ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın geçen ay Çin lideri Xi Jinping ile görüşmesi ABD-Çin ilişkilerinde yumuşama görüntüsü verse de ekonomi cephesinde yaşananlar yumuşama için katedilecek uzun bir yol olduğunu gösteriyor.
Wall Street Journal’ın haberine göre ABD, Çinli şirketlerin Amazon ve Microsoft gibi Amerikalı devlerin bulut bilişim hizmetlerine erişimi kısıtlamaya hazırlanıyor. Biden yönetimi, Çin şirketlerine yapay zeka hizmetleri gibi hizmetleri sağlamadan önce ABD’li bulut bilişim firmalarına hükümet izni şartı getirmeyi planlıyor.
Halihazırda bulut bilişimde dünya lideri olan Microsoft Azure ve Amazon Web Services, Çin’de yerli ortaklarıyla birlikte Alibaba ile rekabet ediyor. Geçen hafta Biden yönetiminin Çin’e yönelik ihracat kontrollerine yapay zekada kullanılan çipleri de dahil etmeyi planladığı belirtilmişti.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen Çin seyahatine bugün bu gelişmeler ışığında başlayacak.
Yeni bir çip krizi mi?
Bu arada ABD, Avrupa ve Çin arasındaki teknolojiye yönelik kısasa kısas ticaret savaşı tırmanıyor. Çin ve ABD yapay zekaya ve çip üretimine kadar her alanda teknolojik hakimiyet için mücadele ediyor. Taraflardan gelen ihracat kısıtlamaları ise dünyanın dört bir yanındaki ulusların tedarik zincirlerini denizaşırı ekipmana bağımlılıktan kurtarmaya çalıştığı bir zamanda geliyor.
Bloomberg HT’de yayınlanan habere göre, Çin Ticaret Bakanlığı, pazartesi günü galyum ve germanyumun kimyasal bileşikleriyle birlikte 1 Ağustos’tan itibaren Çin ulusal güvenliğini koruma amaçlı ihracat denetimlerine tabi olacağını açıkladı. Her iki metal de bazı yongaların üretilmesi için vazgeçilmez. Yapılan açıklamada iki metal için ihracatçıların, bu maddeleri ülke dışına nakletmeye başlamak veya devam etmek istiyorlarsa, ticaret bakanlığından lisans başvurusunda bulunmaları gerekeceği ve denizaşırı alıcıların ayrıntılarını ve başvurularını bildirmeleri gerekeceği belirtildi.
Çin, elektrikli araç üreticileri, savunma sanayi ve teşhir uygulamaları için her iki metalin de baskın küresel üreticisi. Galyum ve germanyum, iletim hızını ve verimliliğini artırmak için birden çok öğeyi birleştiren bir dizi bileşik yarı iletkenin üretilmesinde rol oynuyor.
Çin, dünyadaki galyum üretiminin yaklaşık yüzde 94’ünü oluşturuyor. Bu metaller özellikle nadir veya bulunması zor değil, ancak Çin bu maddelerin fiyatlarını ucuz tuttu ; hem kendi üretimi hem de diğer ülkelerden ihraç etmesiyle şu an dünyada rezerv olarak hakim konumda. Her iki metal de, alüminyum üretiminin temeli olan kömür ve boksit gibi diğer metaların işlenmesinden elde edilen yan ürünler ve kısıtlı arz ile başka yerden üretim yapılması mümkün ama ilk etapta maliyetli ve Avrupa Birliği, galyumunun yüzde 71’ini ve germanyumunun yüzde 45’ini Çin’den alıyor.
