Asgari ücretliler 17.002 TL olarak belirlenen yeni maaşlarını şubat ayı başında almaya hazırlanırken, Türk-İş’in aralık ayı açlık ve yoksulluk sınırı rakamları yine bir uçurumu ortaya serdi. Araştırmaya göre Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) aralık ayında 14 bin 431 TL’ye yükseldi. Böylece aralık ayında 11.402 lira olan asgari ücret, açlık sınırının 3.029 lira altında kaldı.
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) aralık ayında 47 bin 9,38 TL’ye ulaştı. Bekar bir çalışanın aylık “yaşama maliyeti” ise 18 bin 796,36 TL’ye yükseldi.
Mutfak enflasyonu yüzde 77,5
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 2,89, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 77,50, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 82,21 oranında oldu. Türk-İş hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Aralık 2023 itibarıyla gözlemlenen değişim harcama gruplarına göre şu şekilde oldu:
-Peynir fiyatları (beyaz peynir fiyatı baz alınıyor) bu ay marketlerde kilosu ortalama 190 TL’den raflarda yerini aldı. Süt ve yoğurt fiyatları geçen ayki benzer seviyelerini korudu.
-Et fiyatlarında bu ay ciddi bir artış görüldü. Dana kıymanın kilosu geçen aya göre 46 TL artarak marketlerde ortalama 377 TL’den, dana kuşbaşının kilosu ise geçen aya göre 37 TL artarak marketlerde ortalama 393 TL’den reyonlarda yerini aldı. Et fiyatları geçen yılın aralık ayına göre iki kattan fazla artış gösterdi.
-Yumurta fiyatları aralık ayında geçen aya göre yüzde 17 artarak tanesi ortalama 4,45 TL’den satıldı. Tavuk “gövde” fiyatı ise ortalama kg olarak 72 TL’den marketlerde yer aldı.
-Tezgahlarda en çok talep gören deniz balıklarının bu ay kilosu ortalama 175 TL oldu.
-Kuru baklagiller ve yağlı tohum ürünleri geçen ayki seviyelerini korudu. Aralık ayında kuru fasulyenin kilogram fiyatı 92 TL’den, yılbaşında sofraların en çok özlemle beklediği yağlı tohumlar ise (ceviz, fındık, yer fıstığı ve ay çekirdeği vb.) kilogram fiyatı ortalama 336 TL’den satıldı.
-Ankara’da 200 gramlık ekmek fiyatı 7 TL’den satılmaya devam etti. 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek masrafı 735 TL oldu.
-Tahıllar grubunda geçen aya göre sınırlı bir seviyede bir fiyat artışı yaşandı. Bu grupta en yüksek artış yüzde 5 oranıyla bulgurda görüldü.
-Bu ay ortalama sebze fiyatlarında artış gözlemlendi. Geçen aya göre en yüksek artış domates, patates, köy biberi ile sivri biber fiyatlarında yaşandı.
-Ispanak, pırasa, brokoli ve kereviz fiyatları tezgahlarda geçen ayki fiyatlarını korurken lahana fiyatında kısmi bir düşüş gözlemlendi.
-Meyve tezgahlarında mevsiminden kaynaklı portakal ve mandalina fiyatları düşerken, muz fiyatında artış yaşandı.
-Bu ay en düşük fiyatlı meyve greyfurt oldu. Greyfurt ortalama kg fiyatı 12,5 TL’den tezgahlarda yer aldı.
-Ortalama sebze kg fiyatı 32,23 TL, ortalama meyve kg fiyatı 31,64 TL oldu. Hesaplamada bu ay 24’ü sebze ve 8’i meyve olmak üzere toplam 32 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 30,32 TL olarak tespit edildi.
-Avrupa’da yaşanan kuraklık, üreticinin artan maliyetleri ve dışarıdan gelen talep nedeniyle zeytinyağı fiyatlarında geçtiğimiz aylarda yüksek artış gözlemlenmişti.
-Bu ay zeytinyağı fiyatlarında bir artış olmamakla beraber zeytinyağı fiyatları marketlerde ortalama litresi 300 TL’den satılmaya devam etti.
-Aralık ayında zeytinyağında olduğu gibi zeytin fiyatlarında da önemli bir değişiklik gözlemlenmedi.
-Bu grupta yer alan salça, reçel, ıhlamur ve şeker fiyatları geçen ayki seviyelerini korurken, balın kilogram fiyatı 16 TL artarak ortalama 293 TL olarak marketlerde satıldı.
