Joe Biden'ın bu ilk tartışmada hakkındaki bunama iddialarını boşa çıkarıp kampanyasına yeni bir ivme vermesi bekleniyordu ama tersi oldu. Önde gelen Demokratlar başkan adayını değiştirmeyi bile tartışmaya başladı.

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Kasım ayında yapılacak Başkanlık seçimleri öncesi iki aday mevcut başkan Joe Biden ile rakibi eski başkan Donald Trump seçim öncesi ilk TV tartışmasını bu sabaha karşı yaptı. CNN’de yayınlanan tartışmada 81 yaşındaki ABD Başkanı Joe Biden ve 78 yaşındaki eski başkan Donald Trump, 90 dakika boyunca kozlarını paylaştı.

Bir yanda; gafları nedeniyle demans iddialarının merkezinde olan Demokrat Biden bir yanda da hüküm giyen ve sabıka fotoğrafı olan ilk eski ABD Başkanı olarak tarihe geçen Cumhuriyetçi Trump vardı. Bu münazara Biden’ın “yaşlı ve zihnen başkanlığı kaldıracak durumda olmadığı” yönündeki iddiaları kırması için bir fırsattı. Daha önce boşlukla tokalaşan, olmayan bir sandalyeye oturmaya çalışan ve bunun gibi birçok kafa karışıklığıyla gündeme gelen Biden, ara sıra ekrana boş bakışlarıyla yakalandı Demokratları paniğe sürükledi. İki isim, 6 Ocak Kongre Baskını’ndan, kürtaja, göçmen krizinden, ABD ekonomisine ve üçüncü dünya savaşı ihtimallerine kadar birçok konuda birbirlerine meydan okudu.

Tartışma sonrası, Demokrat Partiye ve adayına yakın olduğu düşünülen The New York Times gazetesi, tartışmadan Donald Trump’ın galip çıktığını düşündü, Joe Biden’ın ‘çabaladığını’ yazdı. Gazetede yer alan bir haber analizde, tartışmanın hemen ertesinde Demokrat Parti ileri gelenlerinin Biden’ın yerine bir başka ismi Demokrat Parti adayı olarak seçime sokmayı bile tartıştıklarına dair bir iddia yer aldı.

The New York Times’ın tartışma sonrası manşeti tamamen bu konuya ayrılmıştı.

Kendilerine ayrılan süre boyunca sorulara cevap veren Biden ve Trump’tan Trump programda daha fazla zaman kullandı. Trump 90 dakikalık programda 40 dakika 12 saniye, Biden ise  35 dakika 41 saniye boyunca konuşmuş oldu. Bu da Biden’ın performansına yönelik eleştirileri beraberinde getirirken, Trump destekçileri program sonrası zafer ilan etti.

TV tartışmasının galibi Trump oldu, Demokrat Parti’de Biden paniği başladı

Münazaranın öne çıkan anları: 

90 dakika boyunca öne çıkan bazı konular oldu. Bunları özet olarak sizlere aktardıktan sonra detayları birlikte inceleyeceğiz. Öncelikle yaş konusu ve demans iddiaları yukarıda da üzerinde durduğumuz gibi ön plandaydı. Biden’ın yaşadığı zihin bulanıklıklarıyla Demokratları derin bir paniğe sürüklediğini ve sesinin kısık çıktığını belirtelim. Bunun nedeni de CNN’e konuşan kaynaklar tarafından açıklandı. Biden’a yakın kaynaklar, başkanın son günlerde soğuk algınlığı yaşadığını ifade etti. Biden yine de 6 Ocak Kongre Baskını, sus payı davası gibi konularda Trump’a verdiği cevaplarla bir etki yaratabildi en azından destekçileri buna sarıldı diyelim.

Yaş: Trump tarafından aklı yerinde olmamakla suçlanan ve yaşıyla hedef alınan Biden, rakibinin kendisinden sadece birkaç yaş genç olduğuna dikkat çekti. Biden bununla da kalmayarak Trump’ın birkaç yaş genç olmasına rağmen kendisinden “çok daha az yetkin” olduğuna da vurgu yaptı. Trump ise cevabında Biden’ı bilişsel bir teste davet etti.

Trump’ın davaları: Biden, Trump’ın yasal durumunu gündeme getirdi ve porno yıldızı Stormy Daniels’a sus payı verdiği yönündeki davadan hüküm giyen rakibine, “Bu sahnede hüküm giymiş bir suçlu olan tek kişi şu anda baktığım bu adamdır” dedi. Biden selefinin ahlak anlayışını da küçümsedi. Biden Trump’a, “Eşin hamleyken porno yıldızı ile ilişki yaşamış bir adamsın, sen neden bahsediyorsun” sözleriyle yüklenirken, Trump ise Biden’ın başkanlığı sona erdiğinde bir hükümlü olabileceğini ima etti.

6 Ocak Kongre Baskını: Trump, 6 Ocak Kongre Baskınındaki sorumluluğu gündeme geldiğinde soruyu geçiştirmeye çalıştı, “Görebiliyordum ancak neredeyse yapacak hiçbir şeyim yoktu. Benden gidip bir konuşma yapmamı istediler” dedi. O günkü konuşması öncesinde güvenlik tedbiri olarak alana “10 bin asker ya da Ulusal Muhafız getirilmesini” teklif ettiğini ve bunun geri çevrildiğini iddia etti. Biden, Trump’ın halkı Capitol Hill’e gitmeye teşvik ettiğini ve Oval Ofis’te üç saat boyunca oturarak “Cumhuriyetçi kanattaki bazı meslektaşları tarafından bir şeyler yapması, durması ve sona erdirmesi için yalvarılmasını beklediğini” belirtti.

Trump’tan Biden’a: Kötü bir Filistinlisin

Trump, Gazze’deki savaşı sona erdirmek için bağımsız bir Filistin devletini destekleyip desteklemeyeceği yönüdeki soruya doğrudan cevap vermedi. Bu arada Biden, Filistinli mahkumların serbest bırakılması ve “ek koşullarla ateşkesin” sürdürülmesi karşılığında Gazze’de tutulan esir takasını desteklediği bir öneriyi öne sürdü.

Tartışma sırasında dış politika ve Ortadoğu’ya birçok kez atıfta bulunulsa da Filistin’de yaşananlara çok az değinildi.

Trump, Biden’ın ‘Filistinli gibi davrandığını’ ima ederek, “Kötü bir Filistinlisin” dedi. İsrail saldırılarında, nüfusun yüzde 90’ından fazlasının yerinden edildiği ve çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 37 binden fazla insanın öldürüldüğü Gazze’de İsrail’in “işi bitirmesine” izin verilmesi gerektiğini söyledi. Trump, kendi döneminde daha az savaş olacağını iddia etse de İsrail’in Hamas’a karşı serbest bırakılmasını savunmasıyla dikkat çekti; bu, Gazze’deki insani krizi daha da kötüleştirebilecek bir tutum olarak yorumlandı.

İsrail-Gazze savaşı devam ederken, çoğu kişi Biden’ın savaş sırasındaki politikalarını onaylamadığından İsrailli Yahudiler Trump’ı Biden’a tercih ediyor gibi görünüyor. Filistinliler yaşadıkları acının görmezden geldiğini düşünüyor ancak tüm ABD yardımını kesme sözü veren Trump’ın kazanması, onları daha da kötü duruma getirebilir.

‘Asıl beceriksiz ve enayi Trump’tır’

Dönemin ABD Başkan Donald Trump’ın 2018 yılında 1. Dünya Savaşı sırasında Fransa’da hayatını kaybeden deniz piyadelerinin bulunduğu Fransa’daki Aisne-Marne Amerikan Mezarlığı’na yapacağı ziyareti iptal ettiği ve askerler için “Neden gidelim ki beceriksizler, enayiler” kelimelerini kullandığı öne sürülmüştü. Bu sözlerin “asılsız” olduğunu iddia eden aynı kelimelerle CNN ekranlarında yeniden yüzleşti. Biden bu akşamki münazara, esas kaybeden ve enayinin Trump olduğunu söyledi.

Biden, Trump’a, “Sen enayisin. Kaybeden sensin,” dedi.

Bunun üzerine Trump, daha önce de olduğu gibi bu sözleri söylediği yönündeki iddiaları reddetti. Eski Başkan kendisini şu sözlerle savundu: “Her şeyden önce, ‘beceriksiz ve enayiler’ ifadelerini kullandığım yönündeki iddiaları uydurmaydı. Bu sözler başarısız, üçüncü sınıf bir dergi tarafından ortaya atılmıştı” dedi.

‘Zelenski iyi bir pazarlamacı’

Trump ve Biden arasında süren münazarada en dikkat çeken konulardan biri de tabii ki dış politika oldu. Rusya-Ukrayna Savaşı ve İsrail’in Gazze işgali öne çıkan konulardandı. Eski Başkan Biden’ı “Dünyayı üçüncü dünya savaşına sürüklemekle” suçladı.

Trump: Savaşlar onunla bitmeyecek. 3.dünya savaşına çok yakınız. Rusya, Trump’tan hiçbir toprak alamadı, onlar benimle oyun oynayamazlar. Bu savaş asla başlamamalıydı. Ukrayna’yı alacak şu an. Ukrayna şu an savaşı kazanmıyor. ‘Biz asla pes etmeyeceğiz’ diyorlar. O kadar fazla kişi kaybettiler ki…

Biden: Sen Putin’e ‘istediğini yap’ dedin, biz 5’inci maddeyi kullanacağız. Şu an dünyayı korumamız gerekiyor.

Trump: Gerçek bir başkanımız olsaydı, Putin Ukrayna’yı asla işgal etmezdi. Putin bize gülüyor. Rusya’yı cesaretlendirdi. Afganistan’da o kadar kötüydü ki, Putin bunu izledi ve bu beceriksizliği gördü. İsrail de işgal etmezdi. İran benden korkuyordu. Bu adamın idaresinde tüm dünya patlıyor. 200 milyar dolar verdi Ukrayna’ya. Zelenskiy gelmiş geçmiş en iyi pazarlamacı. Bu sorunu çözeceğim.

Biden: Yüz binden fazla Amerikalıyı Afganistan’dan dışarı çıkardık. Kiev’i 5 günde alacağız dedi Putin ama bunu yapamadı. Putin bir savaş suçlusu. Ukrayna’yı alınca duracağını mı zannediyorsunuz?

‘Afganistan, tarihimizin en utanç verici anıydı’

Trump her zaman olduğu gibi Biden yönetimi altındaki ABD’nin 2021’de Afganistan’dan çekilmesini eleştirdi. Eski Başkan bunun, “ABD tarihinin en utanç verici anlarından olduğunu ifade etti.

Trump:  “Ülkemizin tarihindeki en utanç verici gün”

Biden: “ABD askerlerini geri çekmek için Taliban’la doğrudan anlaşmaya varmana rağmen, tehlikedeki askerleri Afganistan’dan çekmek için hiçbir şey yapmadın”

Trump: “Çekilmeyi sağlayacaktım ama onur ve gururla”

Yorum: Her iki ismin de bu konuda övünecek çok bir başarısı yok. Trump, savaşı bitirdiğini söylese de somut bir adım atmadı. Biden ise tüm ABD askerlerini Afganistan’dan çekti ancak bunu yaparken büyük bir kaosa neden oldu. 13 ABD askeri öldü.

‘Üçüncü dünya ülkesi olduk’

Tartışma sırasında Trump, Biden’ı ABD’nin gücünü azaltmakla suçladı, “Üçüncü dünya ülkesi olduk, bize saygı duymuyorlar” dedi. Biden’ın göçmen ve ekonomi politikalarını eleştirdi. Biden, Trump’ın pek çok sözünü yalandı. “Hayatımda bu kadar fazla saçmalık duymamıştım” dedi.

Kürsüde göç karşıtı söylemlerini bir kez daha dile getiren Trump, ABD’ye yasa dışı bir şekilde giren mültecilerin ‘şiddet oranlarını artırdığını’ ileri sürdü. Trump, yönetiminin sonlarına doğru ‘ülke tarihinde sınır güvenliğini en üst seviyeye çıkardığını’ savundu ve Biden döneminde ‘teröristleri ülkeye giriş yaptığını’ iddia etti.

Biden ise, “(Trump) Bebekleri annelerinden ayırıyordu” dedi.

Kürtaj konusunda çekimser kalındı

Karşılaşmada kürtaj konusu da kritik noktalardan biri oldu. İki isme kürtaj hakkını federal düzeyde anayasal korumaya alan 1973 tarihli Roe-Wade karar hakkında düşünceleri de soruldu. Seçim kampanyasında kürtaj hakkını temel vaatleri arasında sıralayan Biden, canlı yayında bu konuda bir çerçeve çizmekten kaçındı. Kürtaj kararının bir doktor tarafından alınması gerektiğine inandığını söyleyen Biden, “Geç dönem kürtajdan yana değiliz” dedi.

Biden’ın performansı Demokratlarda paniğe neden oldu

Başkan Joe Biden münazarayı kısık bir sesle ve birbirinden kopuk cevaplarla sürdürmesi Demokratlarda panik yarattı. Soğuk algınlığı olduğu bilinse de bu canlı yayın Biden’ın yaşı ve eski Başkan Donald Trump’a karşı koyma kabiliyeti konusundaki endişeleri yeniden alevlendirdi.

Biden’ın cevaplarının çoğunu takip etmek zordu. Bir noktada, zihin bulanıklığı yaşıyor gibi görünen Biden, “sonunda Medicare’i yendik” dedi ve ABD sağlık sisteminde kendi politikalarıyla çelişti. Biden’ın bu sözü üzerine Trump da “Medicare’i yendi. Onu öldüresiye dövdü” diye dalga geçti.

Politico sitesine değerlendirmede bulunan Demokratlar, etkinliğin ilk dakikalarını izlerken yaşadıkları kafa karışıklığını ve endişelerini dile getirdiler. Biden’ın eski bir Beyaz Saray ve kampanya yardımcısı durumu “korkunç” olarak nitelendirdi ve kendilerine tekrar tekrar “Az önce ne dedi?” diye sormak zorunda kaldıklarını söyledi.

Bir başka deneyimli Demokrat Partili ise mesajında, “Biden’ın ısınmak için birkaç dakikaya ihtiyacı var gibi görünüyor. Acaba dinleyici olmaması doğru bir karar mıydı? Ve zavallı adamın bir çaya ihtiyacı var. Belki de bir viskiye.”

New Hampshire’lı avukat ve Demokrat aktivist Jay Surdukowski, “Biden’ın işi bitti – şimdiden söyleyelim” dedi.

‘Sus payı’ davasında tarihi karar: Trump suçlu bulundu