Dünyanın gözü krizlerin bölgesi Ortadoğu’da takılıp kaldığı için gündem olduktan kısa bir süre sonra manşetlerden düşen Ekvador-Meksika krizi unutulup gitti. Kısa bir süre sonra da kendini anımsatacak bir hamleyle yeniden konuşulmaya başlandı. Büyükelçilik baskınıyla perçinlenen diplomatik krizin rövanşı Lahey’de görülecek ama önce isterseniz neler olduğunu bir anımsayalım.
Büyükelçilik baskını ve kopan bağlar
Hakkında soruşturma yürütülen eski Ekvador Devlet Başkan Yardımcısı Jorge Glas Aralık 2023’te Meksika’nın Kito Büyükelçiliğine sığınmıştı. Ekvador polisi de Glas’ı gözaltına almak için Meksika’nın Kito Büyükelçiliğine baskın düzenlemişti. Büyükelçiliğin Siyasi İşler Sorumlusu Roberto Canseco Ekvador polisinin içeri zorla girdiğini ve personele saldırdığını açıklamıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador yasal yollara başvurulması için Dışişleri Bakanı’na talimat verdiğini belirtmiş ve “Bu uluslararası hukukun ve Meksika’nın egemenliğinin açık bir ihlalidir. Ekvador hükümetiyle diplomatik ilişkilerin derhal askıya alınması için talimatımı verdim” demişti.
Ekvador-Meksika çekişmesinin merkezinde yer alan eski başkan yardımcısı Glas kendisine yöneltilen suçlamaların siyasi amaçlı olduğunu iddia ederek Meksika’ya sığınma talebinde bulunmuştu. Ekvador Glas’ın bu yolla zimmete para geçirme suçlamalarından korunmak istediğini iddia ediyor. Glas, 2013-2017 yılları arasında solcu eski Devlet Başkanı Rafael Correa’nın döneminde görev yapmış sonrasında da yolsuzluktan iki kez hüküm giymişti.
Eski Devlet Başkanı Correa da şu anda sürgünde yaşıyor. Yolsuzluk suçlamalarından kaçmak için başka bir ülkede yaşadığı yönündeki yorumları da reddediyor.
‘Pişman değilim’
Dünya Ekvador’un Meksika misyonuna baskın düzenleyerek eski diplomatı gözaltına almasını kınarken Ekvador hükümeti de yaptığının gayet yerinde bir müdahale olduğunu düşünüyor. Ekvador Devlet Başkanı Daniel Noboa CNN’e verdiği demeçte Glas’ın gözaltına alınış şeklinden hiç pişmanlık duymadığını söylemişti.
İşte bu kriz her ne kadar dünya gündeminin gerisinde kalsa da devam ediyor. Şimdi de taraflar Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) başvurdu, iki ülke Lahey’de hesaplaşacak.
Meksika’nın 11 Nisan’daki başvurusunu takiben Ekvador da UAD’da dava açtığını duyurdu.
Ekvador da dava açtı
UAD, Ekvador’un eski Devlet Başkan Yardımcısı Jorge Glas’ı ceza soruşturmasından korumak için Kito Büyükelçiliğinde tutmakla suçladığı Meksika aleyhine dava açtığını bildirdi. Adalet Divanı yaptığı yazılı açıklamada Ekvador’un eski Devlet Başkan Yardımcısı Glas’ı 17 Aralık 2023’te Kito’daki Büyükelçiliğine alan ve 5 Nisan 2024’e kadar burada tutan Meksika’yı diplomatik misyon binalarını amacına aykırı ve kötüye kullanmakla suçladığı kaydedildi.
Meksika’nın Ekvador makamlarının Glas hakkında başlattığı soruşturmayı engellemeyi ve ceza almasının önüne geçmeyi amaçladığını iddia eden Ekvador’un Meksika’yı hukuka aykırı şekilde Glas’a siyasi sığınma hakkı tanıyarak içişlerine müdahale etmekle suçladığı belirtildi.
Meksika da 11 Nisan’da dava yoluna gitmişti
Meksika Aralık 2023’ten bu yana Meksika’nın Kito Büyükelçiliğinde kalan eski Ekvador Devlet Başkan Yardımcısı Glas’ı gözaltına almak için Büyükelçiliğe baskın yapan Ekvador aleyhine diplomatik dokunulmazlıkları ihlal ettiği gerekçesiyle 11 Nisan’da UAD’de dava açmıştı.
