Lahor’da varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen ve Oxford Üniversitesi’nde eğitim gören 70 yaşındaki Han, 1970’lerin sonunda kriket sahalarında uluslararası bir üne kavuştu. Kriket alanında 1992’de Pakistan’ı tek Dünya Kupası zaferine taşıyan Han, ülkedeki popülerliğini PTI’yi kurarak siyasi bir kariyere dönüştürmeye çalıştı. Kendisini Pakistan’ın köklü siyasetçilerine alternatif bir reformcu olarak tanıttı.
Han 10 yılı aşkın bir süre boyunca siyasi alanda ilerleme kaydetme mücadelesi verdi ve hatta hırsları nedeniyle alay konusu bile oldu. 2011 yılına gelindiğinde ise yüz binlerce Pakistanlıyı mitinglerine çekmeyi başararak siyaset alanında ivme kazanmaya başladı. Birçok Pakistanlı onun ‘halkçı, yolsuzlukla mücadele ve ABD karşıtı’ mesajlarından güç aldı.
Yükselişi ve düşüşü
Askeri liderlerin de desteğini almasının ardından 2018 yılında başbakan oldu. Rakiplerinin birçoğu orduyu kullanarak seçimleri manipüle ettiği şeklinde Han’ı suçlasa da hem Han hem de ordu bu suçlamaları reddetti. ABD’den uzaklaşan Han, Rusya ve Çin’e yakınlaştığı yeni bir dış politika benimsedi.
Han’ın nispeten istikrarlı geçen başbakanlık dönemi, ekonomiyi idare edişine karşı duyulan memnuniyetsizliğin had safhaya çıkması ve ordu ile yaşadığı anlaşmazlık sonucunda 2021 yılında bozulmaya başladı. Han, geçen yılın nisan ayında parlamentoda yapılan bir güvensizlik oylamasıyla görevden alındı.
Ancak bunu kabul etmeyerek ülkenin çeşitli bölgelerinde mitinglere başladı. Kasım ayında yine bir miting sırasında bir saldırgan tarafından konvoyuna ateş açılması sonucu Han yaralandı. Yardımcıları bunu bir suikast girişimi olarak nitelendirdi.
Öte yandan yeni hükümet ise Han’ı görevden alınmasından bu yana terörizm ve yolsuzluk da dahil olmak üzere bir dizi iddialarla suçluyor. Bu suçlamalar sebebiyle defalarca tutuklanma tehdidiyle karşı karşıya kaldı, birçok kez evini polis bastı.
En sonunda salı günü İslamabad yakınlarındaki El Kadir Üniversitesi arazisinin devir işlemleriyle ilgili bir davayla bağlantılı yolsuzluk suçlamasıyla tutuklandı. Buna göre Han, emlak kralı Malik Riaz Hüseyin’e iltimas geçerek karşılığında üniversitenin arazi ve bağış sağlanmasıyla suçlanıyor.
Destekçileri meydanlarda
Han’ın salı günü yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanması ülkede halihazırda var olan gerginliği daha da artırdı. İmran Han’ın partisi PTI, olayın ardından sosyal medya platformu Twitter üzerinden Pakistan halkına seslenerek, “İmran Han hep sizin yanınızda durdu, şimdi sıra sizde” diyerek sokağa çıkma çağrısında bulundu.
Bu çağrının ardından protestocular Lahor, Karaçi ve Peşaver gibi büyük kentlerde yolları kapattı. Güvenlik güçleri ile protestocular karşı karşıya geldi. Ülke genelinde internete erişim kısıtlanırken bazı bölgelerde de internetin tamamen kesildiği görüldü. Üst düzey bir hükümet yetkilisi polis ile yaşanan çatışmalarda en az sekiz kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. PTI ise bu sayının 50 olduğunu ve binden fazla kişinin de tutuklandığını söylüyor.
İmran Han’ın partisi PTI, göstericilerin silahla vurulduğunu iddia etti. Polis tarafından ise henüz bir açıklama gelmedi. Öte yandan PTI Sekreteri Esad Umar da gözaltına alındı.
