İsrail ile Filistinli örgütler arasındaki savaş 100’üncü gününe yaklaşırken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken üç ay içindeki dördüncü Ortadoğu turunda. Çantasında İsrail’in Filistin’e saldırısının yatışması, “insani ara,” esir takası ve savaştan sonra Gazze planlarıyla Tel Aviv’e giden Blinken protestolarla ve İsrail hükümetinde bir “çatlak ses”in eleştirisiyle karşılandı.
7 Ekim’deki Hamas saldırılarından bu yana Ortadoğu’yu dört, İsrail’i beşinci kez ziyaret eden Blinken Tel Aviv’de Başkan Isaac Herzog, Dışişleri Bakanı Israel Katz ve Başbakan Binyamin Netanyahu ile bir araya geldi. Herzog Blinken’a İsrail’in “Sivil kayıpların olmayacağından emin olmak için sahada son derece karmaşık koşullar altında elinden gelenin en iyisini yaptığını” iddia etti. Gazze’nin kuzeyindekiler zorla güneye göç ettirmek için gönderilen broşürlere atıfla Herzog “Uyarıyoruz, çağırıyoruz, gösteriyoruz, broşürler gönderiyoruz, insanları dışarı çıkarmak için uluslararası hukukun sağladığı tüm araçları kullanıyoruz” dedi.
İsrailli bir yetkili The Times of Israel’e Herzog’un Blinken ile yaptığı özel görüşmenin bölge odaklı olduğunu, buna Blinken’in son günlerde Türk ve Arap liderlerle yaptığı görüşmelere ilişkin bir brifingin de dahil olduğunu söyledi. Aynı yetkili gazeteye ikilinin rehineleri de konuştuğunu ve Hamas’tan sonra Gazze planı üzerinde de “somut” görüşme yaptıklarını söyledi. Herzog’un görüşmede Blinken’a ABD’nin desteğinden dolayı teşekkür ettiği ve Güney Afrika Cumhuriyeti tarafından Uluslararası Ceza Mahkemesinde İsrail aleyhine açılan davayı şiddetle eleştirdiği belirtildi.
Otelin önünde ateşkes protestosu
İsrail’de Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın bir araya geldiği otelin önünde onlarca kişi gösteri düzenledi. İsrail medyasına göre İsrailli ve Amerikalı onlarca kadın ve Gazze’deki esir İsraillilerin yakınlarının katıldığı gösteride “Gazze ile acil ateşkes ve esir takası anlaşması” yapılmasını talep eden sloganlar ile ABD Başkanı Joe Biden’a yönelik “Biden, sadece sen onları kurtarabilirsin” yazıları olan pankartlar taşındı.
Ben-Gvir ‘sopa’ gösterdi
Netanyahu hükümetinin aşırı sağcı Ulusal güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise, Blinken’ı hedef alan bir açıklama yaptı. Ben Gvir X platformu üstünden “Sayın Blinken, Hamas’la yumuşak konuşma değil, o büyük sopayı kullanma zamanı” dedi.
Ben-Gvir Gazzelilerin zorunlu göçünü savunduğu için ABD Dışişleri Bakanlığınca “sorumsuz” olarak nitelendirilmişti. Aynı bakan Savaş kabinesindeki büyüyen çatlağın ana sebeplerinden biri.
Lübnan’da İsrail ile Hizbullah arasındaki çatışmalar artmaya devam ederken ABD’li yetkililer Gazze’deki savaşın yayılma potansiyeli konusunda alarma geçti. Pazar günü Katar’da konuşan Blinken “Bu, bölgede derin bir gerilim anıdır. Bu, kolayca yayılabilecek, daha fazla güvensizliğe ve daha fazla acıya neden olabilecek bir çatışmadır” demişti. Beyaz Saray İsrail ile Hizbullah arasındaki savaşı durdurmak için diplomatik yol bulmaya çalışmak üzere başka üst düzey yetkililer de gönderdi. İsrail’in en önemli müttefiklerinden Biden yönetimi Gazze Şeridi’ndeki çatışmaların sona ermesini istiyor. Bunun bir sebebi ABD’nin hazırlandığı 2024 seçimlerinde Biden’ın düşüşe geçmesi. Biden bu yılki başkanlık seçimleri öncesinde yapılan anketlerde olası rakibi Donald Trump’ın gerisinde kalırken Gazze’deki yıkım sahnelerini aşma ihtiyacı Washington’da daha da hissedilir hale geldi.
Üst düzey bir ABD’li yetkili Salı günü CNN’e Blinken’in İsrail’in üçüncü aşamaya geçme planına odaklanmayı beklediğini söylemişti. Yetkili Blinken ve ekibinin İsrail’in savaş kabinesini çatışmaların yoğunluğunun azalması ve Gazzelilerin Şeridi’nin kuzey kısmındaki evlerine olası dönüşünü öngören bir sonraki aşamaya geçiş için zorlayacağını sözlerine eklemişti.
Blinken’ın Gazze’deki İsrailli esirlerin aileleriyle de bir araya gelmesi ve yarın muhalefet lideri Yair Lapid’le görüşmesi de öngörülüyor.
