Kiracı ile ev sahibi arasındaki ilişkiye yönelik hükümleri de içeren “İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Kanuna göre, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce ara bulucuya başvurulmuş olması şartı aranacak.
İlk uygulama 2018’deydi
Adalet Bakanlığı’nın yeni düzenlemeleri kapsamında arabuluculuk, iş uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018, ticari uyuşmazlıklarda 1 Ocak 2019, tüketici uyuşmazlıklarında 28 Temmuz 2020’de dava şartı haline geldi. İsteğe bağlı ve zorunlu uygulama kapsamında, bugüne kadar 4 milyon 26 bin 854 dosya, arabulucuların önüne geldi. Görüşmeleri tamamlanan 3 milyon 715 bin 780 uyuşmazlıktan 2 milyon 581 bin 397’sinde anlaşma sağlandı. Böylece arabuluculukta başarı oranı yüzde 69 oldu. Bunun üzerine arabuluculuğun kapsamının genişletilmesine yönelik kanun teklifi için teknik çalışma yürüttü.
Bu uyuşmazlıklarda 1 Eylül’den itibaren taraflar dava açmadan önce arabulucuya başvuracak. Müracaatlar, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarına ücretsiz yapılacak. Başvurularda, yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmayacak. Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içinde tamamlanacak. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecek.
Böylece yılda yaklaşık 74 bin kira uyuşmazlığı da arabulucuya gidecek. Ayrıca kira uyuşmazlığıyla birlikte kat mülkiyeti, komşu hakkı ve ortaklığın giderilmesinden kaynaklı yılda yaklaşık 126 bin uyuşmazlığın arabuluculukla çözüme kavuşturulması hedefleniyor. Görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanamaması halinde dava açılabilecek.
Kimler arabuluculuk yapabilir?
Türkiye’de sadece en az 5 yıllık mesleki deneyimi olan hukuk fakültesi mezunları arabuluculuk yapabilir. Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı arabulucu olabilmek için bakanlıkça lisanslanan eğitim kurumlarından teorik ve pratik en az kırk sekiz saat eğitim alınması gerekir.