Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonunun hemen ardından başlayan İsrail’in Gazze işgali devam ediyor. Dört aydır süren İsrail saldırılarından öldürülen Filistinlilerin sayısı 28 bini geçerken Tel Aviv şimdi de Gazze’nin Güneyinde Mısır sınırına yakın bölgedeki Refah mülteci şehrine operasyon için hazırlık yapıyor. Önce kuzeyini yerle yeksan ettiği Gazze’de İsrail, Filistinlileri “güvenli” diyerek güneye doğru zorla yerinden etmişti. Ardından “güvenli” dediği yerleri de vuran İsrail, şimdi ise 1 milyondan fazla Filistinli’nin sığındığı Refah’a gözünü dikmiş durumda.
Al Jazeera’da yer alan habere göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Refah operasyonu için İsrail ordusundaki yedek askerleri yeniden seferber etmek istiyor. İsrailli yayın kuruluşu Channel 13’ün haberine göre İsrail Başbakanı, Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’den askerlikten muaf tutulan yedek askerleri yeniden askere almasını istedi. Habere göre Halevi’nin yanıtı “ordunun her türlü görevin üstesinden gelebileceğini” söylemek oldu. Channel 13, “üst düzey bir İsrailli yetkiliye” dayandırdığı haberinde ordunun Refah operasyonunun başlamaya yaklaştığını ancak Mısırlılarla koordinasyonun henüz sağlanamadığını belirtiyor.
Refah’ta başlayacak geniş kapsamlı bir İsrail operasyonuna yönelik tedirgin bekleyiş devam ederken İsrail medyası, Netanyahu’nun bu operasyonun Ramazan ayından önce bitmesi gerektiğini söylediğini yazdı.
İsrail’in Kanal 12 televizyonu Netanyahu’nun son günlerde savaş kabinesine Refah kentine saldırının “10 Mart civarında başlayacak ramazan ayı öncesi tamamlanması gerektiğini söylediğini” öne sürdü. Haberde Genelkurmay Başkanı Halevi’nin de Başbakana “ordunun saldırıya hazır olduğunu ancak hükümetin Refah’a sığınan insanlara dair ne yapacağına karar vermesi gerektiği” cevabı verdiği söylendi.
‘İsrail’in Refah operasyonu aylar sürebilir’
Netanyahu operasyon için bir ayı olduklarına inanırken Ürdün Hava Kuvvetleri’nden emekli general Mamun Ebu Nowar, Al Jazeera’ye konuştu. Nowar Hamas’ın Refah’taki kuvvetlerinin oldukça güçlü olduğuna dikkat çekerek İsrail’in Refah Operasyonunun tahmin edildiğinden uzun sürebileceğini söyledi. Emekli general, “Gazze’nin güney kısmı, onların deyimiyle [Hamas’ın] komuta merkezlerinden biri. Stratejik tüneller var, 60 metre kadar derine iniyorlar ve 20, 43 metre kadar olan taktik tüneller var. Bu tünelleri kontrol etmek için çok sıkı çalışmaları, bu komuta noktalarını kesmeleri ya da yok etmeleri gerekiyor ki [Hamas] bu komutayı bir bütün olarak kaybetsin, ama bu çok çok zor bir mücadele olur, aylar sürer.”
Nowar’a göre İsrail’in planı, saldırılarını başlatmadan önce, çoğu savaşın başından bu yana birçok kez yerlerinden edilmiş olan şehirdeki Filistinlileri Refah’ı terk etmeye ve sahile doğru hareket etmeye zorlamak. Bunun Refah’taki sivil halk için bir felaket olacağını ve İsrail’in Refah’a saldırma planlarını gerçekleştirmesi halinde “soykırımın efendisi” olacağını, belirten Nowar “Bu bitmeyen bir savaş ve Hamas hala orada ve İsrailliler bunu kazanamayacak” dedi.
ABD istihbaratı: İsrail Hamas’ı yok etmeye yakın değil
Ürdünlü emekli generalin sözleri akıllara geçenlerde Kongreye brifing veren ABD istihbarat yetkililerinin söylediklerini getirdi. ABD istihbarat yetkilileri, Kongre üyelerine verdikleri brifingde İsrail’in Hamas’ın savaş kabiliyetini kırdığını ancak örgütü tamamen ortadan kaldırma hedefine şu an için bir hayli uzak olduğunu söylemişti. (Konuyla ilgili detaylı haberimiz için tıklayınız.)
Mısır’da göç korkusu
İsrail’in Refah’a sığınan Filistinlileri Mısır’a doğru zoraki göçe tabi tutma ihtimali, Kahire’de sıkıntı yaratıyor. Hali hazırda büyük bir ekonomik buhranın içinde olan ülke, olası bir mülteci akınına karşı önlem almaya çalışıyor. İki Mısırlı güvenlik kaynağı geçtiğimiz günlerde Reuters’a Mısır’ın Gazze sınırında güvenliği artırmaya yönelik bir dizi tedbir kapsamında son iki hafta içinde kuzeydoğu Sina’ya yaklaşık 40 tank ve zırhlı personel taşıyıcı gönderdiğini söylemişti.
Söz konusu tedbir İsrail’in askeri operasyonlarının Gazze’nin güneyindeki Refah kenti etrafında genişleyeceği sinyalini vermesinin öncesinde alındı. İsrail’in Gazze işgalinin başladığı 7 Ekim’den bu yana Mısır, ara ara üzeri dikenli tellerle kaplı beton bir sınır duvarı inşa ettiği yönündeki haberlerle gündeme geldi. Güvenlik kaynakları, aynı zamanda sınır karakollarında setler inşa edildiğini ve gözetimin de artırıldığını ifade etti.
Refah kenti
Gazze Şeridi’nin güneyinde Mısır sınırında yer alan Refah kenti, İsrail saldırıları nedeniyle yerlerinden edilen binlerce kişinin kente sığınmasıyla birlikte 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze’nin yaklaşık yarı nüfusuna ev sahipliği yapıyor. İsrail güçleri, Refah kentini sık sık hava saldırılarıyla hedef alıyor. İsrail’in Refah kentine kara saldırısı başlatması halinde sivillerin Gazze Şeridi’nde sığınacak yerlerinin kalmayacağından endişe ediliyor.
‘Sonucu felaket olur’
Uluslararası yardım kuruluşu ActionAid Gazze’de gıda yokluğunun kritik seviyelerde olduğuna dikkat çekti. Kıtlık nedeniyle insanların artık buldukları otları tüketmek zorunda kaldığı ifade edilen açıklamada kuruluş Refah’ta yoğunlaşan saldırıların “felaket sonuçlara” yol açacağı uyarısında bulundu. Açıklamanın devamında “Gazze’deki her insan artık aç” dendi.
Sınır Tanımayan Doktorlar da İsrail’in Refah’a yönelik kara saldırısının “felaket” olacağını söylüyor. Agence France-Presse’nin (AFP) haberine göre yerinden edilmiş Filistinliler yüz binlerce kişinin Mısır sınırına kurulan çadırlarda uyuduğu Refah’a akın etti. AFP görüntüleri, insanların giderek azalan su için sıraya girdiği o anları gözler önüne serdi.
Gaza is in urgent need of clean water.
At least half of the water and sanitation facilities in Gaza have been destroyed or damaged, according to UNICEF.
UNRWA reports that 70% of the population is resorting to drinking salty or contaminated water, putting their health at risk.… pic.twitter.com/yLxKeFr3dC
— Doctors w/o Borders (@MSF_USA) February 8, 2024
İnsan hakları grupları kara saldırısı ihtimali karşısında alarma geçti. Sınır Tanımayan Doktorlar yaptığı açıklamada “İsrail’in Refah’a yönelik ilan ettiği kara saldırısı felaket olur ve devam etmemelidir. Gazze’de güvenli bir yer yok ve insanların ayrılmasına imkan yok” dendi.
Gazze’deki sağlık bakanlığı Cumartesi günü yaptığı açıklamada, 20’den fazlası Refah’taki saldırılarda olmak üzere, gece boyunca düzenlenen bombardımanda en az 110 kişinin öldüğünü söyledi. Filistin Kızılayı, önceki gün Refah’ta düzenlenen saldırıda üç çocuğun öldürüldüğünü açıklamıştı. Filistin Kızılayı ayrıca İsrail güçlerinin, Han Yunus’taki el-Emel hastanesine baskın düzenlediğini belirtti. Kuruluş, İsrail güçlerinin hastanede “dört doktor, dört yaralı ve beş hasta refakatçisi” de dahil olmak üzere sekiz ekip üyesini tutukladığını açıkladı.
Hamas Refah için uyardı
AFP’nin haberine göre, Hamas tarafından Cumartesi günü yapılan bir açıklamada, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin en güneyindeki Refah’a saldırması halinde “on binlerce” ölü ve yaralı olabileceğine dikkat çekildi. Gazze Şeridi’ni kontrol eden grup, Refah’a yönelik saldırının gerçekleşmesi durumunda “Amerikan yönetimini, uluslararası toplumu ve İsrail işgalini” sorumlu tutacağını açıkladı. Birleşmiş Milletler (BM) Gazze’deki 2,4 milyon insanın yaklaşık yarısının şu anda Refah’ta barındığını, birçoğunun dışarıda çadırlarda ve derme çatma barınaklarda uyuduğunu, tükenen gıda ve su için endişelerin arttığını söylüyor. BM Filistinli Mülteciler Ajansı (UNRWA) başkanı Philippe Lazzarini, Refah’taki büyük bir İsrail saldırısının “sadece sonsuz trajedi katmanına yol açabileceğini” söyledi. Netanyahu, askeri yetkililere Refah’ı “tahliye etme” ve şehirdeki Hamas savaşçılarını “yok etme” planlarını hazırlamalarını emretmişti.
AFP, görgü tanıklarının Cumartesi günü erken saatlerde Refah’a yeni saldırılar düzenlendiğini bildirdiğini ve bu durumun Filistinliler arasında kara saldırısının yaklaştığı yönündeki korkuları artırdığı bildirildi. Refah’ta durum buyken İsrail’in ana destekçisi Washington da sivilleri tehlikeye atacak Refah saldırısı için destek vermeyeceğini açıklamıştı. ABD, İsrail’e, ABD silahlarını alan ülkelere uluslararası hukuka uymalarını hatırlatan bir mesaj da vermişti.
Filistin Başkanlığı, Netanyahu’nun planlarının Filistin halkını topraklarından sürmeyi amaçladığını söyledi. İsrail işgali altındaki Batı Şeria’daki Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ın ofisi “Bu adımın atılması bölgede ve dünyada güvenliği ve barışı tehdit ediyor. Bu, tüm kırmızı çizgileri aşıyor” dedi.
Suudi Arabistan’dan BMGK çağrısı
Suudi Arabistan da İsrail’in Filistinlilere karşı daha fazla insani felaket gerçekleştirmesini önlemek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) acilen toplanması çağrısında bulundu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından, “İsrailli yetkililerin Refah kentine kara saldırısı düzenleme” söylemlerine ilişkin yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, İsrail ablukası altındaki Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan Refah kentine yönelik saldırıların son derece tehlikeli yansımaları olacağına dikkat çekildi. Refah’ın İsrail’in acımasız saldırganlığı nedeniyle kaçmak zorunda kalan yüz binlerce sivil için son sığınak olduğu vurgulanan açıklamada “Oraya sığınanların zorla sınır dışı edilmesini reddediyor ve güçlü bir şekilde kınıyoruz” dendi.
