Ukrayna’nın Rusya’yı işgali NATO üyelerini alarma geçirerek, ittifakı yıllardır süren durgunluğun pençesinden çekip çıkardı. Alman Hava Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Ingo Gerhartz, ülke genelinde altı üste 12 gün sürecek tatbikatların ilkini oluşturan pazartesi günkü tatbikatın kapanışında verdiği demeçte, “Hava gücü bir kriz anında verilecek ilk yanıttır. İlk müdahale ekipleri olarak gerçekten hızlı tepki verebiliyoruz” dedi.
Hava kuvvetlerinin önemi çok daha hızlı müdahale imkanı sağlamasından geliyor. Herhangi bir acil durumda ABD’nin savaş gemilerinin ya da Avrupa’daki kara birliklerinin çatışma yerine gelmesi günler alabilecekken savaş uçakları dakikalar içinde harekete geçebilecek kapasitede.
NATO tarafından koordine edilmese de tatbikatta yer alan 25 ülkeden ikisi hariç hepsi ittifak üyesi. Avrupa ve ABD’den 250’den fazla uçağın katıldığı tatbikatta ittifakın en yeni üyesi Finlandiya ve üye olmayı bekleyen İsveç de var. Japonya ise tatbikatta gözlemci olarak yer alıyor.
Air Defender 2023 adlı bu tatbikatlar, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden çok önce 2018 yılında planlanmıştı. Yine de tatbikatın yapılmasında 2014 yılında Kırım’ı yasa dışı bir şekilde ilhak eden Rusya’nın saldırganlığının payı da var.
General Gerhartz söz konusu tatbikatı ‘uyandırma çağrısı’ olarak tanımladı. 30 yıldır daralan askeri bütçe, NATO’nun hava gücü için bir zafiyet haline gelmişse de bu durum, Rus işgalinin ardından değişmeye başladı. Son olarak ABD, bazı NATO ülkelerinin Ukrayna’ya savaş uçakları tedarik etme kampanyasının bir parçası olarak Ukraynalı pilotların F-16 savaş uçaklarının eğitimini almalarına izin vermeyi kabul etti. ABD bu kararıyla sadece anlık bir savunma amacı gütmüyor, Rusya’yı eylemlerinden caydırıcı bir etki yaratmasını da bekliyor.
Pazartesi günkü hava gösterisinin yapıldığı Wunstorf Hava Üssü, Almanya’nın en büyük askeri nakliye birliklerinden birine ev sahipliği yapıyor. Filosunun büyük bölümünü kargo ve yakıt ikmal uçakları oluşturuyor. Uçuşlardan birinde Almanya’dan havalanan savaş uçaklarının ne kadar hızlı hedefine ulaşabileceğini göstermek için eskiden Sovyetlerin bir parçası olan Litvanya’daki hava üssünde mola verildi. Benzer eylemler, bir zamanlar Moskova’nın kontrolü altında olan Polonya, Romanya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde de gerçekleştirilecek.
Bu askeri tatbikatlar, NATO ülkelerinin taahhüt etmesi gereken eşik olan milli gelirin yüzde ikisini savunmaya harcama konusunda yıllarca yetersiz kalan Almanya için ikircikli bir döneme denk geliyor. Geçen yılın sonlarında Berlin, 2025 yılına kadar yüzde iki hedefine ulaşmayı beklediğini söylemişti.
Ne var ki Ukrayna’nın bazı müttefikleri, Şansölye Olaf Scholz’un Rus işgalinden bu yana yeni bir dönemden bahsetmesine rağmen Almanya’nın ülkeye silah sevkiyatını geciktirmesini örnek göstererek söz konusu ülkenin yaklaşımlarına şüpheyle yaklaşıyor. Scholz, teçhizat ve silah sistemlerinin durumu ve hazırlığı konusunda büyük eksiklikler olduğu konusunda defalarca uyarılan Almanya’nın silahlı kuvvetlerini güçlendirmek için 113 milyar dolar ayırmayı taahhüt etti.
