İsrail’in Gazze işgali devam ederken esir takası ve ateşkes çabaları da sürüyor. Ancak bu çabaların bir nihayete ermesi henüz yakın görünmüyor. İsrail her geçen gün söylemlerini de eylemlerini de sertleştiriyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçenlerde büyük tepki gören Philadelphia (Selahaddin) koridoru söylemini yineledi. Gazze’nin Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphia Koridoru’nun İsrail’in kontrolünde olup olmadığı sorusu görüşmelerde temel bir engel haline geldi. Hamas ateşkesin mümkün olması için İsrail’in Gazze’den nihai olarak tamamen çekilmesini talep ediyor. İsrail ise Gazze’nin Hamas’tan temizlenmesi için Philadelphia Koridoru’nun kontrolünün de kendilerinde olmasını istiyor.
Netanyahu Çarşamba günü yaptığı açıklamada da ülkesinin bu talebini yine vurguladı. İsrail’in Gazze’nin Mısır sınırında açık uçlu kontrolü elinde tutması gerektiğini söyledi. Bu da haliyle ateşkes tartışmalarına balta vuran söylemlerden biri olarak tartışma yaratmaya devam ediyor. Netanyahu’nun açıklamaları ABD’nin yaklaşık 11 aydır süren savaşı sona erdirmek umuduyla ateşkes ve esir takası için yeni bir öneri sunduğu sırada geldi.
ABD ve Katar ile birlikte görüşmelerde arabulucu olan Mısır da İsrail askerlerinin Philadelphi koridorunu terk etmesi için somut bir takvim talep etti. Abraham Anlaşması ile İsrail ile ilişkileri başlatan Birleşik Arap Emirlikleri de İsrail’in tutumunu eleştiren ülkelerden biri oldu. Aynı zamanda Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin Türkiye’de olduğu sırada Dışişleri Bakanlığı’ndan da geldi. Türkiye Philadelphia koridoru konusunda Mısır’ı desteklediği mesajını verdi.
‘Alternatif güç önerilirse çekilmeyi düşünürüz’
Yabancı gazetecilere konuşan Netanyahu da Hamas’ın Gazze’ye silah kaçırarak yeniden silahlanmasını önlemek için İsrail’in sınırdaki kontrolünü sürdürmesi gerektiği yönündeki tutumunda ısrarcı. Bunun Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği Aksa Tufanı Operasyonu gibi bir şeyin yeniden yaşanmasını önlemek için “hayati öneme” sahip olduğunu belirtti.
Netanyahu “Gazze, askerden arındırılmalı ve bu ancak Philadelphia koridoru sıkı bir şekilde kontrol altında tutulursa gerçekleşebilir,” diyerek İsrail birliklerinin sınırın altında düzinelerce tünel keşfettiğini iddia etti. İsrail’in ancak koridoru denetleyecek alternatif bir güç önerilmesi halinde koridordan çekilmeyi düşüneceğini de sözlerine ekledi.
İsrail Başbakanı şöyle devam etti: “Yaşananların tekrarlanmasını gerçekten önleyebileceklerini… Ve bunu bize gerçekten gösterecek birini getirin. Şu anda bunun gerçekleştiğini görmüyorum. Ve bu gerçekleşene kadar biz oradayız.”
Geçen hafta İsrailli 6 rehinenin tartışma yaratan ölümü ardından rehinelerin aileleri ateşkes ve esir takası taleplerini artırdı. Rehine aileleri kamuoyuna yaptıkları öfkeli açıklamalarda Netanyahu’yu olası anlaşmayı engellemek ve sınır kontrolünü elinde tutmak uğruna sevdiklerinin hayatlarını feda etmekle suçladılar. Son günlerde yüz binlerce İsrailli, sokaklara dökülerek anlaşma çağrısında bulundu ve rehineleri sağ salim eve getirmek için zamanın daraldığını söyledi. Netanyahu ise baskılara karşı duruşunun “Hamas’ın İsrail’e tehdit oluşturmamasını sağlamak” için gerekli olduğunu söyledi. İsrail Başbakanı “Ailelerin çektiği eziyeti anlayabiliyorum. Ancak liderlerin sorumluluğu sadece duyguları ve hisleri paylaşmak değil, aynı zamanda muhakeme yapmaktır” ifadelerini kullandı.
Netanyahu defalarca sınırın kontrolünü elinde tutmanın Hamas’a rehineleri serbest bırakması için baskı yapacağı iddiasında ısrar etti. Aynı iddiayı Refah işgali için de öne sürmüştü. Kasım ayında yapılan ilk ve tek esir takası anlaşmasının da “işgal ve onlara uyguladıkları askeri baskının bir sonucu” olduğunu ileri sürmüştü.
Netanyahu daha önce ne demişti?
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Gazze Şeridi ile Mısır arasında bulunan Philadelphia Koridoru’nda kalma konusundaki ısrarına gerekçe olarak Hamas Hareketi’nin silahlanmasının Mısır sınırı üzerinden gerçekleştiği imasında bulunmuştu. İsrail’in Kanal 12 televizyonu da Netanyahu’nun kabine toplantısında, “Philadelphia Koridoru’ndan ne 42 gün sonra ne de 42 yıl sonra çekileceğiz” dediğini belirtmişti.
Philadelphia Koridoru neden önemli?
Philadelphia Koridoru Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki sınır boyunca yer alan 14 km uzunluğunda dar bir kara şeridi. Hamas ve Mısır İsrail’in bu sınır koridorundan çekilmesini talep ediyor. Netanyahu ise İsrail askerlerinin bölgeyi kontrol etmeye devam edeceğini söylüyor.
Bu alan aslında 1979 yılında İsrail ile Mısır arasında imzalanan barış anlaşmasıyla İsrail güçlerinin kontrol ettiği ve devriye gezdiği bir tampon bölge oldu. Bu koridorun bir amacı da Mısır ile Gazze arasında insan hareketini ve silah ve mühimmat gibi yasa dışı malzemelerin geçişini önlemekti. İsrail güçleri 2005’te Gazze’yi terk edinceye kadar bölgenin kontrolü İsrail’deydi. İsrail Gazze’den çekilince bölgeyi Filistin yönetimine teslim etti. 2007’de Hamas Gazze’de başa gelince Philadelphia Koridoru’nda da denetimi ele aldı. Ablukanın yıllarca devam etmesi üzerine ise Filistinliler Philadelphia Koridoru’nun altından Mısır’a çıkan çok sayıda tünel inşa ettiler ve 2014 yılına kadar temel ihtiyaçlarını bu şekilde karşıladılar. Sonrasında Refah Sınır Kapısı üzerinden Mısır’dan Gazze’ye resmi olarak erzak ve yardım girişi başladı.
