Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) ülke genelinde büyük şirketlere yönelik yoğun bir vergi denetimine hazırlandığını belirterek “Vergide adalet ve etkinlik ilkemiz çerçevesinde sahada büyük şirketlere yönelik çalışmalarımızı kesintisiz sürdürüyoruz. Dürüst mükellefin her zaman yanında olurken çok kazanan ancak az vergi ödeyen mükellefin de takibini bırakmıyoruz” dedi.
Bakanlık birimlerinin bu yöndeki çalışmalarını aralıksız sürdürdüğüne işaret eden Şimşek “Bu kapsamda VDK Başkanlığına bağlı vergi müfettişlerinden oluşan ekipler yurt genelinde büyük şirketlere yönelik yoğun bir denetim programına hazırlanıyor” diye konuştu. Şimşek denetimlerin ilk etapta yaklaşık 500 vergi müfettişinin katılımıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa ve Konya başta olmak üzere 31 ilde yoğunlaşacağını, izleyen dönemde de yurt geneline yayılacağını belirtti.
Vergi matrahını hasıl düşük gösterdiler?
Yüz binlerce mükellefi kapsayan ve makine öğrenmesi analizlerinin de kullanıldığı risk analiz çalışmalarının yürütüldüğünü ifade eden Şimşek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Riskli olduğu değerlendirilen 3 bin 400 büyük büyük şirket izaha davet edilecek. Mükelleflerin izaha davet edileceği konular arasında enflasyon düzeltmesi hükümlerinin mevzuata aykırı olarak vergi matrahını aşındıracak şekilde uygulanması da yer alıyor. Kayıt dışı hasılat elde edilmesi, işletmeye ait banka hesap numarası yerine üçüncü kişilerin IBAN hesapları üzerinden tahsilat yapılması da yine mükelleflere sorulacak konular arasında yer alacak. İzaha davet konuları arasında kâr payı ödemelerinden tevkifat yapılmaması, istisna ve indirimlerin yanlış uygulanması gibi 30’a yakın farklı husus bulunuyor. Bu kapsamda, sosyal medya gelirlerinin beyan edilmemesi de sorulacak. Yapılan ilk hesaplamalara göre, izaha davet edilecek büyük şirketlerin ilgili dönemler için 23 milyar liralık vergi matrah farkını eksik beyan ettiği belirlendi.”
‘Dürüst mükellefi koruyoruz’
Bakan Şimşek izaha davet sonucunda belirtilen matrah üzerinden hesaplanacak milyarlarca lira tutardaki verginin kamuya geri kazandırılmasının öngörüldüğünü dile getirerek, izahları yeterli görülen mükelleflerin vergi inceleme süreçlerinin getireceği yükten kurtulmuş olacağını söyledi.
İzah vermeyenler ile verdikleri izah yeterli görülmeyenlerin vergi incelemesine sevk edileceğine dikkati çeken Şimşek şunları söyledi:
“Vergide adalet ve etkinlik ilkemiz çerçevesinde sahada büyük şirketlere yönelik çalışmalarımızı kesintisiz sürdürüyoruz. Dürüst mükellefin her zaman yanında olurken çok kazanan ancak az vergi ödeyen mükellefin de takibini bırakmıyoruz. Kayıt dışılığın önüne geçerek vergide adaleti sağlamaya yönelik tüm sektörlerde denetimlerimiz artarak devam edecek. Kayıt dışılığın önüne geçerek vergide adaleti sağlarken, dürüst ve vergiye uyumlu mükellefi de rekabet eşitsizliğine karşı koruyoruz.”
Eksik beyan edilen vergi matrahı az mı, çok mu?
Büyük şirketlerin izaha davet edileceği eksik kurumlar vergi matrahının Şimşek’in sözlerinden anlaşıldığı gibi birden çok ilgili dönemle değil de yalnızca 2023 beyan dönemiyle ilgili olduğu kabul edilse de rakamın çok küçük olduğu görülüyor. Sözü edilen 3,400 şirket için iddia edilen 23 milyarlık eksik matrahın tamamı kaçak kabul edilecek olsa, buradaki vergi kaybı 7 milyar lira civarında. Cezalarla birlikte elde edilecek hazılat bir ihtimal 10 milyar liraya ulaşabilir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın açıklamasına göre 2023 vergilendirme döneminde 1 milyon 111 bin 944 mükellef tarafından kurumlar vergisi beyannamesi verildi. Verilen kurumlar vergisi beyannameleri ile 3 trilyon 813 milyar 935 milyon 660 bin 633 TL matrah beyan edildi ve beyan edilen bu tutar üzerinden 833 milyar 246 milyon 376 bin 901 TL kurumlar vergisi tahakkuk ettirildi. Yani Kurumlar Vergisi mükellefleri her 10 bin TL’lik matrahta 6 TL’yi gizlemiş. Eğer Şimşek’in sözünden anlaşıldığı gibi “ilgili dönemlerin” sayısı birden çok ise bu durumda eksik beyan edilen vergi matrahı toplam beyana göre çok daha minikleşiyor. Yine Gelir İdaresi Başkanlığı’na göre 2023 yılı vergilendirme dönemi için her bir mükellef kurum ortalama 3 milyon 429 bin 971 TL matrah beyanında bulundu ve bu matrah üzerinden ortalama 749 bin 360 TL kurumlar vergisi tahakkuk ettirildi.
