İsrail-Hamas savaşının gölgesinde Brüksel’de iki günlük NATO Savunma Bakanları toplantısı düzenlendi. Bu toplantının özellikle ikinci gününde odaklanılan konulardan biri de Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine henüz onay vermemesiydi.
Batı medyasında atılan başlıklarda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in bu konuda Türkiye’ye baskı yaptığına dikkat çekildi. Toplantıya başkanlık ettikten sonra Amerikan haber ajansı AP’ye konuşan Stoltenberg, “Birçok müttefikimiz İsveç’in NATO üyeliğinde hızlı bir ilerleme görmek istiyor. İsveç sözünü yerine getirdi, dolayısıyla sırada İsveç’in üyeliğinin onaylanması var” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından İsveç ve Finlandiya’yı sınır güvenliği konusunda endişe sardı. Yıllarca savaşlarda tarafsız tutum takınan iki ülkenin birdenbire tarafsızlığını bırakmasının arkasında NATO’nun güvenlik şemsiyesi altında korunmak var. Finlandiya bu bağlamda nisan ayında NATO’ya katılabildi.
Ancak İsveç’in üyeliği ‘terör örgütleriyle mücadele konusunda yeterli çaba göstermediği’ ve ‘Müslümanların değerlerine saygısızlık eden gösterilere izin verdiği’ gerekçesiyle Türkiye tarafından kabul edilmedi. İsveç’in NATO’ya resmen üye olabilmesi için 31 üyenin tamamının da onayı gerekiyor. İsveç ile birtakım iç sorunlar yaşayan Macaristan da topu Türkiye’ye atarak, Ankara’dan onay işareti gelene kadar kendisinin de onay vermeyeceğini bildirdi.
Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta temmuz ayında yapılan NATO zirvesinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı bir nebze daha yumuşak başlı gördük. Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile görüşmesinin ardından Erdoğan İsveç’in katılım protokolünün onayının TBMM’de konuşulacağını dile getirmişti.
Ancak Erdoğan bunu söylediğinde meclis henüz tatildeydi ve köprünün altından çok sular aktı. İsveç her ne kadar terör yasasını katılaştırmış ve Türkiye’ye silah ambargosunu kaldırmış olsa da iadeler konusunda, Kuran yakma ve Erdoğan karşıtı eylemlerde bir ilerleme kaydedemedi. Bu da TBMM’nin kararı uzatıp uzatmayacağı sorusunu gündeme getiriyor.
Stoltenberg, Savunma Bakanı Yaşar Güler’in ‘Türkiye’nin anlaşmanın arkasında duracağını açıkça ortaya koyan’ taahhüdünü memnuniyetle karşıladığını söyledi. Öte yandan Stoltenberg, Genel Sekreter Yardımcısı Tom Goffus’u terörle mücadele özel koordinatörü olarak atadığını söyleyerek, “Bu NATO’nun, İsveç’in Vilnius’taki anlaşmayı yerine getirdiğini gösteriyor. Sırada Türkiye’nin İsveç’in katılımını onayladığını görmek var” dedi.
Bu arada toplantı devam ederken İsveç’in Linköping kentinde 2020’de Kuran yakan aşırı sağcı bir şahıs ‘nefret’ suçundan hüküm giydi. Söz konusu kişi Kuran yaktığı görüntüleri hem İslamofobik müzikle sosyal medyada paylaşmıştı. Mahkeme bunu nefret suçu olarak kabul ederek hüküm giyen şahsa 800 kron (2020 TL) da para cezası verdi.
Batı, TBMM’nin yaz tatilinden döner dönmez İsveç’in üyeliğine onay vermesini bekliyordu. Ancak meclisin açıldığı gün bir intihar bombacısı İçişleri Bakanlığı önünde kendini havaya uçurdu. Bir başka bombacı ise polisle girdiği çatışmada öldürüldü. Bu çatışmada iki polis memuru yaralandı.
Saldırının ardından Türkiye, Kuzey Irak’ta ve Suriye’de teröristlere ait olduğundan şüphelenilen yerlere hava operasyonları düzenledi, ayrıca Türkiye genelinde teröristlerle bağlantılı olduğundan şüphelenilen onlarca kişi tutuklandı. Bu sırada da ABD, Türkiye’ye ait bir SİHA’yı vurdu.
