Aselsan’ın kuantum teknolojileri alanındaki çalışmaların yürütülmesi amacıyla yaklaşık bir yıl önce kurduğu Kuantum Araştırma Laboratuvarı (KUANTAL) ilk ürünlerini vermeye başladı. Bunlar arasında fotonların belirsizliğinden faydalanılarak çeşitli yazılımsal ve donanımsal işlemlerden sonra rastgele sayılar üreten kuantum rassal sayı üreteci ve ilk kuantum entegre devreler yer alıyor.
Daha yüksek performanslı ürünler oluşacak
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi yerleşkesinde hayata geçirilen ve bu alanda ülkenin ilk merkezi olan laboratuvarda yürütülecek projelerle Türkiye’nin kuantum teknolojilerindeki bilgi birikimi ve teknoloji hazırlık seviyesi artırılarak ASELSAN üzerinden yerli ve milli sistemlere dönüştürülmesi amaçlanıyor. Laboratuvarda kuantum teknolojileri kullanılarak bugünkünden daha yüksek performansta çalışan ürünler geliştirmek için çalışmalar yapılıyor.
Bu çalışmalar için laboratuvarda bir dizi özel test ortamı bulunuyor. Çalışmalar sırasında termal gürültülerin etkisini en aza indirmek için “mutlak sıfır” derece koşulları oluşturuluyor. Bunun için -273 dereceye yakın ısıda çalışma yapılıyor. Laboratuvarda, ışığı oluşturan parçacıkların enerji seviyesinde çalışmalar yürütülüyor.
Kuantum alanındaki araştırmalar mevcut ürünlerdeki sensör ya da cihazların daha iyi çalışmasına olanak verecek. Bu sayede haberleşme, algılama, bilgi sistemleri, kriptoloji gibi alanlardaki yetenekler daha da artacak.
Kuantum sistemleriyle karıştırılamayan, taklit edilemeyen, müdahale halinde fark edilen yapılara ulaşılıyor. Dışardan dinleme, ölçüm yapılmaya çalışıldığında sistemin düzgün çalışması engelleniyor ve dinleme yapıldığı ortaya çıkıyor.
Laboratuvarın hedefi büyük
Laboratuvarın sahip olacağı deneysel yetenekler ve araştırma olanakları itibarıyla ülkenin tek, dünyada da sayılı araştırma laboratuvarından biri olması hedefleniyor.
Deneysel altyapılar ve çok sayıda üniversite ile hayata geçirilen akademik işbirlikleriyle KUANTAL’da yüksek etkili araştırma ve prototip geliştirme faaliyetleri gerçekleştirilmesi planlanıyor.
Bu alandaki temel teknolojilere odaklanan ASELSAN kuantum gibi geleceğin teknolojilerinden birinde kaslarını güçlendiriyor. Buradaki kazanımlardan tüm teknoloji alanlarında yararlanılması amaçlanıyor.
Aselsan’ın sivil alana yönelik yüzlerinden birini oluşturan laboratuvarda temel bilim ayağındaki çalışmalar tamamlanırken bir dizi mühendislik çalışmasının yürütülmesine de başlandı. Bu çalışmaların hemen hepsinin Aselsan’ın faaliyet gösterdiği tüm alanlar için uygulama imkanları var.
“Rekabet öncesi ortak çalışma ve işbirliği” sürecindeki laboratuvarda yurt içinde ve dışındaki araştırmacı ve akademisyenler bu alanda yeteneği bulunan girişim ve şirketlerle çalışmalar yürütülüyor.
Beyin göçünü durdurdu
Laboratuvar yetişmiş insan kaynağının oldukça sınırlı olduğu bir alanda beyin göçünün durdurulması ve tersine beyin göçü konusunda da önemli işlev görüyor.
KUANTAL dünyanın farklı yerlerinden davet alan Türkiye’den kuantum araştırmacılarının ülkede kalmasını sağladı. Laboratuvar sayesinde yurt dışında bu alanda çalışma yürüten bazı Türk bilim insanları da ülkeye dönüşü gündemine aldı. Aselsan ilerleyen dönemde KUANTAL aracılığıyla Türkiye’nin Kuantum Strateji Yol Haritası’nın oluşturulmasına katkı vermeyi hedefliyor.