyelik başvurusu yaptığını yazdı. Bu iddia üzerine açıklama yapan AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik “BRICS’e üye olmak istediğimiz talebi açıktır, süreç devam ediyor” demişti. Bugün de Kremlin’den resmen doğrulama geldi. Rusya’nın Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov “Türkiye tam üyelik başvurusunu sundu. Değerlendireceğiz” açıklamasını yaptı.
Sputnik’in aktardığına göre 9’uncu Doğu Ekonomik Forumu’nda gazetecilere Türkiye’nin tam üyelik için başvurduğunu belirten Uşakov Ankara’nın talebinin BRICS ülkeleri tarafından değerlendirileceğini söyledi. Uşakov “Türkiye tam üyelik başvurusunu sundu. Değerlendireceğiz” dedi.
Erdoğan zirveye katılacak
Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov bir gün önce de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Rus tarafının Tataristan Cumhuriyeti’nin Kazan kentindeki BRICS Zirvesi’ne katılma davetini kabul ettiğini belirtmişti. Rus basınına demeç veren Uşakov “Teklif Türk tarafına iletildi ve Erdoğan kabul etti” demişti. Dönem başkanı Rusya’nın ev sahipliğindeki 16’ncı BRICS Zirvesi 22-24 Ekim tarihlerinde Kazan’da yapılacak. Erdoğan 2018 yılında Güney Afrika’da düzenlenen 10. BRICS Zirvesi’ne ‘davetli lider’ olarak katılmıştı.
Kısa süre önce Rusya lideri Vladimir Putin ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Bakü’de görüşmelerinin ardından Azerbaycan da BRICS’e resmen üyelik başvurusu yapmıştı.
ABD ve AB ne tepki verdi?
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü VOA Türkçe’nin sorusuna verdiği cevapta, “ABD tüm ülkelerin ilişki kuracağı ülke ve grupları kendilerinin seçebileceğine inanmaktadır. Sizi planları konusunda Türkiye hükümetine yönlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin BRICS’e üyelik için başvurduğuna dair iddiaları değerlendiren Avrupa Komisyonu Dışişleri ve Güvenlik Politikası Sözcüsü Peter Stano, başvuruya rağmen Ankara’nın Avrupa Birliği’ne aday ülke statüsünün devam edeceğinin altını çizdi.
BRICS nedir?
Üyeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın İngilizce isimlerinin ilk harflerinden oluşan BRICS 2001’de dönemin Goldman Sachs’ın baş ekonomisti Jim O’Neill tarafından kaleme alınan ve Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in büyüme potansiyellerini değerlendiren bir araştırma makalesinden ilham alarak kuruldu. İlk etapta Güney Afrika’nın üye olmadığı grup 2009’da ABD ve Batılı müttefiklerin dünya düzeni hegemonyasına karşı platform oluşturmak amacıyla Rusya’nın girişimiyle kuruldu.
Ekonomik nüfuz ve nüfus olarak BRICS’in en küçük üyesi olan Güney Afrika ilk genişleme sürecinde 2011’de gruba katıldı. Grup Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Bankası ya da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gibi bir uluslararası bir örgüt değil. Üye ulusların dönüşümlü olarak başkanlığını üstlendiği grubun devlet ve hükümet başkanları yılda bir kez bir araya geliyor.
Oy birliği ile karar alan grubun bütün üyeleri dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden oluşan G20 grubunun da üyesi. Grup jeopolitik konuların yanı sıra ekonomik işbirliği, çok taraflı ticaret ve kalkınmayı arttırmaya odaklanıyor.
