Gazze’nin savaştan sonraki geleceği konusuna uluslararası toplumun bakışıyla İsrail’inki arasındaki görüş farklılıkları devam ederken pazar günü Batı Kudüs’te hem Gazze, hem de işgal altındaki Batı Şeria’nın geleceğiyle ilgili bir konferans yapıldı. Ne var ki konferansa katılanlar Gazze ve Batı Şeria’nın Filistinli halkı değil İsrailli yerleşimcilerdi. Aşırı sağcı bakanların da katıldığı toplantıda hep bir ağızdan şu çağrı yapıldı: Yerleşim yerleri yeniden inşa edilsin.
İsrail 38 yıllık işgalinin ardından 2005 yılında Gazze’deki askerlerini ve yerleşimcilerini geri çekmişti. Ancak 7 Ekim’deki sürpriz Hamas saldırısından sonra İsrail askerleri Gazze’ye döndü. Savaşın başından bu yana hem havadan hem de karadan düzenlenen saldırılarda 26 binden fazla Filsitinli yaşamını yitirdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu savaşın ancak Hamas tamamen yok edildiğinde biteceğini vurgulayıp kalıcı ateşkes çağrılarına kulağını kapıyor. Netanyahu Gazze’nin geleceği konusunda son dönemlerde verdiği mesajlarda yerleşimcilerden bahsetmemekle birlikte bölgedeki güvenliğin İsrail ordusu tarafından sağlanması gerektiğini söylüyor. Ancak İsrail ordusunun bölgede ne kadar süre kalacağı hakkında yorum yapmıyor. ABD Gazze’nin gelecekte Filistin Yönetimi altına girmesi gerektiğini düşünüyorsa da Netanyahu Filistin Yönetimi’nin Hamas’tan farkı olmadığını iddia ediyor. Bu da İsrail’in savaş sonrasında da Gazze’de varlığını hissettireceği sinyalini veriyor.
Bu arada aşırı sağcı Nahala örgütü pazar günü Batı Kudüs’te tartışmalı bir konferansa imza attı. Nahala örgütü yerleşimcilerle Filistinliler arasında sıkça çatışmalar yaşanan Batı Şeria’yı da kapsayan topraklarda Yahudi yerleşimlerinin artmasını savunan bir grup.
Bakanlardan ‘yerleşim’ çağrısı
Örgüt konferansa “Yerleşimler güvenliği beraberinde getirir” adını verdi. Hükümetteki aşırı sağcı bakanların konferansa katılması yerleşimlerin genişlemesini destekledikleri gerekçesiyle tepki topladı. İsrail’deki Kanal 12’nin haberine göre Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dahil 12 bakanın konferansa katıldığı öğrenildi.
Yerleşimcilerin Filistin topraklarında yayılma faaliyeti uluslararası insani kuruluşlar tarafından yasadışı olarak değerlendiriliyor ve İsraillilerle Filistinlilerin gelecekte iki devletli çözüme ulaşmasına bu davranışın engel oluşturduğu düşünülüyor. Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırının öncesinde özellikle yerleşimcilerin ve İsrailli askerlerin Filistinlilerin yaşadığı yerlere baskınlarda artış görülmüştü.
Bakan Smotrich zamanında Gazze’deki yerleşimlerden tahliye edilen çocukların birçoğunun Hamas’a karşı savaşmak için asker olarak Gazze’ye geri döndüğünü belirtti, hükümetin geçmişte Yahudi yerleşimlerini boşaltma kararına karşı olduğunu şu sözlerle anlattı: “Bunun başımıza neler getireceğini biliyorduk ve önlemeye çalıştık. Yerleşimler olmadan güvenlik sağlanamaz.”
Ben Gvir ise Gazze’deki Yahudi yerleşimlerinin boşaltılmasına itirazı olduğunu, bölgede İsrailli yerleşimi olmamasının İsrail’in güneyindeki “Sderot’ta ve Aşkelon’da roket” anlamına geleceğini söyledi. Ben Gvir “Bağıra çağıra uyardık. Yeni bir 7 Ekim görmek istemiyorsak evimize dönüp toprağın kontrolünü sağlamalıyız” dedi. Konferansa katılan kalabalık da Gazze’deki Yahudi topluluklarının yeniden inşası için sloganlar attı.
İletişim Bakanı Shlomo Karhi ise konuşmasını diğer bakanlardan bir adım ileriye taşıyarak savaş zamanında “gönüllülüğün’ insanlara rıza gösterene kadar baskı yapmak olduğunu” belirterek Gazzelileri bölgeden çıkarmaya zorlayabileceklerini ima etti.
Netanyahu konferansa katılmadı
Öte yandan konferansa İsrailli internet kullanıcıları da tepki gösterdi. Zira sosyal medyaya yansıyan görüntülerde bakanların dans ettiği görüldü. Kullanıcılar savaş zamanında özellikle de Gazze’de 136 İsraillinin rehin tutulduğu bir zamanda bakanların böyle davranışlarda bulunmasını eleştirdi.
ריקודי השמחה האלה והחזון להקמת התנחלויות בלב עזה לא שונים במהותם משריפת מחסני המזון בירושלים הנצורה בימי המרד הגדול.
חבורה קיצונית שהחזון שלה מבשר את בידודה של מדינת ישראל.
מול ההזיה הזו אי אפשר להסתפק בגמגומים, בתנועת ביטול או בעצימת עינים, ואי אפשר להתעלם ממנה בחסות ה״נשיאה… pic.twitter.com/wVdMHdjBSR— גלעד קריב (@KarivGilad) January 28, 2024
Netanyahu’nun kendisi konferansa katılmamakla birlikte cumartesi günü basına verdiği demeçte bakanların ve milletvekillerinin kendi görüşlerini dile getirebileceğini, ancak İsrail’in savaş sonrası Gazze politikasına tamamen güvenlik kabinesinin karar vereceğini söyledi. Netanyahu kabinenin Gazze’yi yeniden yerleşimlerle donatmak gibi bir planı olmadığını belirtti.
Ana muhalefet lideri Yair Lapid konferansa sosyal medyadan tepki göstererek “Netanyahu hükümeti ülke tarihine en çok zarar veren hükümettir” dedi ve konferansın olası esir takası anlaşmasını baltaladığını belirtti.
