Afrika’nın üçüncü büyük ülkesi olan Sudan’da fiili lider Abdülfettah El Burhan liderliğindeki ordu ile General Muhammed Hamdan Dagalo’nun yönetimindeki RSF’in çatışmaların ikinci ayına girmesine az bir zaman kaldı. Sudan Doktorlar Birliği’ne göre 15 Nisan’da başlayan çatışmalarda 865 kişi hayatını kaybederken 3 bin 634 kişi ise yaralandı. Birleşmiş Milletler’e göre 360 bin Sudanlı Mısır, Etiyopya ve Güney Sudan gibi komşu ülkelere kaçarken, yaklaşık 1.4 milyon insan yerinden edildi.
Suudi Arabistan’ın liman kenti Cidde’de mayıs başında başlayan görüşmelerde düşman gruplar arasında çok kısıtlı sonuçlar elde edildi. İki taraf önce insani yardımların bölgeye ulaşmasına izin verdi. Daha sonra 22 Mayıs’ta başlayan yedi günlük ateşkeste anlaşmaya vardı. Her iki taraf da daha fazla yardımın ulaştırılmasına, su ile elektrik gibi hizmetlerin yeniden sağlanması ve çatışma alanlarından tahliyelerin başlaması için nasıl bir yöntem uygulanacağını bulmaya çalışırken ateşkes bu pazartesi beş gün daha uzatıldı.
Ne var ki görüşmeler sürerken bile taraflar çatışmaya devam etti. Drone ve hava saldırıları, sağlık sisteminin çökmesine neden oldu, siviller ise başkent Hartum ve komşu şehirler Omdurman ve Bahri’yi terk etmek zorunda kaldı. Hartum’un güneyinde yoksul kesimin yaşadığı bir bölgede bulunan pazarın bombalanması sonucu 27 kişi ölürken, 106 kişi de yaralandı. Öte yandan çarşamba günü de yeterli beslenemeyen ve bakımları yapılamayan 60 yetimin hayatını kaybettiği bildirilmişti.
Ordu müzakerelerden çekildi
Sudan ordusu, çarşamba günü yaptığı açıklamada ülke genelinde insani yardımın ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasını amaçlayan ateşkes görüşmelerinden çekildiğini duyurdu. Ordu, Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, paramiliter gücün ‘anlaşmanın hiçbir hükmünü uygulamaması ve ateşkesi ihlal etmeye devam etmesi’ nedeniyle görüşmelere katılımını askıya aldığını duyurdu.
RSF ise Twitter’da yaptığı açıklamada Suudi ve ABD öncülüğündeki girişimi ‘koşulsuz’ olarak desteklediğini ve ordunun ihlallerine rağmen ‘taahhütlerini yerine getirmeye devam edeceklerini’ belirtti.
Suudi Arabistan ve ABD arabuluculuğunda yapılan görüşmeler, ordu ile RSF arasında ateşkesin sağlanması için devam eden tek büyük faaliyetti. Ordunun müzakere yolundan cayması, yüzlerce insanın ölümüne ve milyonlarca insanın yerinden olmasına yol açan çatışmaların devam edeceği anlamına geliyor. Gözlemciler, taraflar arasındaki tek bağlantının da kesilmesiyle artık çatışmaların ciddi bölgesel sorunlar yaratacak şekilde uzaması bekleniyor.
ABD’den yaptırım
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, özellikle Hartum ve Darfur’da dökülen kanın ‘dehşet verici’ olduğunu söyledi. ABD’nin çatışmaları sürdüren taraflara karşı vize kısıtlamaları ve ülkeye ekonomik yaptırımlar uygulayacaklarını bildiren Sullivan, “Bu önlemler Sudan’ın barış, güvenlik ve istikrarını baltalamaktan mesul olanları sorumlu tutmayı amaçlıyor” dedi.
Bu çerçevede yaptırımın hedefinde RSF’e bağlı Al Junaid Multi Activities Co Ltd ve Tradive General Trading LLC ile Sudan ordusuna bağlı Defense Industries System ile Sudan Master Technology şirketlerinin olacağı belirtildi. Söz konusu şirketlerin ABD’de veya ABD’li kişilerin kontrolünde bulunan tüm mülkleri bloke edildi.
