2022’nin Şubat ayında Ukrayna’da başlayan savaşla birlikte araları iyice açılan Rusya ve Fransa’nın yüksek gerilimli ilişkisine bir gündem maddesi daha eklendi. Fakat bu sefer ulusla olmayan bu konu Rusya lideri Vladimir Putin’in şahsi bir meselesi.
Rus varlıklarına savaşın başlamasıyla el koyan Avrupa ülkeleri bu konuyu iş insanlarının yatırımlarının yanında Rusya vatandaşlarının şahsi mülklerine kadar götürmüş. Liste kabarık fakat bu mağdurlardan bir isim oldukça öne çıkıyor: Lyudmila Putina (şimdiki soyadı Ocheretnaya). Kendisi Putin’in eski eşi. Aralık 2023’te yaşanan olaya göre Fransa Putina’nın değeri 9 milyon euroya yakın olan ve Batı medyası tarafından “saray yavrusu” olarak lanse edilen villasına el koymuş.
Russia denounces France’s seizure of villa linked to Putin’s ex-wife https://t.co/WhXdQz8GJc pic.twitter.com/f6ZY7VB06t
— Newsweek (@Newsweek) April 18, 2024
Fransız medyasına göre “Suzanna” lakaplı art deco ev 2013 yılında 5.4 milyon euroya satın alındı ve içerisinde 3.5 milyon euroya mal olan tadilatlar yapıldı.
Sahile 300 metre mesafedeki villanın eski First Lady Lyudmila Ocheretnaya ile evli olan Rus iş insanı Artur Ocheretny tarafından kontrol edilen bir emlak şirketine ait olduğu bildiriliyor. Ev daha önce de kapılarına çizilen Ukrayna bayrakları ve sprey boyalarla yazılan Rusya ve Putin karşıtı sloganlarla gündem olmuştu.
Çift, Lyudmila Ocheretnaya’nın Rusya Devlet Başkanı ile evliliğinin sona ermesinden iki yıl sonra, 2015 yılında evlenmişlerdi.
Savcılar çarşamba günü yaptıkları açıklamada, güneybatı sahil kasabası Anglet’teki villanın Aralık 2023’te kara para aklama soruşturmasının bir parçası olarak hedef alındığını söyledi.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov ise gazetecilere yaptığı açıklamada “Özel mülkiyete yönelik her türlü tecavüz en başından itibaren yasadışıdır” dedi ve ekledi: “Fransız yetkililer kendi hukuk sistemlerinin temellerini baltalıyorlar. Bunu birçok kez söyledik.”
Vladimir Putin 1983 yılındaki düğünlerinde Lyudmila’nın parmağına yüzük takarken. / Fotoğraf: ZUMA Wire
Paris’teki dairesine de el konuldu
Le Monde gazetesi Aralık ayında Ocheretnaya’ya ait olduğu iddia edilen Paris’teki bir dairesine de el konulduğunu bildirdi.
Rusya’nın eski First Lady’si 66 yaşındaki Ocheretnaya ile 46 yaşındaki eşi Artur Ocheretny’nin evlendikleri tarihten bu yana milyonlarca euroluk bir gayrimenkul portföyü oluşturdukları öne sürülüyor.
Bu arada Ocheretny emlak işine girmeden önce bir deniz ürünleri işletmesi ve etkinlik organizasyon şirketi işletiyordu.
Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi tarafından 2017 yılında yapılan bir araştırmada “Ocheretny’nin geçmişinde böylesine önemli bir gayrimenkule nasıl sahip olabildiğini açıklayan hiçbir veri olmadığı” belirtilmişti.
Fransa’daki soruşturma “kara para” ile bağlantılı olduğu söylenen varlıkları ortaya çıkarmasıyla bilinen sivil toplum kuruluşu Transparency International’ın şikayeti üzerine şekilendi.
Müfettişler evi satın almak için kullanılan fonların hileli yollardan elde edilip edilmediğini araştırıyor ancak savcılar kimsenin resmi olarak suçlanmadığını vurguluyor.
Putin’le birliktelikleri ve İngiltere’nin yaptırımları
Ocheretnaya, evlendikten sonra yaklaşık 30 yıl boyunca Putin’le birlikteliğini sürdürdü. Putin alt düzey bir KGB (Devlet Güvenlik Komitesi: SSCB’nin gizli servisi) ajanıyken Ocheretnaya da devlet havayolu şirketi Aeroflot’ta hosteslik yapıyordu.
Putin’in siyasi kariyerine başladığı St. Petersburg’a taşınmadan önce, Rus liderin ajan olduğu dönemde Doğu Almanya’da birlikte yaşadılar.
Rusya lideri Vladimir Putin ve eski eşi Lyudlima Putina / Fotoğraf: Wikipedia
Bu arada İngiltere de Mayıs 2022’de Ocheretnaya’nın yanı sıra Putin’in kız arkadaşlarından biri olduğu söylenen emekli bir Olimpiyat jimnastikçisine de yaptırım uygulamıştı. Her iki isim de İngiltere’ye seyahat yasağı getirilen ve İngiltere’de bulunan fon ve varlıkların kullanımı dondurulan 12 kişi arasında yer aldı.
İngiliz hükümeti bu kişilerin Rusya Devlet Başkanı’nın beyan edilmemiş devasa kişisel servetini gizlemesine yardımcı olduklarını söyledi.
Moskova’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya asker göndermesinden bu yana yaptırımlar nedeniyle Avrupa’da milyarlarca dolar değerinde Rus varlığı donduruldu ya da bu varlıklara el konuldu.
Savaşı finanse etmek için Rus varlıklarını kullanmak
Kremlin el koymalara ve Avrupa’nın bunları Ukrayna’yı silahlandırmak için kullanma çabalarına öfkeyle tepki gösterdi ve bu tür hareketleri uluslararası hukukun “eşi benzeri görülmemiş bir ihlali” olarak nitelendirdi.
Salı günü İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, G7 ülkelerinin liderlerinin dondurulmuş Rus varlıklarını Ukrayna’nın savaş çabalarını finanse etmek için kullanmak üzere bir plan üzerinde anlaşmaya yakın olduklarını söyledi.
Dışişleri Bakanı, Batılı ülkeler arasında dondurulan 220 milyar sterlinden fazla Rus varlığından nasıl yararlanılacağı konusunda “ortaya çıkmakta olan bir fikir birliği” bulunduğunu belirtti.
Öte yandan da İngiltere ve ABD dondurulan varlıkların kullanılmasının bir yolunu bulması için AB’ye baskı yapıyor. Avrupa Komisyonu da dondurulan varlıkların tahakkuk eden faizlerinin Ukrayna’ya yardım için kullanılmasını öngören bir plan ortaya koydu.
Ancak bu plan 27 üye ülkenin tamamının oybirliğiyle desteğini gerektiriyor ki bu ülkelerden bazıları çatışmayı tırmandırma korkusuyla Ukrayna’ya daha fazla silah gönderme konusunda endişeli.
