Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili iktidardaki Rusya yanlısı Gürcü Hayali partisinin cumartesi günkü seçimde oyların yüzde 54,23’ünü alarak elde ettiği zaferi kabul etmedi. Dün gece bir konuşma yapan Gürcü cumhurbaşkanı halkı “hileli” olduğunu söylediği seçim sonuçlarını protesto etmek için sokağa çağırdı. Bu çağrı yanıt buldu. Muhalifler sokağa döküldü. Gürcü Hayali’ni eleştiren Avrupa’daysa her zaman farklı görüşleriyle birliğin başına dert açan Macaristan Başbakanı Viktor Orban iktidar partisini desteklemek için Gürcistan’a gideceğini açıkladı.
Cumartesi günü sandıktan çıkan sonuçla Zurabişvili dahil tüm muhalefeti Avrupa’dan uzaklaşıp Rusya yanlısı bir politikaya tabi tutulacakları endişesi sardı. Gürcü Hayali’nin servetini Rusya’da inşa eden kurucusu Bidzina İvanişvili seçimden sonra muhalefeti “ülkenin düşmanları” ve “kanser” olarak niteledi. Seçimden aylar önce fonlarının yüzde 20’sini yabancı kaynaklardan sağlayan medya kuruluşlarını baskı altına alan yasa tasarısının kabul edilmesi de bunun işaretiydi.
Gürcü STK “My Vote”un ülke genelinde görevlendirdiği iki bin gözlemci seçimde Gürcü halkının iradesini yansıtmayan ihlallerle karşılaştığını söyledi. Avrupalı gözlemciler de oy satın alma, seçim öncesi ve sırasında özellikle kırsal bölgelerde seçmenlerin korkutulması gibi seçme özgürlüğüne aykırı ihlallere dikkat çekerek devlet kurumlarının tarafsızlığını sorguladı. Gözlemci heyetinde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi, AGİT Parlamenter Meclisi (AGİTPA), Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, NATO Parlamenter Meclisi ve Avrupa Parlamentosu yer aldı.
Batı Gürcü Hayali’ni, Gürcü Hayali Batı’yı suçluyor
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken “usulsüzlük ve şiddet olaylarıyla ilgili raporlardan” duyduğu endişeyi dile getirdi ve seçim ihlallerinin soruşturulması çağrısı yaptı. Avrupalı yetkililerden de benzer açıklamalar geldi. Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics Gürcistan halkının Avrupa’ya katılma hayali olduğunu söyleyerek “Kimsenin bu hayali sindirmeye ve manipülasyon yoluyla çalmaya hakkı yok” dedi.
AB’nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Temsilcisi Josep Borell de Gürcü yetkilileri seçim usulsüzlüklerini ve iddiaları hızlı, şeffaf ve bağımsız bir şekilde soruşturma ve karara bağlama görevlerini yerine getirmelerini istedi.
Gürcü Hayali ise Batı’nın Gürcistan’da Ukrayna’ya benzer bir manzara yaratmaya çalıştığını söylüyor. Rusya ve Gürcistan arasında daha önce 2008’de Abhazya ve Güney Osetya nedeniyle karşı karşıya gelmiş, ancak onların savaşı farklı olarak beş günle sınırlı kalmıştı. Gürcü Hayali Gürcistan’ı Ukrayna’daki savaşın dışında tutmak için sıkı bir kampanya yürütüyor. Seçim sürecinde reklam panolarında savaş görmemiş Gürcü şehirleriyle harap olmuş Ukrayna şehirleri yan yana kondu mesela. Burada verilen mesaj “ya istikrarı seçersiniz ya da savaşı”ydı.
Uluslararası Cumhuriyet Enstitüsü’nün 2023’ün eylül ve ekim aylarında yaptığı anketler Gürcülerin yüzde 77’sinin Rusya’yı Gürcistan için en büyük tehdit gördüğünü, yüzde 86’sının da AB’ye katılmayı desteklediğini gösteriyor. Ankete katılanların yüzde 73’ü Rusya’nın Gürcistan’a saldırgan tavrının sürdüğünü düşünüyor.
Macaristan yine Avrupa’yı öfkelendirdi
Ukrayna’da “barış yolu”nu destekleyenlerden biri olan Orban Gürcü Hayali’nin zaferini destekleyen tek Avrupalı lider oldu. Hatta bu desteğini vurgulamak için de Gürcistan’a gidiyor. Bakanlarından oluşan heyetiyle Gürcü mevkidaşı Irakli Kobahidze ile görüşmek üzere Gürcistan’a iki günlük bir ziyaret yapacak. Bu ziyaret tam da Macaristan’ın AB liderliği sırasında gerçekleştiği için Avrupalı liderleri yine kızdırabilir.
Macaristan daha önce NATO zirvesi için Ukrayna, Rusya ve Çin turu yaptığı için AB’den “dönem başkanlığı boyunca toplantıların Budapeşte’de değil Brüksel’de yapılması” cezası aldı. İspanyol devlet radyosuna konuşan Borrell, Orban’ın ziyaretinin “AB’yi temsil etmediğinin” altını çizerek “Birliğin dönem başkanının dış politikada hiçbir yetkisi yoktur” dedi.
Hollandalı parlamenter Thijs Reuten AB’nin diğer 27 üyesine seslenerek komisyonu Macar lidere karşı harekete geçmeye çağırdı. Reuten “Orban’ın seçimleri meşrulaştırması AB’nin altını oyuyor” dedi. Belçika’nın eski Başbakanı Guy Verhofstadt da “Bir AB lideri açık açık Moskova için çalışıyor, Avrupa’nın demokratları da boş boş oturuyor. İlk adımımız Orban’ın AB’deki oy hakkını elinden almak” diye konuştu.
