İsrail’in Refah’ta başlattığı saldırıların Gazzelilerin haklarını telafisi mümkün olmayan şekilde zarara uğrattığı gerekçesiyle Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Uluslararası Adalet Divanı’ndan (UAD) İsrail aleyhine talep ettiği yeni tedbirlere ilişkin karar açıklandı.
Kararda “İsrail (Gazze’de) acilen ihtiyaç duyulan hizmetlerin ve insani yardımın engelsiz bir şekilde sağlanabilmesi için Refah sınır kapısını açık tutmalı” dendi. Açıklanan tedbir kararında İsrail’in Filistinlilerin kısmen dahi yok olmasına yol açabilecek yaşam koşullarına sebep veren askeri saldırılarını ve tüm eylemleri derhal durdurması gerektiğine vurgu yapıldı.
Kararda ayrıca sivillerin korunması için şu ana dek açıklanan tedbirlerin yetersiz olduğuna da dikkat çekildi. Mahkeme oturumu Güney Afrika’nın olası Refah harekâtının Cenevre Sözleşmeleri kapsamında engellenmesi için yaptığı başvurunun özetinin okunmasıyla başladı. Dünya çapından 14 daimi yargıçtan oluşan heyetin başkanı Nawaf Salam, aynı başvuru konusunda ocak ayında verdikleri ara karardan bu yana sahada yaşanan değişime değindi.
‘Refah’taki durum kötüleşti’
Heyet Başkanı Salam “Son kararımızdan bu yana Refah’taki insani durum daha da kötüleşti” dedi. Gündeminde de ağırlıklı olarak bir milyonu aşkın Filistinlinin son çare olarak sığındığı Refah vardı. 7 Mayıs’ta İsrail’in kara harekatı başlattığı Refah’taki durumu “felaket” olarak betimleyen Salam “Alınan geçici tedbirler değişen durumun sonuçlarını tam olarak ele almıyor. İsrail’in (Refah için) öne sürdüğü tahliye ve diğer önlemlerin Filistinlilerin acısını hafifletmek için yeterli olduğuna ikna olmadık” dedi.
Mahkeme İsrail’den şunları talep etti:
- Filistinlilerin kısmen dahi yok olmasına yol açabilecek yaşam koşullarına sebep veren” askeri saldırılarını ve tüm eylemleri derhal durdurması,
- Refah sınır kapısının insani yardımların geçişine açılması,
- Gazze’deki suçların kanıtlar yok olmadan araştırılması için bölgeye giriş izin verilmesi
- Bu önlemlerin ne durumda olduğuna dair bir ay içinde de rapor vermesi.
İsrail basını Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümetinin UAD’nin kararını uygulamayı düşünmediğini gündeme getirmişti.
İsrail: Yardım girişine izin vereceğiz
İsrail Başbakanlığı X sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, Ulusal Güvenlik Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün ortak açıklamasına yer verildi. Güney Afrika’nın İsrail’e yönelik soykırım suçlamasının “yanlış” olduğu öne sürülen açıklamada, “İsrail’in Refah’ta Filistinli sivil nüfusun kısmen veya tamamen yok olmasına yol açabilecek yaşam koşulları oluşturan askeri saldırılar yapmadığı ve yapmayacağı” iddia edildi.
Açıklamada 7 Ekim’den bu yana halkı aç ve susuz bırakarak yardımları engelleyen İsrail’in Gazze’de “insani yardımın girmesine izin vermek için çabalarını sürdüreceği” de iddia edildi.
Ben-Gvir’den Ben-Gurion paylaşımı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aşırı sağcı yönetiminde Ulusal Güvenlik Bakanı olarak görev yapan Itamar Ben-Gvir UAD’a, İsrail’in ilk başbakanı ve İsrail Devleti’nin kurucusu David Ben-Gurion’un bir fotoğrafı ve sözüyle karşılık verdi. Ben-Gvir, “Geleceğimiz Yahudi olmayanların ne söyleyeceğine değil, Yahudilerin ne yapacağına bağlı” ifadesini X hesabı üzerinden paylaştı.
Bir diğer aşırı sağcı bakan Bezalel Smotrich de, yine X üzerinden yaptığı paylaşımıyla tepki gösterdi. Smotrich, “İsrail Devleti varlığı için savaş halindedir. Tarihin acı dönemlerinde tek başımıza ayakta duramadık. Bugün Yahudi halkı bağımsızlığa ve hayatlarını savunma yeteneğine sahip. İsrail Devleti’nin savaşı durdurmasını isteyenler, onun varlığının sona ermesine karar vermesini talep ediyor. Biz bunu kabul etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
İsrail Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar da Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah bölgesine saldırıların devam edeceğini belirtti. Zohar sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada UAD yargıçlarını Gazze’ye davet ederek İsrailli esirleri serbest bırakması için “Hamas’ı ikna etmeye” çağırdı.
Türkiye Dışişleri: Memnuniyetle karşılıyoruz
Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da UAD’nin kararının memnuniyetle karşılandığı belirtildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Uluslararası Adalet Divanı’nın, İsrail’in Gazze’de Refah’a yönelik saldırılarını durdurmasına ve Refah sınır kapısını insani yardımlara derhal açmasına hükmeden ihtiyati tedbir kararını memnuniyetle karşılıyoruz.
Dünyada hiçbir ülke hukukun üstünde değildir. Divan’ın aldığı tüm kararların İsrail tarafından süratle yerine getirilmesini bekliyoruz. Bunu teminen, BM Güvenlik Konseyi’ni üzerine düşeni yapmaya davet ediyoruz.”
Hamas’tan ‘Daha fazlasını bekliyorduk’ açıklaması
Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada UAD’nin, İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentine yönelik saldırıları ile Filistinlilerin kısmen dahi yok olmasına yol açabilecek yaşam koşullarına sebep veren askeri saldırılarını ve tüm eylemlerini durdurma kararından memnuniyet duyulduğu belirtildi.
Açıklamada “UAD’nin suçlu Siyonist yapının (İsrail) Refah kentine yönelik saldırılarını derhal durdurmasını ve soykırıma yol açan tüm eylemlerine son vermesini talep eden kararını memnuniyetle karşılıyoruz” dendi.
UAD’nin “İnsani yardımların Gazze’nin tüm bölgelerine ulaştırılmasını ve Birleşmiş Milletler (BM) yetkili organları tarafından soykırım iddialarını araştırmak üzere görevlendirilen uzmanların Gazze’ye girişine izin verilmesini talep eden” kararından memnuniyet duyulduğu aktarıldı.
Açıklamada “UAD’nin sadece Refah’ta değil Gazze Şeridi’nin tamamında halkımıza yönelik saldırıları ve soykırımı durdurma kararı almasını bekliyorduk. Cibaliya’da (Gazze’nin kuzeyi) ve Gazze Şeridi’nin diğer bölgelerinde yaşananlar; Refah’ta yaşananlardan daha az suç ve tehlike teşkil etmiyor değil” ifadeleri yer aldı.
Öte yandan aralarında Belçika, Mısır, Güney Afrika ve Suudi Arabistan’ın da bulunduğu birçok ülke İsrail’i UAD’nin ihtiyati tedbir kararlarına uymaya, Refah’a saldırıları sonlandırmaya çağırdı.
