Gazze’deki İsrail saldırıları şiddetini artırıp güneye, Han Yunus’un içlerine doğru yayılarak devam ederken uluslararası arenada insanlık krizine dönüşen savaşı yatıştırma çabası sürüyor. Ateşkes girişimleri de başarısızlıkla sonuçlanırken bir girişim de uzun süredir yurtdışına çıkmayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den geldi.
Putin will make rare trip abroad to discuss Israel-Hamas war with UAE and Saudi Arabia https://t.co/DJEPfq7bh2 pic.twitter.com/pwBRqirNHp
— Guardian Weekly (@guardianweekly) December 5, 2023
Putin çarşamba günü Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’a giderek İsrail-Hamas savaşını masaya yatıracak ve Rusya’nın Ortadoğu’daki rolünü yeniden güçlendirmeye çalışacak.
UCM’nin Putin kararı ve iptal edilen Afrika ziyareti
Rusya lideri Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) mart ayında “Ukraynalı çocukların sınır dışı edilmesinden” sorumlu olduğu suçlamasıyla hakkında tutuklama emri çıkarmasından bu yana beşinci yurtdışı seyahatini yapacak.
Putin temmuzda Güney Afrikalı ev sahiplerince tutuklanma endişesiyle Pretoria’daki zirveye katılmamıştı. Ne BAE ne de Suudi Arabistan UCM’nin kuruluş anlaşmasını imzalamış değil, bu da onu tutuklamak zorunda kalmayacakları anlamına geliyor.
Çoğu Batılı ülkenin “terörist” olarak gördüğü Hamas’ın Rusya ile arası iyi ve Moskova’ya sık sık heyetler gönderiyor. Batı’nın Hamas’la tercih ettiği muhatap olan Katar, İsrail ile Filistinli grup arasında ikinci bir “insani ara”nın ön koşulu olan yeni esir takası için zemin bulamadı. Dolayısıyla Putin’in şimdi müdahale ederek kaybedeceği nispeten az şey var.
Öte yandan Putin perşembe günü İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi ağırlayacak. İki lider en son 16 Ekim’de telefonda görüşmüştü. Reisi Körfez ülkeleri liderlerini Hamas’ı desteklemek için İsrail’e petrol boykotu uygulamak gibi eylemleri yapmaya ikna edemedi.
İsrail ve İngiltere İran’ı Kızıldeniz’de Husi isyancıların uluslararası gemilere yaptığı saldırıların arkasında olmakla suçluyor. Batılı ülkelerden İran’a yönelik bir diğer suçlama da Ukrayna’ya karşı kullanılmak üzere Rusya’ya insansız hava araçları (İHA) dahil çeşitli silahlar tedarik etmesi.
Rusya için bir fırsat
Kriz Rusya’nın küresel siyasete yeniden girmesi ve kendisini Ortadoğu’da çok taraflı çözümlerin beklenmedik savunucusu olarak sunması için fırsat teşkil ediyor. Zira Moskova, İsrail ve Hamas ile bağlarını koruyarak kendini potansiyel arabulucu olarak konumlandırdı.
Hamas’ın Moskova ziyareti
26 Ekim’de Moskova’ya giden Hamas heyeti örgütün kurucu ve siyasi liderlerinden Musa Ebu Marzuk başkanlığında Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov ile bir araya gelmişti.
Katar’da sürgünde yaşayan Marzuk Doha’da Bogdanov ve İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bagheri Kani ile daha önce yaptığı görüşmenin ardından Moskova’nın yolunu tutmuştu.
Rusya’nın BAE ve Suudi Arabistan ile güçlü ekonomik bağları var. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre Putin Suudi Arabistan’da Veliaht Prens Muhammed bin Salman ile ticaret, uluslararası politika ve insani yardım konularını görüşecek.
Rus liderin BAE’de de mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Zayid El Nahyan ile bir araya gelerek ticaret, enerji, turizm ve eğitim konularında görüşeceği belirtildi. Kremlin, İsrail ve Hamas çatışmasının iki toplantının da gündeminde olduğunu söyledi.
