Avrupa Birliği (AB) geçen ay saatler süren bir görüşmenin ardından yeni göçmen politikasında mutabık kaldı. Bu politikaya göre bütün AB ülkeleri, üzerine düştüğü kadar göçmeni almak zorunda kalacak. Ülkesine göçmen almak istemeyen ülkeler, her bir göçmen için belli bir miktarda ödeme yapacak. Ancak anlaşmanın en can alıcı noktası, bir AB ülkesinin reddettiği sığınmacı ile sığınmacıyı sınır dışı edeceği ülke arasında dilediği gibi bir ‘bağlantı’ kurabilecek olması.
Bu noktada Tunus, AB ülkeleri için büyük önem taşıyor. Zira Afrika’dan Avrupa’ya geçmek isteyen göçmenlerin geçiş ülkesi olarak kullandığı ülkelerin başında bu ülke geliyor. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, birkaç gün önce ülkesindeki insan kaçakçılığının ‘şok edici’ boyutlara ulaştığını açıkladı. Yetkililer, 2023’ün ilk yarısında Sahra altı Afrika’dan ülkeye yapılan havalelerin yaklaşık 760 milyon sterlin tutarında olduğunu söylüyor.
Ursula von der Leyen. Fotoğraf: Tunus Cumhurbaşkanlığı
Geçen ay hem AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen hem de İtalya Başbakanı Giorgia Meloni Tunus’a ziyaretler düzenleyerek, Afrika’dan gelen düzensiz göçmenlerin Avrupa’ya akınını durdurması için bu ülkeyi ikna etmeye çalıştı. Yapılan görüşmeler Avrupa için meyvesini verdi ve 1 milyar euroluk ‘göçmenleri durdurma’ anlaşması imzalandı.
Afrika’dan AB’ye göçmen akınını para karşılığı durduracak
von der Leyen, Akdeniz’deki düzensiz göçü durdurmaya yönelik alınan tedbirlerin kritik bir parçası olarak Tunus ile yapılan anlaşmayı ‘ortak refah ve istikrara yapılan bir yatırım’ olarak değerlendirdi. Anlaşmanın ayrıntıları arasında AB ile Tunus arasında işbirliği anlaşmasına ilişkin görüşmelerin yeniden başlatılması ve Tunuslu öğrencilerin Erasmus değişim programına erişimlerinin sağlanması da yer alıyor.
Söz konusu anlaşmayı pazar akşamı von der Leyen, Meloni ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile açıklayan Said, insani yardım kuruluşlarını hedefine alarak, bu örgütlerin insan kaçakçılığı yaparak kitleleri tehlikeli bir tekne yolculuğuna sürükleyen suç çeteleriyle uğraşmak yerine Tunus hakkında yanlış bilgiler yaydıklarını iddia etti. Said, dünyanın dört bir yanındaki insanların bir arada yaşamaya, eşitliğe ve saygıya ihtiyaç duyduğunu söyledi.
Hollanda’da koalisyon hükümeti içinde göç politikası konusunda partiler arası anlaşmazlık çıkması üzerine kısa bir süre önce başbakanlıktan istifa eden Rutte, bu anlaşmanın insanların denizleri aşarak İtalya’ya yaptıkları tehlikeli ve çoğu zaman ölümle sonuçlanan yolculuğu durdurmayı amaçladığını ve kaçakçıların işine çomak sokacağını söyledi. Rutte, 1 milyar euroluk destek paketinin, insan ticareti ve kaçakçılığı yapan suç çeteleriyle mücadele çabaların güçlendirilmesinde önemli olduğunu söyledi.
Meloni de Tunus ile yapılan anlaşmanın Kuzey Afrika ülkeleriyle yeni ilişkiler için bir model olduğunu söyleyerek, bunu ‘gururla ama aynı zamanda minnetle’ karşıladığını belirtti.
Libyalı yetkililer Tunus sınırının yakınlarında çöle terk edilmiş göçmenler buldu
Tunus’un AB ile anlaşmasından bir gün önce Libyalı sınır muhafızları, Tunuslu yetkililer tarafından çöle susuz ve yiyeceksiz bırakıldıklarını söyleyen onlarca göçmeni kurtardı. En az 80 kişiden oluşan grup, Trablus’un yaklaşık 150 km batısında, Tunus-Libya sınırına yakın bir kasaba olan Al-Assah civarındaki ıssız bir bölgede bulundu. Libyalı yetkililerin Facebook’ta paylaştığı videoda oldukça bitkin ve susuz duran bu kişiler, 40 dereceyi aşan kavurucu yaz sıcağında kumların üzerinde oturuyordu.
Sınırda devriye gezen Libya birliğinden bir yetkilinin, “Onları görüyor musunuz? Ne kadar üzücü. Tunus’tan Libya’ya sürülmüşler” dediği duyuluyor. Yetkili birkaç yüz metre ötedeki Tunus sınırını işaret ederek, “Çocuklu ve kadınlı başka bir grup bulduk” diye ekledi. Gruptan bir kişinin ise, “Tunus polisi bizi Libya’ya sınır dışı etti” dediği görülüyor.
3 Temmuz’da yerel halk ile göçmenler arasında çıkan bir kavgada Tunuslu bir adam hayatını kaybetmişti. Bunun üzerine alevlenen gerilimde yüzlerce göçmen, AB’ye gidiş bileti olan Sfax’tan kaçtı ya da zorla bölgeden çıkarıldı. Tunus Kızılayı, Al-Assah’ın kuzeyindeki Ras Jedir’in askeri bölgesine götürülen 600’den fazla kişiye barınak sağladığını söylüyor. Tunus Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu (FTDES), Tunus’un batısında, Cezayir sınırı yakınlarında terk edilen yaklaşık 165 kişiye yardım edildiğini söyledi ancak bu kişilerin kimler tarafından nereye götürüldüklerini belirtmedi.
