Tüm dünya Ortadoğu’daki savaşa odaklansa da geçen yıldan beri Avrupa’da devam eden Rusya-Ukrayna savaşı son hızla devam ediyor. Ukrayna ordusu salı günü sabah saatlerinde işgal altındaki Berdyansk ve Luhansk topraklarına Rusya’ya ait askeri uçak ve mühimmat depolarını vurmak için uzun menzilli ATACMS füzelerini ateşledi. Ukrayna’nın ABD yapımı bu füzelerle Rusya topraklarını vurmasına daha önce Amerikan hükümeti izin vermiyordu ama bu iznin artık çıktığı anlaşılıyor.
Ukraynalı bir yetkilinin açıklamasına göre ordu, söz konusu iki bölgedeki hedeflere 18 füze fırlattı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski Telegram’dan yaptığı paylaşımda, “Bugün ABD’ye özel teşekkürlerimizi iletiyoruz dedi. Çünkü ATACMS füzeleri, Kiev’e Washington tarafından tedarik edilmişti. Zelenski, “Başkan Biden ile yaptığımız anlaşmalar uygulamada. Gayet doğru bir şekilde uygulanıyor. ATACMS füzeleri kendini kanıtladı” diye yazdı.
Ukrayna uzun zamandır Washington’dan 100 mil ve daha uzağındaki hedefleri vurabilen ATACMS füzelerinden göndermesini istiyordu. Bu füzeler, ABD’nin daha önce gönderdiklerinden çok daha uzağı hedef alabildiği için önemli ve Kiev ilk defa salı günü ATACMS’ları kullanmış oldu.
Ukrayna için yeni dönüm noktası
Ukrayna’nın bu saldırıları, Rusya’nın elindeki topraklarda kilit hedefleri vurmakta ulaştığı yeni dönüm noktasını gösteriyor. Zira ATACMS füzeleriyle Ruslara ait teçhizat ve cephaneliklere büyük ölçüde zarar verebilir ve Rus birliklerini cephe hattının uzağından öldürebilir ya da yaralayabilirler. Özellikle sıkıntılı hava şartlarının hakim olduğu bir dönemde Ukrayna’ya verilecek füzeler, Kiev’in taarruzunun en azından ivme kaybetmemesine yardımcı olabilir.
Yaz günlerinin yerini kısa, yağmurlu ve soğuk havaların almasına ramak kaldı. Ukrayna’yı endişelendiren konulardan biri aşırı yağışların toprak yolları çamurlaştırması ya da karların her tarafı sarması nedeniyle ağır zırhlı ekipmanların yeterince hızlı kullanılamayacak olması. Dolayısıyla analistler Ukrayna’nın taarruzu için geri sayım başlatmıştı.
Ancak Ukrayna tam tersi olduğunu düşünüyor. Zelenski’nin danışmanlarından Mıhaylo Podolyak, ‘savaşın yeni bir bölümünün başladığını’ söyledi. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Podolyak, “Ukrayna’nın uluslararası çevrelerde de tanınan sınırları içinde Rus birlikleri için artık güvenli yer kalmadı. Bu da Ukrayna’nın güneyi, Kırım ve Karadeniz Filosu’nu kontrol etmesinin mümkün olmadığı anlamına geliyor. Geri sayım çoktan başladı” dedi.
Verilen zaiyat
Ukrayna’nın Özel Harekat Kuvvetleri, Berdyansk ve Luhansk’ta ‘Dragonfly’ adını verdikleri gece operasyonunda Rus tarafına ‘kritik’ kayıplar verdiklerini bildirdi. Dokuz helikopter, bir uçaksavar füze rampası, bir mühimmat deposu ve havaalanında tutulan özel teçhizatın imha edildiği belirtildi. Saldırıda havaalanının da vurulduğu belirtildi. Ancak bunun ne kadar doğru olduğu henüz bilinmiyor.
‘Fighterbomber’ adındaki bir Rus askeri blog, salı geceki saldırıların ‘bölgede tüm zamanların en ciddi saldırılarından biri’ olduğunu yazdı. Yazar, “‘Bunun bir daha olmaması için ders almamız gerekiyor’ demek yersiz. Savaş devam ettiği sürece bunlar tekrar olacak. Dolayısıyla hazırlıklı olmalıyız” diye yazdı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise ATACMS füzelerinin önemini reddediyor. Gazetecilere demeç veren Putin, Rusya’nın bundan sonraki ATACMS füze saldırılarını püskürtebileceğini söyledi. Beijing ziyaretinde gazetecilere konuşan Putin, ATACMS’ın yeni bir tehdit oluşturduğunu kabul etse de cephe hattındaki durumun değişmeyeceğini vurguladı.
Putin, “Ukrayna için iyi bir şey olduğu söylenemez. Sadecde çektiği acıyı uzatıyor” derken, Rusya’nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov, Washington’un ATACMS’ları Kiev’e vermesinin ‘pervasızca’ ve ‘savaşın sonucunu değiştirmeyecek vahim bir hata’ olduğunu söyledi.
Kiev için Rusya’nın hava teçhizatı önemli
Kiev için Rusya’nın hava teçhizatını vurmak kritik bir önem taşıyor. Çünkü nereden bakarsak bakalım Rusya’nın insansız hava araçları çok daha gelişmiş durumda. Batı Ukrayna’ya verdiği silahlarda, bunların Rusya toprakları içinde kullanılmaması gerektiği için ince eleyip sık dokuyor. Dolayısıyla Ukrayna’nın saldırı alanı kısıtlanmış oluyor. Kiev bunu çözmek için kendi dronlarını üretme işine girişti.
Batı Ukrayna’ya desteğini net bir şekilde gösterse de savaşa doğrudan müdahil olmak istemiyor. ABD sırf bu sebepten F-16 iznini savaşın başlamasından bir buçuk yıl sonra izin verdi. Tabii bazı analistler de bu tutumu eleştirmekten geri duramıyor. Çünkü ABD’den savaşın başından beri Ukrayna’ya sağlanmış 40 milyar dolardan fazla güvenlik yardımı söz konusu.
Son zamanlarda ABD’li yetkililer, ATACMS gibi yer tabanlı rampalardan ateşlenen bu füzelerin Ukrayna tedarik edilmesinden duydukları endişeyi dile getiriyor. Bunun sebebi, artık bu tür füzelerin ABD ordusunun envanterinde de sınırlı sayıda kalmış olması.
Yine de Pentagon yetkilileri ATACMS füzelerinin Ukrayna ordusunun karşılaştığı diğer zorlukları çözmeyeceği konusunda uyarıyor. Kısa süre önce ABD Savunma Bakanlığı’nın müsteşarlık görevinden ayrılan Colin Kahl, temmuz ayında yaptığı açıklamada Rusya’nın Ukrayna’ya karşı siperler, barikatlar ve mayınlar ile karşı koyduğunu söylemişti. Kahl Aspen Güvenlik Forumu’nda yaptığı konuşmada, “Sorun 100 kilometre ötede falan değil, bir kilometre önlerindeki mayın tarlalarında” demişti.
