Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “en popüler muhalifi” olarak bilinen Aleksey Navalni 16 Şubat’ta sürüldüğü Kuzey kutup bölgesindeki bir ceza kolonisinde şüpheli bir şekilde ölmüştü. Cenazesi günlerce ailesine teslim edilmeyen ve 1 Mart’ta defnedilebilen Rus muhalifini tüm dünya konuşmuştu. Tabii ki dünya o sırada sadece ölen Navalni’yi değil eşi Yulia Navalnaya’yı da sık sık gündemde görür olmuştu. Gerek Navalni’nin annesi Lyudmila Navalnaya’nın gelinine sert çıkışı, gerekse de Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden ile görüşmesi manşetlerden düşmemişti. Yulia Navalnaya şimdi de Rusya’nın hakkında çıkarttığı tutuklama emriyle konuşuluyor.
Rusya sürgünde yaşayan Navalnaya için “aşırılık yanlısı” bir gruba katıldığı gerekçesiyle iki aylık gözaltı süresi içeren bir tutuklama kararı çıkardı. Karar Navalni’nin Rusya’nın Kuzey Kutbu’ndaki bir ceza kolonisinde hayatını kaybetmesinden beş ay sonra, Moskova’daki bir mahkeme tarafından gıyabında verildi.
Kararın ardından X sosyal medya platformunda bir açıklama yayımlayan Navalnaya destekçilerine alınan mahkeme kararının dikkatlerini dağıtmamasını ve Putin’e karşı yürütülen daha geniş kapsamlı çalışmalarına odaklanmalarını söyledi. Navalnaya “Bu konuda yazarken lütfen asıl şeyi yazmayı unutmayın: Vladimir Putin bir katil ve savaş suçlusudur. Onun yeri hapishanedir, Lahey’de bir yerde, televizyonlu rahat bir hücrede de değil, Rusya’da aynı (ceza) kolonide ve Aleksey’i öldürdüğü 2’ye 3 metrelik hücrede” dedi.
Navalni Rusya’daki etnik azınlıklara yönelik ırkçı söylemleriyle bilinen ancak Putin’e karşı muhalefetteki rolü nedeniyle Batı tarafından sahiplenilmiş siyasi bir figürdü. Rus Kuzey Kutbu’nda 19 yıl hapis cezasını çekiyordu. Ağustos 2020’de bir Rus iç uçuşunda sinir gazı novikok ile zehirlenmesi sonucu şiddetli bir şekilde hastalanmıştı. Almanya’da gördüğü tedavinin ardından 17 Ocak 2021’de Rusya’ya döndü ve Moskova’ya inişinde gözaltına alınmıştı.
‘Öfkemi paylaşmanızı istiyorum’
Navalni’nin gözaltında ölümünden üç gün sonra 47 yaşındaki Navalnaya Putin’in diktatör yönetimine karşı direnişini sürdürme sözü veren dokuz dakikalık bir video mesajı yayınlayarak onun liderlik görevini üstlenmişti. Videoda “Aleksey Navalni’nin çalışmalarına devam edeceğim… Özgür bir Rusya’da yaşamak istiyorum, özgür bir Rusya inşa etmek istiyorum. Sizi benimle birlikte olmaya çağırıyorum. Sadece keder ve sonsuz acıyı paylaşmak için değil… Sizden benimle aynı öfkeyi paylaşmanızı istiyorum. Öfkeyi, kızgınlığı, geleceğimizi öldürmeye cüret edenlere duyulan nefreti” demişti.
Ekonomist olan Navalnaya Rus devletini kocasını sinir gazı noviçok ile zehirlemek ve cesedini saklayarak zehirin izleri kaybolana kadar cenazeyi teslim etmemekle suçlamıştı. Rus muhalif Aleksey Navalni’nin annesi Lyudmila Navalnaya ise gelinini samimiyetsiz buluyor. Daha önce basına sızan ses kaydında oğlunun eşi Yulya Navalnaya’ya tepki gösterdiği iddia edilmişti. Navalnaya’nın “Sevgili Yulya Borisovna Abresova, sana hitap etmek istiyorum. Oğlumu en son Şubat 2022’de gördün. Rusya’ya giriş yasağın yok, hakkında herhangi bir ceza davası açılmadı, ancak iki yıldır bir kez bile onu ziyarete gelmedin. Aslında 2021 baharından beri oğlumla evli değilsin” dediği belirtilmişti.
Şubat ayında muhalefet liderliğini üstlenmesinden bu yana Navalnaya aralarında Joe Biden’ın da bulunduğu bir dizi dünya lideriyle bir araya geldi. Geçen hafta ABD merkezli bir savunma grubu olan İnsan Hakları Vakfı, onu başkan olarak seçti ve Navalnaya bu pozisyonu Putin ile mücadeleyi hızlandırmak için kullanacağını söyledi.
