Google, daha doğrusu ona da sahip olan holding Alphabet, aynı anda dünyanın en büyük arama motoru, dünyanın en yaygın kullanılan internet tarayıcısının sahibi, dünyanın en büyük reklam dağıtım ağının sahibi, dünyanın en büyük reklam şirketi, dünyanın en büyük medya şirketi…
Her bakımdan bir dev olan Google, bu inanılmaz büyüklüğünü bütün işlerini birbirine entegre etmesine borçlu. Her işin merkezinde ise meşhur arama motoru var. Bir arama yapıyorsunuz, en üst sıralarda, Google’a o aramada en üstte gözükmek için para ödeyenler çıkıyor. Yani Google, arama motorunu bir reklam mecrası olarak kullanıyor.
Herhangi bir web sitesinde karşınıza reklam çıkıyor. İşte o reklamı da orada Google yerleştiriyor. YouTube’u açıyorsunuz, oranın sahibi zaten Google, videoların içine yerleştirilen reklamlar da Google’dan geçiyor.
Bütün bunları yapmak için internet tarayıcınızı kullanıyorsunuz, o da Chrome ve onun sahibi de Google.
İşte bu dev son derece kritik bir tekelcilik davasında yargılanıyor Amerika’da ve davada son yaklaştı. Davada Ağustos ayında verilen ara kararda Google’ın bir tekel oluşturduğuna zaten karar verilmişti. Şimdi mesele bu tekel halinin nasıl sona erdirileceği.
Günlerdir söylentisi var, dün resmileşti, ABD Adalet Bakanlığı’nın Washington DC Bölge Mahkemesine yaptığı 23 sayfalık başvuruda Google’ın Chrome’u satmaya zorlanmasını resmen istedi.
Şirketin verdiği zararların giderilmesi için Google’ın ‘yasadışı tekel’ oluşturduğu yönündeki kararın, Chrome’un elden çıkarılmasını gerektirdiği belirtilen başvuruda, bunun şirketin aramadaki kontrolünü kalıcı olarak durduracağı ve rakip arama motorlarının tarayıcıya erişmesine imkan tanıyacağı vurgulandı.
Başvuruda ayrıca, Google’ın Apple ve Samsung gibi üçüncü taraflarla dışlayıcı anlaşmalar yapmasının engellenmesi ve şirketin diğer ürünleri içinde arama hizmetine öncelik vermesinin yasaklanması gerektiği belirtildi.
ABD’de federal yargıç Amit Mehta, ağustos ayında Google’ın internet araması ve arama reklamcılığı konusunda “yasa dışı tekel” oluşturduğuna hükmederek internet teknolojileri alanında önemli karara imza atmıştı.
Yargıç Mehta kararında, “Mahkeme, tanıklar ve kanıtlar üzerindeki detaylı incelemesinin sonucunda şu karara ulaştı: Google bir tekeldir ve bu tekelini korumak üzere hareket etmiştir. Bu da Sherman Yasası’nın 2. maddesini ihlal etmektedir” demişti.
Google’a ‘antitröst’ davası
ABD Adalet Bakanlığı, 24 Ocak 2023’teCalifornia, Colorado, Connecticut, New Jersey, New York, Rhode Island, Tennessee ve Virginia eyaletlerinin başsavcılarıyla birlikte Google’a Virginia Doğu Bölgesi Bölge Mahkemesi’nde ‘antitröst’ davası açmıştı.
Şirketin çok sayıda dijital reklam teknolojisi ürününü tekeline aldığı belirtilen dava dilekçesinde, Google’ın sektördeki hakimiyetine yönelik her türlü tehdidi ortadan kaldırmak veya ciddi şekilde azaltmak için rekabete aykırı, dışlayıcı ve yasa dışı yöntemler kullandığı iddia edilmişti.
Son 15 yılda Google’ın, satın almalar yoluyla reklam teknolojisi rakiplerini etkisiz hale getirdiği veya ortadan kaldırdığı anlatılan açıklamada, şirketin daha fazla yayıncıyı ve reklamcıyı ürünlerini kullanmaya zorlamak için dijital reklam pazarındaki hakimiyetini kullandığı ve rakip ürünlerin kullanılmasını engellediği aktarılmıştı.
ABD Adalet Bakanlığı, 2020’de de arama ve arama reklamcılığını tekelleştirdiği için Google’a antitröst davası açmıştı.