Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un önerdiği yargı reformu Meksika’yı birbirine kattı. Yargı reformunu protesto eden göstericiler Senato binasını bastı. göstericilerin binaya girdiği esnada içeride o yasa görüşülüyordu. Güvenlik güçlerini aşarak Senato binasını basan yüzlerce protestocu Meksika bayrakları ve yargı reformuna karşı pankartlar taşıdı. Reformun tartışıldığı toplantı salonuna slogan atarak giren protestocular senatörlere reformun kabul edilmemesi çağrısı yaptı.
Ancak öyle olmadı. Meksika tüm tepkilere rağmen söz konusu yasayı kabul ederek dünyada bir ilke imza attı. 86 kabul, 41 ret oyuyla yasalaşan yargı reformuyla Meksika her seviyeden hakimin halk tarafından seçimle belirleneceği bir ülke oldu. 1 Ekim’de görevi bırakacak olan Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador mevcut yargı sisteminin elitlere hizmet ettiğini ileri sürerek söz konusu değişiklik için bastırmıştı.
Meksika’da hakimler 22 Ağustos’ta Obrador’un önerdiği yargı reformuna tepki olarak süresiz grev başlatmış, bu nedenle ülke genelindeki mahkemelerin “acil” davalar dışında 21 Ağustos itibariyle süresiz olarak askıya alındığı açıklanmıştı. Hakimlerin grevinin, reform iptal edilene kadar veya Kongre ortak bir karar için yargıyla iletişim kurana kadar süreceği bildirilmişti.
Senato baskınına neden olan yargı reformu
Devlet Başkanı Obrador’un önerdiği yargı reformu hakimlerin halk oylamasıyla seçilmesini, adayların Kongre ve yargı tarafından sunulmasını kapsıyor. Analistler, yargıçlar ve uluslararası gözlemciler ise bu durumun mahkemeleri az tecrübeli ve siyasi olarak önyargılı yargıçlarla dolduracağından endişe ediyor.
Bu yasa kapsamında 2025 ya da 2027 yıllarında seçimlere girmek zorunda kalacak 1600 hakim olacak. Birleşmiş Milletler yargıç ve avukatların bağımsızlığı özel raportörü Margaret Satterthwaite “Bu başka hiçbir ülkede yok” dedi.
Yüksek Mahkeme Başyargıcı Norma Pina da kartellere dikkat çekti. Pina güçlü uyuşturucu kartellerinin yetkilileri etkilemek için düzenli olarak rüşvet ve gözdağı kullandığı bir ülkede seçilmiş yargıçların suçluların baskısına karşı daha savunmasız olabileceğini söyledi. Pazar günü yayınlanan bir videoda Pina “Yargının yıkılması ilerlemenin yolu değildir” dedi.
Meksika’nın başlıca ticaret ortağı olan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) söz konusu değişikliğin yatırımcıların güvenini tehdit edeceği konusunda uyarıda bulundu. ABD Büyükelçisi Ken Salazar geçen ay değişikliğin Meksika demokrasisi için “büyük risk” oluşturabileceğini ve suçluların “siyasi motivasyonlu ve deneyimsiz yargıçları” istismar etmesine olanak sağlayabileceğini belirtti.
