TÜİK'e göre sanayi üretimi kasımda bir önceki aya göre yüzde 1,4 azaldı. Temmuzdan bu yana sanayide beşinci kez görülen düşüş ve yılın üçüncü çeyreğinde sanayideki istihdam kaybı durgunluğun ayak seslerinin güçlendiğini gösteriyor.

Sanayide kan kaybı sürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre sanayi üretimi kasımda bir önceki aya göre düşerken yıllık bazda artış hızı da yavaşladı. TÜİK’e göre sanayi üretim endeksi beklendiği gibi kasımda bir önceki aya göre yüzde 1,4 azaldı. Temmuz ayından bu yana bir önceki aya göre sanayi üretiminde beşinci kez görülen düşüş ve yılın üçüncü çeyreğinde sanayideki istihdam kaybı durgunluğun ayak seslerinin güçlendiğini gösteriyor. Sanayi üretimi temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0,4; ağustosta yüzde 0,8; eylülde yüzde 0,1; ekimde ise yüzde 0,3 düşmüştü.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde 2023 yılı Kasım ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 4,5; imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1,0 azaldı.

İşsizlik kasımda tırmanışa geçti, ekonomi istihdam yaratamıyor

Sanayinin yıl bazında da soluğu kesiliyor

Sanayi üretiminde yıllık bazda ağustosta başlayan fren kasımda da etkisini artırarak devam etti. Endeks kasımda yıllık bazda yalnızca yüzde 0,2 oranında arttı. Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2023 yılı Kasım ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,5; imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 4,5 arttı.

Sanayi üretim endeksi yıllık değişim oranları (%), Kasım 2023

Kasım ayında alt sektör bazında en yüksek oranlı daralma dayanıklı tüketim malında oldu. Beklenen asgari ücret ve maaş artışları nedeniyle fiyatların hayli arttığı dayanıklı tüketim malları grubunda üretim kasımda bir önceki aya göre yüzde 7,3 azaldı. Madencilik ve taş ocakçılığı da yüzde 4,5’lik daralmayla en çok küçülen  ikinci alt grup oldu. Kasım ayında tüm alt gruplarda üretimin azaldığı görüldü.

Sanayi ayağını frenden kaldırmıyor, durgunluğun ayak sesleri güçleniyor

İSO aybaşında aynı tespiti yapmıştı

Aralık ayı başında açıklanan  İSO PMİ (İstanbul Sanayi Odası Satınalma Yöneticileri İndeksi)  2023 Kasım Endeksi verileri de sanayideki daralmayı tespit etmişti. Konuyla ilgili İSO açıklamasında Ekim ayında 48,4 olan manşet PMI’ın  Kasım’da 47,2’ye gerileyerek üst üste beşinci ayda 50,0 eşik değerinin altında kaldığı ve faaliyet koşullarında gözle görülür yavaşlamaya işaret ettiği ifade edilerek şu görüşlere yer verilmişti:

“Söz konusu yavaşlama son bir yılın en belirgin düzeyinde gerçekleşti.  Hem yurt içi hem de yurt dışındaki durağan piyasa koşulları, son çeyrek ortasında yeni siparişlerin ivme kaybının sürmesine ve böylece Kasım 2022’den bu yana en sert yavaşlamanın kaydedilmesine yol açtı. Talepteki zayıflamaya bağlı olarak imalatçılar üretimi ılımlı olmakla birlikte Ekim 2022’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti. ”