Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İsveç’in NATO üyeliğine onay için öne sürdüğü Avrupa Birliği tam üyelik müzakerelerinin önünün açılması şartı sonrası gözlerin çevrildiği Avrupa Birliği cephesinden mevcut şartlarda müzakerelerin yeniden başlayamayacağı yönünde ilk açıklama geldi.
Avrupa Parlamentosu Raportörü Nacho Sanchez Amor, Türkiye’yle ilgili hazırlanan son rapora ilişkin duyurusunda, raporun dış ilişkiler komitesinde aleyhte oy kullanılmadan kabul edildiğini belirtirken, Avrupa Parlamentosu Dışilişkiler Komitesi, Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin şu anki şartlarda yeniden başlayamayacağını bu nedenle AB ve Türkiye ilişkilerinin farklı bir düzlemde ilerlemesi gerektiğini açıkladı.
Today @EP_ForeignAff adopted the latest report on #Türkiye. For the 1st time 0 votes against. It shows great consensus at @Europarl_EN on what 🇹🇷 should do to revive 🇪🇺 accession process: it's not about geopolitical bargaining but reforms on #HumanRights! Final vote in September pic.twitter.com/2vkwyIYdIG
— Nacho Sánchez Amor (@NachoSAmor) July 18, 2023
Amor’un açıklamasına göre son oylamasının eylülde yapılacağı Türkiye raporu için ilk oylamanın yapıldığını ve rapora 47 oy lehte, 10 oy çekimser verildi. Raporda halihazırdaki politikalar değişmediği müddetçe üyelik sürecinde ilerlemenin mümkün olmadığı belirtilirken çıkmaza giren ilişkilerin açılması ve işbirliğinin artırılması için paralel ve gerçekçi bir düzlem bulunması tavsiyesinde bulunuldu.
Euronews’ün haberine göre raporda Türkiye’nin bir aday ülke, bir NATO müttefiki ve güvenlik, ticaret, ekonomik ilişkiler ve göç konusunda stratejik bir ortak olduğu vurgulanırken, Türkiye’den demokratik değerlere, hukukun üstünlüğüne ve insan haklarına saygı göstermesi beklendiği belirtildi.
Rapordaki ifadelere göre bir ülkenin NATO üyelik sürecinin başka bir ülkenin AB üyeliği süreciyle bağlantılı olmadığının altı çizildi.
AB ülkelerinin Dışişleri Bakanları Türkiye’yi görüşecek
Yarın Brüksel’de AB Dışişleri Bakanları Toplantısı gerçekleştirilecek ve geçen ay görüşülmesi planlanan ancak bu aya ertelenen gündem maddesi olan Türkiye’le ilişkiler de ele alınacak. İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir AB yetkilisi, Türkiye ile ilişkilerin Birlik için en fazla önem taşıyanlardan biri olduğunu belirterek, katılım sürecinin durmasına rağmen Türkiye’nin hâlâ aday ülke olduğuna dikkati çekti.
AB ülkelerinin liderlerinin son toplantılarında AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’den Türkiye konusunda rapor hazırlamasını istediklerini hatırlatan AB yetkilisi, yarınki toplantıda bu rapor için ilk görüş alışverişinin yapılacağını bildirdi. Bu toplantıya ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da video konferansla katılacak. Blinken’ın katıldığı bölümde Türkiye’nin gündeme gelmesi, 11-12 Temmuz’daki Vilnius Zirvesi’nde Türkiye’nin İsveç’in üyelik başvurusu hakkındaki kararı sonrası durum değerlendirmesi yapılması öngörülüyor.
AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın diğer gündem maddeleri arasında Rusya ve ekonomik güvenlik konularının yanı sıra Ukrayna’ya destek, Çin, Tunus, Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri bulunuyor.
Toplantının bir kısmına Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba da katılacak. Bu bölümde Ukrayna’nın ihtiyaçları ele alınacak.
AB’den diyalog vurgusu
AB tarafı, son dönemde Türkiye’nin dış politikasında bazı değişimler gördüklerini, bu bağlamda Türkiye’nin AB konusundaki tutumunu da ‘test etmek, gelecek aylarda ilişkilerin nereye varabileceğini görmek istediklerini’ vurguluyor.
Türkiye ile AB arasında başta Kıbrıs meselesi olmak üzere Suriye, Libya, Doğu Akdeniz gibi konularda görüş farklılıkları bulunduğunu hatırlatan AB yetkilileri, bunlara rağmen Türkiye gibi önemli bir ülkeyle iletişim kanallarını açık tutmak ve diyalog içinde olmak istediklerinin altını çiziyor.
