İsrail’in Gazze işgali başladığından beri uluslararası toplumun ilgisini kaybeden Ukrayna bu hafta Davos’ta siyasetçi ve iş insanlarının katılacağı ve her yıl düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’ndan faydalanmayı amaçlıyor. Kiev’in yaz aylarında başlattığı karşı taarruzda ilerleme kaydedemediği ve Washington ile Brüksel’in Ukrayna’nın savaşı sürdürme çabalarına vermeyi planladığı desteği geciktirdiği göz önünde tutulursa Davos Ukrayna’nın kendini yeniden görünür kılabilmesi için en kritik platformlardan biri.
İsrail’in Gazze işgalinin tetiklediği Kızıldeniz krizinin küresel ticareti sarsması, ABD’de Donald Trump’ın yeniden Beyaz Saray’a gelme ihtimali gibi konular Ukrayna’ya ilgiyi azaltan etkenlerden biri. Forum resmen bugün başlıyor ama öncesinde ulusal güvenlik danışmanları savaşta üçüncü yılına girmek üzere olan Ukrayna’yı desteklemekte isteksiz olan Küresel Güney ülkelerinin Ukrayna’nın barış planına arka çıkmasını sağlamak amacıyla dün bir araya geldi.
Toplantının eş başkanlığını yürüten İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis bu görüşmenin nelerin tartışmaya açık olduğunu netleştirmekle beraber ne Ukrayna’nın ne de toplantıya davet edilmeyen Rusya’nın toprak tavizi vermeye hazır olduğunu söyledi. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Andriy Yermak ise haziran ayından bu yana dördüncü kez düzenlenen toplantıya 80’den fazla ülke ve uluslararası kuruluşun katıldığını, ancak Rusya’nın en büyük müttefiklerinden Çin’in gelmediğini belirtti. Cassis Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşı sona erdirme girişimlerine Çin’in de dahil olması gerektiğini söyleyerek “Çin önemli bir rol oynuyor. Bu konuda Çin ile birlikte çalışmanın yollarını bulmalıyız” dedi.
Cassis dünkü toplantının muhtemelen dışişleri bakanları düzeyindeki son toplantı olduğunu söyledi. Bundan sonra atılacak adımlar ise belirsizliğini koruyor. Kiev bu yılın başlarında barış planıyla ilgili liderler zirvesi düzenlemek istiyor ancak henüz ne yer ne de tarih belirlendi. Bazı ülkeler liderler düzeyinde yapılacak zirve için erken olacağını düşünürken bazıları barış planının aktörlerinden biri olan Rusya’nın da sürece dahil edilmesini istiyor.
Ukrayna ilk kez 2022 sonlarında ortaya koyduğu 10 maddelik barış formülünü Rusya ile yapılacak görüşmelerin temeli olarak göstermeye devam ediyor. Ukrayna’nın sunduğu barış formülünün ana şartı Rus askerlerinin tamamen geri çekilmesi ki Kremlin bunu reddediyor. Zelenski de daha önce Danimarka, Suudi Arabistan ve Malta’da düzenlenen toplantıları “gayrimeşru” olarak nitelendiren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile doğrudan görüşmeyi istemiyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin bu hafta zirveye katılan ülkelerin temsilcileriyle ikili görüşmeler gerçekleştirmek ve konuşma yapmak üzere Davos’ta olması bekleniyor. Ukrayna bu zirvede savaş sonrası yeniden yapılanma, dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılması konularına odaklanan yatırımcılar ve CEO’larla bir araya gelecek. ABD Ukrayna’nın Rusya’nın işgaline nasıl karşılık vereceğini netleştirmesini istiyor. Zelenski’nin Davos’ta bu konuya da değinmesi bekleniyor.
Bu arada Ukrayna pazar günkü toplantıda Romanya ile güvenlik garantileri konusunda görüşmelere başlanmasını sağladı. Romanya Kiev ile ikili güvenlik görüşmeleri yapan dokuzuncu ülke oldu.
