Hindistan’daki mevsimsiz yağışlar, Avrupa’daki zayıf hasat, yaz kuraklığı ve OPEC+’nın petrol üretimini kısması gibi nedenlerle uluslararası piyasalarda ham şekerin pound’u (0.45359237 kilo) 24 cent’e kadar yükselerek 11 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Analistler, artan talebe karşılık hava koşullarının kötüleşmesi nedeniyle fiyatların daha da yükselebileceğini söylüyor.
Standard&Poor’s şeker analisti Girish Chhimwal, verilerin orta ve uzun vadede şeker fiyatlarının yükseleceğine işaret ettiğine dikkat çekerek, artan maliyetlerin tüketicilere daha pahalı şekerleme olarak yansıyacağını belirtiyor. Chhimwal, “Fiyatlar 21 ila 24 sent aralığında yüksek kalmaya devam edecek” tahmininde bulunuyor. Çin’in küresel piyasalardaki baskıyı hafifletmek için devlet rezervlerinden yararlanma ihtimali olsa da, Chhimwal fiyatları yükseltebilecek pek çok faktör olduğuna dikkat çekiyor. Chhimwal, “Ancak Asya üretim görünümü üzerindeki El Nino riski orta vadede dengelenebilir ve fiyatları çok daha yukarı çekebilir” uyarısında bulunuyor.
Emtia veri platformu DNEXT’te kıdemli şeker analisti olan John Stansfield da “Bir kalıp çikolatanın içinde süt, kakao tozu vs. var ve bu maliyetler de artıyor. Bu tür ürünleri üretmek için gereken enerji ve işçilik maliyetleri de tırmanıyor” diyor. Stansfield, son haftalarda Asya’da şeker kamışı hasatının başladığını ancak başta Hindistan, Tayland, Çin ve Pakistan olmak üzere önemli üretici ülkelerde aşağı yönlü büyük rekolte kayıpları olduğunu söylüyor. Hindistan, Brezilya’dan sonra dünyanın en büyük ikinci şeker üreticisi konumunda.
Mevsim dışı yağışlar üretimi düşürdü
Nisan ayı başında Tüm Hindistan Şeker Ticareti Derneği, Ekim 2022 ile Eylül 2023 arasındaki ürün yılı için şeker üretim tahminlerini yaklaşık yüzde 3 oranında düşürdü. Birlik, ülkenin şeker üretiminin üçte birinden fazlasını karşılayan Maharashtra’daki mevsim dışı yağışları gerekçe gösterdi. Stansfield, üretimdeki düşüşte Avrupa’da ekim alanlarının azalması ve şiddetli yaz kuraklığının yanı sıra Covid döneminden bu yana toparlanmaya devam eden talebin de etkili olduğunu sözlerine ekledi. Uluslararası Şeker Örgütü’ne göre küresel şeker üretiminin yaklaşık yüzde 80’i şeker kamışından, yüzde 20’si ise pancardan elde ediliyor.
Aşırı hava koşulları ‘fiyatları çok daha yukarı çekebilir’
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne göre, mayıstan hazirana kadar El Nino koşullarının görülme ihtimali yüzde 62. Asya muson yağmurlarına bağlı olarak, şeker piyasasının orta vadede “çok değişken” ve hava koşullarına bağlı hale gelebileceği belirtiliyor. Bir numaralı üretici Brezilya’daki yağmur da nisan ayında hasadın başlamasını yavaşlatıyor.
S&P, Asya muson yağmurlarına bağlı olarak şeker piyasasının orta vadede “çok oynak” ve hava koşullarına bağlı hale gelebileceğini vurguluyor. Fitch Solutions emtia analisti Matthew Biggin ise Brezilya’nın üretiminin yüzde 90’ını gerçekleştiren güney-orta bölgesindeki şeker kamışı hasadının nisandan aralık ayına kadar sürdüğünü ve rekoltenin izlenmesi gereken önemli bir gösterge olacağını söylüyor.
Ancak Biggin, “Şeker fiyatları şu anda o kadar yüksek ki, Brezilya hasadı piyasaya çıktığında fiyatlar önemli ölçüde düşse bile, fiyatlar yine de tarihsel seviyelerin üzerinde kabul edilebilir” diyor.
Fiyatları yükselten bir diğer faktör de OPEC’in petrol üretimini günde yaklaşık 1,16 milyon varil azaltmaya yönelik son sürpriz kararı. Fitch Solutions 13 Nisan tarihli bir raporunda, bunun şeker kamışının etanol üretimine yönelmesini ve şeker arzından uzaklaşmasını teşvik ettiğini yazdı.
Biggin de “OPEC kararı ve petrol fiyatlarındaki yükseliş muhtemelen fiyatları yüksek tutacaktır” diyor. Biggin, artan biyoyakıt zorunluluklarının da uzun vadede fiyatların altında bir taban oluşturacağını da vurguluyor.
