Rusya-Ukrayna savaşı geride kalan iki günlük hafta sonunda üç yıllık tarihinin en hızlı diplomasilerinden birine tanık oldu.
Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale girişmesiyle başlayan savaşta Donald Trump’ın ABD’ye başkan seçilmesinden beri barış arayışları öne çıkmış durumda.
Cumartesi günü dört Avrupalı lider, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Polonya Başbakanı Donald Tusk hep birlikte Kiev’e gitti. Buradan ABD Başkanı Donald Trump’la da konuşan liderlerin amacı Rusya’yı ön koşulsuz ateşkese ikna etmekti.
Onların verdiği mesajlar ve bu arada ABD Başkanı Trump’ın “Kim ateşkesi engelliyorsa onu cezalandıracağız” sözleri bir süredir barış girişimlerini oyalayan ve bu arada Ukrayna’ya saldırıları yoğunlaştıran Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karar değiştirtti. Putin cumartesiyi pazara bağlayan gece yarısı sürpriz bir açıklama yaptı, ateşkesten çok söz etmeden “Ukrayna ile doğrudan barış görüşmesi yapmaya hazır olduğunu” söyledi, adres olarak da İstanbul’u gösterdi. Putin 15 Mayısta İstanbul’da, 2022’de yarım kalan müzakerelerin kaldığı yerden devam etmesini öneriyordu.
Pazar günü yine hızlı bir diplomasi trafiğine sahne oldu. Putin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı aradı, ondan perşembe günü için teyit aldı. Erdoğan görüşmelere ev sahipliği yapmaktan memnun kalacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan pazar günü ayrıca Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la da görüştü. O görüşmenin konusu da perşembe İstanbul’da yapılacak buluşmaydı.
O arada ABD Başkanı Donald Trump sosyal medyadan Putin’in önerisini değerlendirdi ve bu önerinin barış için önemli bir şans olduğunu söyledi.
Ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin açıklaması geldi. Zelenski Rusya’dan önce ateşkes ilan etmesini istiyordu.
Onun bu yan çizer gibi görüntü vermesi ilerleyen saatlerde Amerikan Başkanı’nın tepkisini çekti, Trump sosyal medyadan “Ukrayna bunu hemen kabul etmeli” diye yazdı, kimin barışı isteyip istemediğinin bu görüşmelerde anlaşılacağını, Avrupa ve Amerika’nın bunu görüp ondan sonra ona göre hareket edeceğini söyledi.
Trump’ın bu çıkışı sonrası Zelenski yeniden açıklama yaptı ve “Perşembe günü İstanbul’da Putin’i bekliyor olacağım” dedi.
Oysa Putin 15 Mayıs tarihini verirken görüşmelere kendisinin de geleceğini belirtmemişti ama Zelenski’nin çıkışı şimdi belki de iki liderin bir araya gelecek olması anlamına geliyor.
Putin esasen 2022’de yine İstanbul’da yapılan ama yarım kalan barış görüşmelerinin kaldığı yerden devam etmesini istemişti. O görüşmelerde Ukrayna, Rusya’nın istekleri doğrultusunda toprağında Batı silahları bulundurmamayı ve daha küçük bir orduya sahip olmayı kabul etmek üzereydi, ama bu anlaşma bozuldu.