Rusya’da cuma gecesi başlayan ve cumartesi akşamı sona eren isyanda rol oynayan paralı asker grubu Wagner’in akıbetinin ne olacağı ve Savunma Bakanlığı’na bağlanırsa etkin olarak varlığını sürdürdüğü Afrika’da durumun nasıl bir değişikliğe uğrayacağı merak konusuydu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin’in Belarus’a sürüleceğini söylemesine rağmen yaşananların ‘Moskova ile Afrikalı dostları arasındaki ilişkileri etkilemeyeceğini’ belirtti.
Lavrov, “Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali hükümetlerinin Wagner bağlantısının dışında da hükümetimizle resmi temasları var. Talepleri üzerine birkaç yüz asker, Orta Afrika Cumhuriyeti’nde eğitmen olarak görev alıyor. Bu çalışmalar devam edecek” dedi. Rus medya kuruluşu RT’ye demeç veren Lavrov, Wagner savaşçılarının Afrika’da ‘iyi iş çıkardığını’ da söyledi.
Madenlerin ve diğer doğal kaynakların işletilmesi karşılığında hükümetlere güvenlik sağlayan Wagner’in Afrika’da birçok ülkeyle sözleşmesi var. Batı, Rusya’nın bilhassa Afrika’daki nüfuzunu artırmak için Wagner’i kullandığına inanıyor ve paramiliter grubu ‘işkence yapmak ve doğal kaynakları sömürmekle’ suçluyor.
Wagner birlikleri isyancıların saldırılarını püskürtmekte zorlanan Faustin-Archange Touadéra rejimini desteklemek üzere 2018 yılında Orta Afrika Cumhuryieti’ne gelmişti. Paramiliter grup, askeri darbenin ardından Aralık 2021’de Mali’ye de yaklaşık bin asker göndermişti. Mali’deki yerel kaynaklar, Wagner’in ülkedeki personelinin olaysız bir şekilde eylemlerine devam ettiğini söyledi.
Aralarında ‘Afrikalı meslektaşlarının’ da bulunduğu çok sayıda telefon aldığını söyleyen Lavrov, temmuz sonunda St. Petersburg’da yapılacak Rusya-Afrika zirvesi için hazırlıkların ‘tüm hızıyla devam ettiğini’ vurguladı.
Biden: İsyanda parmağımız yok
Rus haber ajansı Tass’a göre Lavrov, isyanda Batılı istihbarat teşkilatlarının rolü olup olmadığının araştırıldığını söyledi. ABD Büyükelçisi Lynne Tracy’nin pazar günü Rus temsilcilerle görüştüğünü belirten Lavrov, Tracy’nin ABD’nin isyanda herhangi bir rolü olmadığını ifade ettiğini ve Washington’ın nükleer cephaneliğin güvende kalmasını önemsediğini dile getirdiğini aktardı.
İsyanda Ukrayna ya da Batı’nın parmağı olup olmadığına dair ellerinde bir kanıt olup olmadığı sorusuna Lavrov, “Ben yasa dışı eylemlerle ilgili kanıt toplayan bir birimde çalışmıyorun ancak böyle yapılarımız var ve emin olun öyle bir şey olsa hemen anlıyorlar” dedi.
Lavrov’un açıklamalarının ardından konuşan ABD Başkanı Joe Biden, hem ABD hem de NATO’nun isyanda parmaklarının olduğu yönündeki algının yanlış olduğunun altını çizdi. Beyaz Saray’da açıklamalarda bulunan Biden, ABD’nin müttefiklerinin ‘Putin’e suçu Batı’ya ya da NATO’ya atması için hiçbir bahane vermemek için ellerinden geleni yapmaları konusunda hemfikir’ olduğunu dile getirdi.
Biden, “Bu işe karışmadığımızı, bu işle hiçbir ilgimiz olmadığını açıkta belirtiyoruz. Bu Rusya’nın kendi iç sorununun bir parçasıydı” dedi. Ulusal güvenlik danışmanlarına olası senaryolar üzerine hazırlık yapmaları talimatı verdiğini belirten Biden, hafta sonu yaşanan olayın Ukrayna savaşı üzerindeki etkilerini değerlendirmek için henüz erken olduğunu ifade etti.
