Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin son haftalarda Batı’nın da yakından takip ettiği yoğun bir diplomasi trafiğinde. Kuzey Kore, Vietnam ve Kazakistan’a giden Putin kendi ülkesinde de önce Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ı ağırladı, şimdi de Hindistan Başbakanı Narendra Modi yanına geldi. Modi’nin önceden planlanmış bu ziyareti Kiev’deki çocuk hastanesi bombalanarak 40’tan fazla kişinin hayatını kaybettiği saldırının hemen sonrasına dek geldi. Dün akşam Moskova’ya inen Modi Rusya’da sıcak bir şekilde karşılandı. Modi’yi kucakladığı görülen Putin’in Hintli lidere “sevgili dostum” diye seslendiği duyuluyor.
Bu, Modi’nin 2019’dan bu yana Kremlin’e ilk ziyareti ve iki gün sürecek. Rusya’da Putin-Modi zirvesi devam ederken Washington’da da ana gündemi Ukrayna olan NATO zirvesi yapılacak. Dünyanın büyümekte olan ekonomilerinin başında gelen Hindistan hem Rusya hem de ABD ile yakın ilişkilere sahip. Bir yandan zengin ülkelerin oluşturduğu G20’ye tepki olarak kurulan BRICS’in kurucu üyelerinden biri olan Hindistan diğer yandan da ABD ile Çin tehdidine karşı oluşturulan QUAD ittifakına üye.
Zelenski sert çıktı, ABD ölçülü yaklaştı
Delhi’deki yetkililer Modi’nin ziyaretinin zamanlamasıyla ilgili sorulara, bunun NATO zirvesiyle hiçbir ilgisi olmadığını söyleyerek cevap veriyor. Yetkililere göre bu ziyaret iki ülke arasında yıllardır var olan stratejik ortaklığın bir parçası. Ancak yetkililerin açıklaması ABD’nin kaygılarını dindirmeye yetmedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, Modi’den Moskova temasları sırasında Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne vurgu yapmasını istedi. ABD’nin Hindistan ve Rusya arasındaki ilişkiden rahatsız olduğunu söylemeyi de unutmadı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski çok daha sert bir dil kullandı. Sosyal medya üzerinden paylaşım yapan Zelenski, “Dünyanın en büyük demokrasisinin liderinin böyle bir günde Moskova’da dünyanın en eli kanlı suçlusuyla kucaklaştığını görmek büyük bir hayal kırıklığı ve barış çabalarına vurulmuş yıkıcı bir darbedir” dedi.
Watch: Russian President Putin welcomes PM Modi https://t.co/fiXnOPHMSK pic.twitter.com/tyYjyazRsm
— Sidhant Sibal (@sidhant) July 8, 2024
Modi, Putin ile görüşmesinde Hindistan’ın savaşta barışın tesis edilmesi için her türlü yardımı sunmaya hazır olduğunu söyleyerek, savaşın “çözüm olmadığını” belirtti. Kiev’deki çocuk hastanesi saldırısından bir gün sonra Putin ile görüşme fırsatını, çocukların ölümünün “acı ve dehşet verici” olduğunu vurgulamak için kullandı: “İster savaş, ister terör saldırısı olsun; insanlığa inanan herkes birileri öldüğünde acı çeker. Ancak masum çocuklar öldürüldüğünde kalbimiz kanıyor.”
Hintli lider her ne kadar diyalog ve diplomasi çağrısı yapsa da Putin’i doğrudan eleştirmekten de kaçındı. Batı Rusya’yı yıpratmak için ekonomik yaptırımlar uygularken; Putin bu yaptırımlara uygulamayı reddeden Çin, Hindistan, Türkiye gibi birçok ülkenin liderleriyle görüşmeye devam ediyor.
Hindistan’ın çıkarları için Rusya ile ilişkilerini kesmemekte kararlı
Hindistan ve Rusya’nın ilişkileri Soğuk Savaş günlerine dayanıyor. Moskova bugün hâlâ Hindistan’ın önde gelen silah tedarikçilerinden olmaya devam ediyor. Dünyanın en büyük ordularından birine sahip olan Hindistan, komşuları Pakistan ve Çin ile sınır anlaşmazlıkları yaşıyor. Uzmanlar Modi’nin Moskova ile ilişkilerini kesmeye yaklaşmamasının sürpriz olmadığını söylüyor. Zira Modi’den bağımsız olarak Hindistan’ın dış politikaya denge politikasıyla yaklaşıyor.
Hindistan’ın eski Moskova Büyükelçisi Pankaj Saran BBC International’a verdiği demeçte “Tarihe baktığınızda Rusya’nın Hindistan’ın dış politikasının değişmeyen parçalarından biri olduğunu görürsünüz. İlişkilerinin ana maddeleri savunma, enerji ve bilim teknoloji alanında geliyor” diyor. Rusya yıllarca Hindistan’da nükleer enerji santralinin inşasına teknik yardım verdi. Savaş başladığından beri de Delhi, Moskova’dan milyarlarca dolara indirimli petrol satın alıyor.
Putin awarded Indian Prime Minister Modi the Order of St. Andrew the Apostle. pic.twitter.com/JHzU7KykP2
— Sputnik (@SputnikInt) July 9, 2024
Petrol alanındaki alışverişin büyümesiyle Hindistan ve Rusya arasındaki ikili ticaret hacmi son birkaç yılda 65 milyar dolara ulaştı. Oysa Hindistan’ın Rusya’ya ihracatı sadece 4 milyar dolar. Hintli yetkililer, Modi’nin esas önceliğinin bu ticari dengesizliği gidermek ve Rusları Hindistan’a yatırım yapmayı teşvik etmek olduğunu söylüyor.
Bununla birlikte iki ülkenin anlaşmazlık yaşadığı konular da var. Birkaç ay önce haberini yapmıştık; sahte iş vaatleriyle kandırılıp Rusya’ya gelince de savaşa katılmaya zorlanan Hindistan vatandaşları var. Savaşta şimdiye kadar en az dört Hintlinin öldüğü biliniyor. Hintli yetkililer bu ziyaret sırasında Modi’nin Rus muhataplarına savaştaki Hintlilerin erken tahliyesi için baskı yaptığını söylüyor.