Almanya’da bir mahkeme tasfiye edilmiş olan Londra merkezli varlık yönetim şirketi Duet Group’un kurucusu İzmir doğumlu finansçı Henry İsak Gabay’ı Hazine’den yasa dışı yollarla yaklaşık 93 milyon euro haksız vergi iadesi almak suçundan 4 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırdı. Aynı davada yargılanan Duet Group’un eski ortağı ve CEO’su İstanbul doğumlu Osman Semerci de 3,5 yıl hapis cezası aldı.
Duet Group’u kurmadan önce Merril Lynch International ve Credit Suisse’de üst düzey görevlerde bulunan Henry İsak Gabay ve 2007’de yılında ayrıldığı Merril Lynch’in yıldızlarından olan Osman Semerci yargılandıkları davada Alman Hazinesi’nden yatırımcı ve bankalar için yasa dışı olarak çifte vergi iadesi almakla suçlanıyorlardı. 2007- 2012 arasında başta Almanya olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde varlık yönetim şirketleriyle aracı kurumların hisse senedi temettüleri üzerinden ödediği sermaye kazanç vergisinin bir kısmını yasadışı yollarla Hazine’den birden fazla kere vergi iadesi olarak aldığı ortaya çıkmıştı.
Sürekli olarak ‘masumuz’ dediler
Duet Group davasında Gabay ve Semerci’nin 2011 ve 2012’de yaptıkları işlemlerle Alman Hazinesi’nden 215 milyon euro (232 milyon dolar) vergi iadesi almaya çalıştığı, ancak kendilerine bunun 93 milyon euroluk bölümünün ödendiği belirtiliyordu.
Sürekli masum olduklarını iddia eden Gabay ve Semerci Londra’nın finans dünyasının geniş çaplı vergi skandalında hapis cezasına çarptırılan ilk yüksek profilli üyeler oldu. Her ikisi de kararı temyize götürebilecek ve mahkumiyet kesinleşene kadar hapse girmeyecek.
Yasadışı çifte vergi iadesi alma suçuyla ilgili olarak savcılar Almanya’da yaklaşık 1,800 kişi hakkında soruşturma yürütüyor. Karar Frankfurt’ta bir mahkemenin varlık yönetim şirketi Freshfields Bruckhaus Deringer’in eski bir üst düzey avukatını benzer işlemleri nedeniyle 3,5 yıla mahkum etmesinden sadece iki gün sonra geldi.
Almanya’nın zararı 10 milyar euroya kadar çıkabilir
Almanya’yı ana hedef olarak seçen Londra’daki varlık yönetim şirketleri ve aracı kurumlarin geliştirdikleri öne sürülen bir yöntemle bir kez ödenen sermaye kazancı verginin bir kısmının birden fazla yatırımcı tarafından vergi iadesi olarak istenmesinin önü açılmıştı. 2012 yılında bu çifte vergi iadesine karşı gerekli yasal önlemleri alan Almanya’nın uğradığı toplam zararın 10 milyar euroya kadar çıkabileceği tahmin ediliyor.
Temyize gideceklerini söyleyen Gabay’ın avukatı Ingo Bott mahkemenin çeşitli Duet sanıkları aleyhindeki davaları yanlış şekilde ayrı duruşmalarda ele aldığını ve bunun hukukun üstünlüğü açısından tartışmalı olduğunu söyledi. Mahkeme başkanı Yargıç Frederik Glasner, Gabay’ın işlemler ve yasal sonuçları hakkında tam olarak bilgilendirilmediği savunmasını kabul etmedi. Glasner her iki kişinin de başlangıçta yasal riskler olduğunu açıkça belirten bir sunum görmelerine rağmen işlemlere devam etmeyi seçtiğini söyledi. Yargıca göre stratejinin bir parçasının da tüm detayları açıklamayarak vergi makamlarını aldatmak olduğunu biliyorlardı.
Gabay ortağı Semerci’yi mahkemede hakkında yalan söylemekle suçlamıştı.
Dava sürecinde ortakların arası açılmıştı
Gabay duruşmalarda Duet’in çeşitli iş fikirleri için bir platform olduğunu ve çalışanların gerçekte ne yaptıklarını bilmediğini öne sürerek kendini savunmuştu.
Dava sürecinde ortağı Gabay ile arası açılan ve ortağının “mahkemede kendisi hakkında yalan beyanlarda bulunmakla itham ettiği” Semerci geçen yıl yetkililerle işbirliği yapmaya başlamıştı. Yargıç bu işbirliğinin Semerci’nin daha az ceza almasında ana etken olduğunu, Gabay’ın ise işbirliğine yanaşmadığını söyledi.
Yargıç Glasner vergi kaybının büyüklüğü nedeniyle iki sanıktan herhangi birinin hapis cezasının ertelenmesinin mümkün olmadığını ifade etti. Glasner, Duet Group’un kurucusu Gabay’ın cezasının 2020 yılında kısa süreli tutuklanmasının ardından kamuoyunda yer almasının hayatında çalkantı yaratması nedeniyle bir miktar indirildiğini ifade etti.
Semerci’nin cezayı “çok ağır” bulduğunu belirten avukatı Heiko Ahlbrecht de müvekkilinin temyize gideceğini, Semerci’nin Alman makamlarıyla işbirliği yapmaya devam edeceğini söyledi.
Türkiye’deki gazete ve dergilerde Gabay’ın İngiliz futbol kulübü Derby County’i alacağına ilişkin haberler çıkıyordu.
Derby County futbol takımını alacaktı
Yasadışı yöntemlerle haksız vergi iadesi aldığı için hapis cezasına çarptırılan Henry İsak Gabay Türkiye’de 2019 yılının Aralık ayında da kendinden söz ettirmişti. Gazete ve dergilerdeki haberlere göre Türk ve İsviçre vatandaşı Gabay, İngiltere’nin 125 yıllık futbol kulübü Derby County’i satın almak ve yatırım yapmak için takımın sahibi Mell Morris ile görüşüyordu. Ancak yapıldığı öne sürülen görüşmelerden bir sonuç çıkmadı, ancak Türkiye Gabay’ı kötü bir olay nedeniyle yeniden hatırlayacak.
Gabay 1999’da Çırağan Sarayı’nda yaptığı muhteşem bir düğünle evlenmişti.
Gabay dünya devinde çalışmıştı
1967 İzmir doğumlu Gabay İsviçre’de eğitim görmesinin ardından bu ülkede yaşamaya başladı. Cenevre Üniversitesi’nden Finans ve Ekonomi dallarından mezun olan Gabay mezun olmasının hemen ertesi yılı olan 1992’de ABD’li finans devi Bank of America’nın varlık yönetimi bölümü Merril Lynch International’da çalışmaya başladı.
Şirketin Londra ve Cenevre şubelerinin hisse senedi bölümünde ve Orta Avrupa ve Rusya birimlerinde görev alan Gabay 1997’de Credit Suisse’e adım attı. Bir süre İsrail ve Türkiye için yatırım bankacılığı başkanlığı yapan Gabay ardından Londra ve New York’ta direktör olarak çalıştı. 2000’de Credit Suisse’ten ayrılarak kendi firması Duet Capital’i kuran Gabay Hindistan, Afrika ülkeleri gibi bölgelerde ofisler açtı ve şirketi büyüttü. Ancak sonra şirketi tasfiye etti.
100 yılı aşkın süredir İzmir’den dünyaya kuru incir ve kayısı ihracatı yapan Gabay ailesinin tek oğlu olan Henry Gabay 1999’da Çırağan Sarayı’nda yaptığı düğünle de hatırlanıyor.
Osman Semerci 1992’de en düşük seviyeden girdiği Merrill Lynch’te zirveye tırmanmıştı.
Semerci borsacıydı, finans devinin zirvesine çıktı
Davada hapis cezasına çarptırılan ikinci isim olan Osman Semerci Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünü bitirdikten sonra Marmara Üniversitesi Çağdaş İşletmecilik bölümüne devam etti. Bir süre Türkiye’de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda aktif olan bir aracı kurumda çalıştıktan sonra 1992 yılında en düşük seviyeden İsviçre’de Merrill Lynch’e girdi. Bir süre sonra şirketin Avrupa’daki merkezi olan Londra’ya geçerek şirketin Doğu Avrupa Kurumsal Bankacılık birimini kurdu. Daha sonra şirketin Japonya, Asya ve Avustralya kurumsal bankacılık biriminin başına getirildi.
Semerci 2004 yılı sonunda 36 yaşındayken en genç üye olarak şirketin 30 kişilik küresel yönetim kadrosuna seçildi. Osman Semerci Merrill Lynch’te uluslararası dev finans kuruluşlarında bu seviyeye yükselen ilk Türk vatandaşı olma sıfatını da taşıyordu. Ardından 2007’de Merril Lynch’ten ayrılan Semerci bankacılık yaşamından tanıdığı Henry İsak Gabay’ın kurduğu Duet Group’a ortak ve yönetici olarak katıldı.